Από ακριβή… ακριβότερη η διαχείριση των απορριμμάτων

Και ενώ βρισκόμαστε στο 2024, το Υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε τον Νοέμβριο του 2023 να μην επικαιροποιήσει τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ), με την υλοποίηση αυτού της Ηπείρου να είναι σχετικά προωθημένη, δεδομένων των υποδομών που έχουν κατασκευαστεί τα τελευταία χρόνια (όχι χωρίς πρόσθετο κόστος για τους πολίτες), αλλά να τίθεται ως προαπαιτούμενο ένα Ολιστικό Πρόγραμμα Χωριστής Συλλογής, το οποίο θα πρέπει να εκπονηθεί ανά Περιφέρεια και στη συνέχεια να εξειδικευθεί ανά Δήμο.
Για την υλοποίηση του Ολιστικού Προγράμματος, το οποίο είναι απαραίτητη προϋπόθεση, όπως και για τον Οργανισμό Λειτουργίας (που περιλαμβάνει κανονισμό λειτουργίας και εσωτερικό έλεγχο), καθώς και για το επίσης απαραίτητο Επιχειρησιακό Σχέδιο, ο Φορέας έχει προσλάβει εταιρίες συμβούλων, οι εκπρόσωποι των οποίων παρουσίασαν τους στόχους κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου, το μεσημέρι της Τετάρτης.
Το πρώτο Ολιστικό Πρόγραμμα είναι εκείνο με τη μεγαλύτερη σημασία για τους πολίτες, καθώς θα οδηγήσει σε αλλαγές στη διαχείριση των απορριμμάτων και θα «ανοίξει» τον δρόμο σε χρηματοδοτήσεις της νέας προγραμματικής περιόδους, ύψους 30 έως 40 εκ. ευρώ. Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την Περιφέρεια Ηπείρου, που θα εξειδικεύει τον αναγκαίο εξοπλισμό και δράσεις για την προώθηση της ανακύκλωσης και χωριστής συλλογής σε τρία ρεύματα (ανακυκλώσιμα, βιοαπόβλητα και ογκώδη) ανά δήμο, αναμένεται να είναι έτοιμο μέχρι τα τέλη του μήνα. Στη συνέχεια θα εγκριθεί από το Υπουργείο και την αρμόδια Γενική Γραμματεία και ακολούθως θα παρουσιαστεί στον Φορέα και τους πολίτες.
Βασικός στόχος του προγράμματος, ενόψει της σχετικής πρόσκλησης που αναμένεται εντός του Νοεμβρίου, είναι η χρηματοδότηση των Δήμων για τον αναγκαίο εξοπλισμό (κάδοι, οχήματα, σακούλες μέχρι και θρυμματιστή, αν κριθεί απαραίτητος) και κυρίως, η μετατροπή της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στο Ελευθεροχώρι σε Μονάδα Ανάκτησης και Αξιοποίησης. Σε αυτή την περίπτωση, η Μονάδα ουσιαστικά θα δέχεται όλα τα ανακυκλώσιμα, τα οποία θα συλλέγονται χωριστά. Ταυτόχρονα, το υπόλειμμα, το οποίο θα καταλήγει στους ΧΥΤΥ, δε θα ξεπερνά το 20% (από 40% που είναι τώρα) επί της εισερχόμενης ποσότητας και το 10% επί της παραγόμενης.
Ο εκπρόσωπος της εταιρίας, που έχει αναλάβει την εκπόνηση του προγράμματος, Δαμιανός Μπούρκας εξέφρασε την πεποίθηση πως η Ήπειρος μπορεί να φτάσει κοντά στους στόχος μέχρι το 2030, εφόσον δοθεί έμφαση στην ανακύκλωση, που πρέπει από το 10% να φτάσει στο 60% και στα βιοαπόβλητα, που σήμερα βρίσκεται σχεδόν στο μηδέν.
Η ενίσχυση της ανακύκλωσης τόσο και ακόμη περισσότερο δεν αφορά μόνο περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά κυρίως οικονομικούς, καθώς, όπως τόνισε ο κ. Μπούρκας «η διαχείριση των απορριμμάτων εξελίσσεται σε ένα πολύ ακριβό αντικείμενο και ο μόνος τρόπος να συγκρατηθεί το κόστος είναι να τεθούν υψηλοί στόχοι και να δοθούν κίνητρα στους πολίτες προς αυτή την κατεύθυνση». Εντός της επταετίας πάντως, μέχρι το 2030, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή και η πολιτική «πληρώνω όσο πετάω», με κεντρική οδηγία.
Κρίσιμο ζήτημα σε όλη αυτή τη διαδικασία βέβαια είναι να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή χρηματοδότηση των αναγκαίων υποδομών, προκειμένου να μην αυξηθεί το gate fee, το κόστος εισόδου δηλαδή, των απορριμμάτων στο εργοστάσιο, ποσό που ήδη είναι μεγάλο για τους δήμους και τους πολίτες, μέσω των ανταποδοτικών τελών, με τους δημάρχους να μην κρύβουν την ανησυχία τους ότι θα απαιτηθεί περαιτέρω αύξηση στα τελευταία. Ταυτόχρονα, βέβαια, πέρα από την αύξηση του κόστους της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων, αυτό που διαφαίνεται, είναι ότι σιγά-σιγά όλο και περισσότερα στάδια της διαχείρισης των απορριμμάτων θα περάσουν στον ιδιωτικό τομέα.