Από την άλλη πλευρά, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς, είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις, που οι τοπικές κοινωνίες, είτε μέσω των δήμων είτε μέσω άλλων συλλογικών φορέων, είναι θετικές στην «υποδοχή» έργων ΑΠΕ, ακόμη και αν δεν υπάρχουν επιστημονικά τεκμηριωμένες αντιρρήσεις.
Το πρόβλημα προφανώς δημιουργείται από την «αναρχία» που επικρατεί, λόγω της απουσίας χωροταξικού σχεδίου, αλλά και των μικρών ανταποδοτικών οφελών για τις τοπικές κοινωνίες, σε αντίθεση με τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν επιδοθεί σε έναν «αγώνα δρόμου» για την εκμετάλλευση κάθε σπιθαμής γης, αέρα και υδάτων.
Με αποσπασματικές συζητήσεις, χωρίς κανείς να γνωρίζει το πλήθος, τα μεγέθη και τα αποτελέσματα των έργων ΑΠΕ αναφορικά με το ενεργειακό ισοζύγιο, τουλάχιστον σε επίπεδο Περιφέρειας, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, είναι «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα».
Έτσι και οι αποφάσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος το τελευταίο διάστημα έχουν αλλάξει προσανατολισμό και σχεδόν πάντοτε στέκονται στο πλευρό των αντιτιθέμενων τοπικών κοινωνιών, γνωρίζοντας πως τα ανταποδοτικά οφέλη, που προκύπτουν από τη νομοθεσία, δεν είναι σημαντικά ώστε να υπάρξει έστω το ρίσκο μιας πολιτικής απόφασης, πόσω μάλλον μιας τεχνικής αστοχίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η συζήτηση σχετικά με ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο στον Καλαρρύτικο ποταμό, ισχύος 1,5 MW, το οποίο ωστόσο έρχεται να προστεθεί και σε άλλα αντίστοιχα έργα που έχουν αδειοδοτηθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή.
Η υπηρεσιακή εισήγηση ήταν θετική, αλλά ο πρόεδρος της Επιτροπής, όπως και όλα τα μέλη, συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης, ήταν αρνητικά, δεχόμενα τις ενστάσεις που έχουν εκφραστεί και από τον οικείο δήμο και από την τοπική κοινωνία.
Μάλιστα, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η επενδύτρια εταιρία ήταν πρόθυμη να παραχωρήσει στον Δήμο Βορείων Τζουμέρκων ένα αδειοδοτημένο μικρό υδροηλεκτρικό στον Ματσουκιώτικο, ως ανταποδοτικό όφελος, το οποίο δεν έγινε αποδεκτό.
Σύμφωνα με την πρόεδρο του Πατριωτικού Συνδέσμου Καλαρρυτών «Η Πίνδος» Νατάσα Παζαΐτη, που εκπροσώπησε και άλλους τρεις πολιτιστικούς συλλόγους, η τοπική κοινωνία είναι αντίθετη, καθώς το έργο βρίσκεται εντός δασικής περιοχής, σε κοντινή απόσταση από τη Μονή Κηπίνας, ενώ το σύνολο του έργου βρίσκεται σε περιοχή Natura και στην γ’ ζώνη του Εθνικού Πάρκου. «Το περιβαλλοντικό κόστος θα είναι μεγαλύτερο από όποιο όφελος προκύψει από της παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας», σημείωσε και πρόσθεσε πως θα υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις, όπως αποψιλώσεις, όχληση και κίνδυνος εξαφάνισης προστατευόμενων ειδών.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής, αντιπεριφερειάρχης,Βασίλης Γοργόλης στάθηκε στην αρνητική γνωμοδότηση του Δήμου, επισημαίνοντας πως δεν τεκμηριώνεται η υπερίσχυση ενεργειακών και περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων για την περιοχή μελέτης και δεν έχουν συνεκτιμηθεί οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη θέση της υδροληψίας και της οικολογικής παροχής. Γενικότερα, ωστόσο, σημείωσε πως θα πρέπει οι επενδυτές να έρχονται σε επαφή με τις τοπικές κοινωνίες κατά τους σχεδιασμούς τους, ώστε να επιχειρούν μια ευρύτερη συναίνεση, τονίζοντας παράλληλα και τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από τις ενεργειακές κοινότητες που θα μπορούσαν να συστήσουν οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και μια τοποθέτηση του περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη στην Περιφερειακή Επιτροπή, η οποία είχε προηγηθεί. «Πρέπει οι εταιρείες να συζητούν με τις τοπικές κοινωνίες και να μην πάνε σαν οι Γερμανοί ξανάρχονται», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά.
Από την άλλη πλευρά, εκπροσωπώντας την εταιρία, ο μελετητής Δημήτρης Δημητρίου σημείωσε πως οι οκτώ θετικές γνωμοδοτήσεις για το έργο από δημόσιους φορείς, μεταξύ των οποίων οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, η υπηρεσία υδάτων, το δασαρχείο και ο ΟΦΥΠΕΚΑ, αποδεικνύουν ότι έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι παράμετροι.
Το δεύτερο έργο, το οποίο συζητήθηκε στην Επιτροπή και αναδεικνύει τους παραπάνω προβληματισμούς και κυρίως την έλλειψη χωροταξικού, είναι το μεγάλο αιολικό πάρκο, ισχύος 44 MW και τα συνοδά του έργα, στη θέση «Κήπος», στην περιοχή του Ξεροβουνίου. Το έργο εντάσσεται στα διοικητικά όρια των Δήμων Δωδώνης, Βορείων Τζουμέρκων, Ζηρού και Ιωαννιτών, με τους δύο πρώτους να έχουν καταθέσει αρνητικές γνωμοδοτήσεις.
Για το συγκεκριμένο έργο, ο κ. Γοργόλης υπογράμμισε πως, σύμφωνα με την εισήγηση της Υπηρεσίας, δεν καταγράφονται ανεμολογικά δεδομένα, ενώ δε συνιστάται η χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων στις κορυφογραμμές των ορεινών όγκων των Π.Ε. Θεσπρωτίας και Πρεβέζης, που γειτνιάζουν με τις ευρείες ζώνες τουριστικής ανάπτυξης.
Αξίζει να σημειωθεί πως το έργο αυτό έρχεται μετά την αδειοδότηση ενός ακόμη, στην ίδια περιοχή, με φορέα υλοποίησης και λειτουργίας την ίδια εταιρία, όπως ανέφερε υπηρεσιακός παράγοντας, απαντώντας σε ερώτηση του περιφερειακού συμβούλου Χάρη Λιούρη σχετικά με το ζήτημα της πρόσβασης και των διανοίξεων δρόμων. Είναι χαρακτηριστικό πως για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών θα απαιτηθεί διάνοιξη δρόμου πλάτους πολλών μέτρων σε μήκος άνω των 20 χιλιομέτρων, την ώρα βέβαια που ένας κτηνοτρόφος θα υποστεί κυρώσεις αν διανοίξει δρόμο ενός μέτρου για να πάει στις εγκαταστάσεις του.
Τέλος, η Επιτροπή γνωμοδότησε αρνητικά για ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο, ισχύος 0,418 MW επί του ρέματος Ασπροπόταμος του Δήμου Κόνιτσας, ενώ, μετά από σχετικό αίτημα, αναβλήθηκε η συζήτηση για έργο μικρό υδροηλεκτρικό έργο στο Γερακάρι – ποταμός Άραχθος, ισχύος 6,256 MW, στα όρια των Τ.Κ. Κράψης και Ανατολικής του Δήμου Ιωαννιτών.
Άλλες γνωμοδοτήσεις
Η Επιτροπή γνωμοδότησε θετικά επί του περιεχομένου Μ.Π.Ε. για την αύξηση δυναμικότητας πτηνοτροφικής μονάδας από 20.000 σε 40.000 ορνίθια κρεατοπαραγωγής στην Κάτω Λαψίστα, για την εγκατάσταση πτηνοτροφικής μονάδας δυναμικότητας 22.000 ορνιθίων κρεατοπαραγωγής στη θέση «Χαλίκι» της Τ.Κ. Ωρωπού Πρέβεζας, για την εγκατάσταση πτηνοτροφικής μονάδας 39.000 ορνιθίων κρεατοπαραγωγής στη θέση «Φθέρη» στην Τ.Κ. Μαρμάρων (υπό προϋποθέσεις) και για υφιστάμενη μικτή κτηνοτροφική μονάδας δυναμικότητας 33.050 ορνιθίων κρεατοπαραγωγής και 20 αγελάδων ελευθέρας βοσκής στο Καλπάκι.
Επίσης γνωμοδότησε θετικά στη ΜΠΕ για νέα ξενοδοχειακή μονάδα 5*, δυναμικότητας 102 κλινών, σε γήπεδο εκτός σχεδίου στη θέση «Σοφάς- Κάτω Πέραμα» της Δ.Ε. Πέρδικας Θεσπρωτίας και σε νέα ξενοδοχειακή μονάδα 4*, δυναμικότητας 144 κλινών, στην ίδια θέση.
Τέλος, εγκρίθηκε η συμμετοχή της Περιφέρειας στην Έκθεση ψηφιακής τεχνολογίας και καινοτομίας «Beyond 2024» στη Θεσσαλονίκη (25-27/04/2024).
