Απόψεις

Η θεσμικά διχασμένη αρχή της πλειοψηφίας και η φθορά της δημοκρατίας

Ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ, με άρθρο του στον Ηπειρωτικό Αγώνα, γράφει για την πρωτοφανή θεσμική εκτροπή που παρατηρείται στην τοπική αυτοδιοίκηση εξαιτίας της απλής αναλογικής, καθώς η πλειοψηφία του πρώτου γύρου των εκλογών αποφασίζει χωρίς να λογοδοτεί, ενώ η πλειοψηφία του δεύτερου γύρου δεν μπορεί να υλοποιήσει εξ ολοκλήρου το πρόγραμμά της.

Με το ισχύον εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής σε δύο γύρους έχουμε θεσμικά διχασμένη την αρχή της πλειοψηφίας. Υπεύθυνος και υπόλογος για τη διαχείριση των κοινών είναι ο πλειοψηφών δήμαρχος του 2ου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών. Ικανή όμως να αποφασίζει είναι η πλειοψηφούσα του 1ου γύρου των εκλογών αντιπολίτευση, χωρίς όμως να είναι και υπόχρεη να απολογηθεί.  Η αντίφαση αυτή είναι προϊόν ενός ακατανόητου εκλογικού νόμου.

Ας πάμε όμως στην ουσία.

Έρχεται στο δημοτικό συμβούλιο ένα θέμα προς συζήτηση. Με βάση την καθαρή έννοια της δημοκρατίας η όποια λύση εντός της δημοκρατικής δεοντολογίας είναι εκείνη που θα βρίσκεται πιο κοντά στις απόψεις της πλειονότητας των δημοτών. Επειδή όμως η διακρίβωση αυτή δεν είναι εφικτή πάντοτε στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία, καλούνται οι αιρετοί αντιπρόσωποι εν ονόματι των δημοτών να αποφασίσουν για την επιλογή του ναι ή του όχι.

Με τον τελευταίο εκλογικό νόμο όμως έχουμε δυο πλειοψηφίες: μία του πρώτου γύρου που μπορεί να αποφασίζει χωρίς να χρειάζεται να απολογηθεί για τις αποφάσεις της και μία του δευτέρου γύρου που ουσιαστικά έχει περιορισμένες δυνατότητες να υλοποιήσει το πρόγραμμά της. Εάν η αρχή της πλειοψηφίας δεν είχε θεσμικά διχαστεί, η απόφαση θα περνούσε με βάση της αρχή της πλειοψηφίας του δευτέρου γύρου και το σωστό ή λάθος της απόφασης θα κρινόταν από τους δημότες κατά την εφαρμογή της. Με την απόφαση όμως της αρχής της πλειοψηφίας του πρώτου γύρου η πρόταση απορρίπτεται ως λανθασμένη.

Μερικά ερωτήματα: Είναι ορθή η απόφαση των αιρετών του 1ου γύρου; Και αν ναι, πώς θα το μάθουν οι δημότες, αφού η πρόταση δεν πρόκειται να δοκιμαστεί στην πράξη; Αν πάλι δυνητικά η απόρριψη της πρότασης δεν είναι ορθή, και το σημαντικότερο, αν δεν είναι σύμφωνη με τις πλειοψηφούσες έστω απόψεις των δημοτών, πώς και πότε θα το μάθουμε; Αν μάλιστα δυνητικά είναι και σύμφωνη τόσο με την εικαζόμενη ωφέλεια, όσο και με τις απόψεις της πλειοψηφίας των δημοτών, ποιος και πότε θα λογοδοτήσει για την προκαλούμενη ζημία;

Και μία ερώτηση στις παρατάξεις της αντιπολίτευσης που πλειοδοτούν αναφερόμενοι στις δημοκρατικές διαδικασίες;

Αν, όπως είναι αναπόφευκτο όλα αυτά δεν τα μάθουμε ποτέ, μήπως τότε, με την απόρριψή σας δεν πλήττετε μόνο τη θεσμικά υπεύθυνη να σχεδιάζει, να αποφασίζει και να απολογείται εν ονόματι της πλειοψηφίας του δευτέρου γύρου των εκλογών δημοτική αρχή, δυνητικά ζημιώνετε τον δήμο και επωφελούμενοι από μια θεσμική –και πιστεύω και μοναδική στα χρονικά της τοπικής αυτοδιοίκησης- εκτροπή, πλήττετε καίρια την  ήδη καχεκτική μας δημοκρατία; Και εσείς μεν θα πάρετε την απάντηση στις επόμενες εκλογές. Η ζημία, όμως που υφίσταται ο δήμος και η δημοκρατία θα σας συνοδεύει.

Μωυσής Ελισάφ
Δήμαρχος Ιωαννίνων

Σχετικά άρθρα

Από σήμερα ξεκινά η συστηματική δουλειά

Γεωργία Χαλάτση

Ψηλά στην ατζέντα τα ζητήματα προσβασιμότητας

Στην «Ώρα της Γης» συμμετέχει ο Δήμος Ιωαννιτών

Ηπειρωτικός Αγών