Πρωτοεκδόθηκε το 1963 και παραμένει μέχρι σήμερα από τα πιο εμβληματικά μυθιστορήματα της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας, μεταφρασμένο σε 22 γλώσσες, αναγνωρισμένο διεθνώς, αλλά πάντα ζωντανό. Η ιστορία της Μέλιας, της Μυρτώς και του ξαδέλφου Νίκου, που διαδραματίζεται το καλοκαίρι του 1936 στη Σάμο, διασταυρώνει το φως της παιδικής ηλικίας με το σκοτάδι της δικτατορίας του Μεταξά. Και το μυθικό «Καπλάνι» – μισό φαντασία, μισό σύμβολο – παρατηρεί τα πάντα πότε με το γαλάζιο και πότε με το μαύρο του μάτι.
Η Δήμητρα Λαρεντζάκη προσεγγίζει το έργο με σεβασμό και τόλμη. «Το Καπλάνι είναι άσκηση και μάθημα ελευθερίας σε ανελεύθερους καιρούς», λέει, δίνοντας βάρος στο πολιτικό υπόβαθρο του έργου. Δεν φοβάται τις μεγάλες έννοιες όπως η δημοκρατία και ο φασισμός – τις εμπιστεύεται στα παιδιά, χωρίς να τις απλοποιεί. «Όταν μιλάς στα παιδιά, την ίδια ώρα εμπιστεύεσαι τη νοημοσύνη τους. Είναι παρωχημένη η αντίληψη πως στα παιδιά μιλάμε με έναν συγκεκριμένο, περιορισμένο κώδικα. Όλοι είμαστε πολιτικά όντα. Τα παιδιά βιώνουν τις έννοιες με το σώμα τους και πρέπει να τους μιλάς με ειλικρίνεια και αλήθεια».
Το Καπλάνι γίνεται έτσι ένας «οδηγός επιβίωσης για ελεύθερους ανθρώπους σε ανελεύθερες εποχές». Η παράσταση συνδυάζει σασπένς, χιούμορ, συγκίνηση και δράση, και φέρνει τη φαντασία σε πρώτο πλάνο. Με τη χρήση animation, ζωντανών σκηνών και συμβολικών εικόνων, η Λαρεντζάκη διαμορφώνει ένα τρίπτυχο: το Καπλάνι εμφανίζεται στη βιτρίνα, στην οθόνη και στη σκηνή. Δεν είναι απλώς ένα διακοσμητικό· είναι ο καθρέφτης της εσωτερικής ελευθερίας – ή της απουσίας της.
Πίσω από το βλέμμα του Καπλανιού κρύβεται και το δικό μας βλέμμα, λέει η σκηνοθέτρια: «Εμείς είμαστε τα Καπλάνια. Το “Καπλάνι” μέσα μας λειτουργεί ως alter ego, ανάλογα με το πού θα στρέψουμε την προσοχή και τις αποφάσεις μας». Το έργο λειτουργεί ως αλληγορία, χωρίς όμως να στερείται ρεαλισμού. Είναι πολιτικό, αλλά όχι διδακτικό. Είναι παιδικό, αλλά όχι παιδικότροπο.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Δήμητρα Λαρεντζάκη διασκευάζει για το θέατρο βιβλίο της Άλκης Ζέη και σκηνοθετεί την παράσταση. Είναι παλιά γνώριμη στα Γιάννενα. Σ’ εκείνη και στη Σοφία Ευτυχιάδου χρωστάμε τη μαγική Μωβ Ομπρέλα που είχαμε δει πριν από μερικά χρόνια από την παιδική σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων.
Η διαδρομή της παράστασης «Το Καπλάνι της βιτρίνας», μετά την Παιδική Σκηνή του Θεσσαλικού Θεάτρου και τις σκηνές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, συνεχίζεται δυναμικά. Απόψε, είναι η σειρά του κοινού της πόλης να παρακολουθήσει αυτή τη ζωντανή συνομιλία με τη μνήμη, την ελπίδα και την παιδική ψυχή.
Κλήρωση πρόσκλησης
O Η.Α. κληρώνει μία διπλή πρόσκλήση για την αποψινή παράσταση. Στέλνετε e-mail στο eisitirio@agon.gr, με τα στοιχεία σας, γράφετε «για Το Καπλάνι της βιτρίνας» στο θέμα του mail, μέχρι τις 3 το μεσημέρι. Ο νικητής θα ειδοποιηθεί στο mail με το οποίο συμμετείχαν στην κλήρωση, για το πώς θα παραλάβει την πρόσκλησή του.
