Τον τελευταίο καιρό Δήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι και μέλη Επιτροπών Αγώνα συνεχώς εμμένουν σε αιτιάσεις ότι «τα αιολικά πάρκα είναι ασύμβατα με την κτηνοτροφία, ότι θα καταστραφούν τα βοσκοτόπια, ότι θα πρέπει να απομακρυνθούν οι κτηνοτρόφοι από τα βουνά, ότι δε θα μπορούν να βόσκουν τα ζώα, θα περιφραχτεί το βουνό και δεν θα επιτρέπεται η πρόσβαση, αποτελεί ταφόπλακα για την κτηνοτροφία, για την ορεινή κτηνοτροφία της περιοχής κ.ά»
Η αλήθεια όμως είναι εντελώς διαφορετική και προκαλεί εντύπωση το μέγεθος της παραπληροφόρησης και η έλλειψη λογικών επιχειρημάτων.
Ίσως η καλύτερη απόδειξη είναι η επίσκεψη σε ένα υφιστάμενο αιολικό πάρκο για να μπορέσει να δει κανείς ότι συνεχίζονται (αν όχι έχουν αυξηθεί) οι χρήσεις γης που υπήρχαν και πριν την εγκατάσταση του αιολικού πάρκου.
Η συντριπτική πλειοψηφία των αιολικών πάρκων στον ελλαδικό χώρο, εγκαθίσταται σε απομονωμένες ορεινές περιοχές που δε χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια, ενώ αρκετά συχνά χρησιμοποιούνται για βοσκή.
Η βόσκηση των ζώων μπορεί να συνεχιστεί δίχως πρόβλημα, ακόμα και εντός του χώρου του αιολικού πάρκου, αφού ο χώρος δεν περιφράσσεται. Σε πολλά αιολικά πάρκα στη χώρα βόσκουν αγελάδες και αιγοπρόβατα χωρίς κανένα πρόβλημα, ενώ η οδοποιία έχει βοηθήσει στη μεταφορά περισσοτέρων ζώων αλλά και στη διευκόλυνση των κτηνοτρόφων στη μεταφορά νερού, τροφής και γάλακτος.
Δεν υπάρχει κανένας αποκλεισμός στη διάβαση στους δρόμους των αιολικών πάρκων ενώ αυτοί χρησιμοποιούνται από κτηνοτρόφους, μελισσοκόμους, κυνηγούς αλλά και από τις Δασικές και Πυροσβεστικές Υπηρεσίες (περιπολίες, επέμβαση για πυρόσβεση).
Ένα αιολικό πάρκο δεν αποτελεί τεχνητό φραγμό απομόνωσης για τη μετακίνηση ζώων, αλλά και για την εξάπλωση φυτών, δεδομένου ότι είναι εγκατάσταση μικρής έκτασης και ήπιας μορφής, χωρίς ύπαρξη περίφραξης, ενώ η κατά θέσεις εγκατάσταση των Α/Γ επιτρέπει το ανέπαφο των ενδιάμεσων εκτάσεων.
Χαρακτηριστικά, σε αιολικά πάρκα έχει παρατηρηθεί ότι οι ανεμογεννήτριες γίνονται πόλος έλξης αιγοπροβάτων και αγελάδων που επωφελούνται από τη δροσιά της σκιάς που προσφέρουν οι πύργοι τους.
Ακολουθούν σχετικές φωτογραφίες από αιολικά πάρκα στην Ελλάδα.
Κατά τη χωροθέτηση ενός αιολικού πάρκου, έχει υπολογιστεί ότι μόλις 1% έως 3% της συνολικής του έκτασης καταλαμβάνεται μόνιμα από τις ανεμογεννήτριες (υπόγειες βάσεις πυλώνων). Αν εξαιρεθεί η έκταση που απαιτείται για την οδοποιία (προσπέλασης και εσωτερική), τότε η υπόλοιπη έκταση εξακολουθεί να είναι διαθέσιμη για άλλες χρήσεις. Συνεπώς, οι επιπτώσεις στις υφιστάμενες χρήσεις από την εγκατάσταση και τη λειτουργία, ως προς τη μόνιμη κατάληψη έκτασης, είναι ασήμαντες.
Eίναι σημαντικό να τονιστεί ότι το γήπεδο εγκατάστασης για το αιολικό πάρκο έχει καθαρά αδειοδοτικό ρόλο (αποστάσεις μεταξύ ανεμογεννητριών και μέγεθος πολυγώνου όπως ορίζονται απο το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ και τον Ν.4685/2020). Εντός αυτού του γηπέδου εγκατάστασης μπορούν να χωροθετηθούν οι ανεμογεννήτριες και υπάρχει η δυνατότητα να αναχωροθετηθούν. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω το 1-3% αυτής της έκταση ουσιαστικά χρησιμοποιείται για τη θεμελίωση των ανεμογεννητριών και την οδοποιία, όλη η υπόλοιπη έκταση παραμένει ως έχει.
Η αιολική ενέργεια δεν εμποδίζει τις γεωργικές και κτηνοτροφικές/μελισσοκομικές δραστηριότητες. Περίπου το 99% της γης που φιλοξενεί ένα αιολικό πάρκο είναι διαθέσιμο για άλλες χρήσεις. Διάφορες αγροτικές δραστηριότητες μπορούν να συνεχίζονται μέχρι τις βάσεις των ανεμογεννητριών, αφού τα θεμέλια τους είναι κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα αιολικά πάρκα επιβαρύνουν τη γεωργία ή την κτηνοτροφία [1].
Ενδεικτικά και για λόγους σύγκρισης, αναφέρουμε ότι για την παραγωγή ενέργειας από έναν σταθμό ηλεκτροπαραγωγής που καίει άνθρακα απαιτείται έως και 4,5 φορές μεγαλύτερη έκταση απ’ αυτή που απαιτείται για να καλυφθούν οι ίδιες ενεργειακές ανάγκες με αιολική ενέργεια [2]. Ο υπολογισμός αυτός έγινε λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις τεράστιες εκτάσεις γης που δεσμεύονται κατά την εξόρυξη άνθρακα και αφορά τον κύκλο ζωής μιας τυπικής μονάδας παραγωγής ενέργειας που είναι περίπου 30 χρόνια.
Πολύ συχνά συναντώνται κοπάδια αγελάδων, αιγοπροβάτων, αμνοεριφίων εντός των αιολικών πάρκων στη χώρα μας αφού η οδοποιία πρόσβασης επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση, ενώ ο παραγόμενος θόρυβος από τις ανεμογεννήτριες είναι εξαιρετικά χαμηλός, ώστε να ενοχλεί τα ζώα.
Οι σύγχρονες ανεμογεννήτριες έχουν εξελιχθεί πλέον σε σχεδόν αθόρυβες μηχανές που σου επιτρέπουν να μιλάς ακριβώς κάτω από αυτές. Σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 200 μέτρων, ο θόρυβος περιστροφής των πτερυγίων συνήθως καλύπτεται πλήρως από το θόρυβο του ανέμου μέσα στα φύλλα των δέντρων και των θάμνων (περιβαλλοντικός θόρυβος) και είναι της τάξης των 45dB(A) (επίπεδο θορύβου ενός ήσυχου γραφείου-συνήθης κίνηση εντός οικίας, μικρότερης από μια χαμηλόφωνη συνομιλία).
Για κάθε αιολικό πάρκο στα πλαίσια της Μελέτης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων πραγματοποιείται μελέτη διάδοσης θορύβου.
Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η ένταση θορύβου από διάφορες πηγές.
Η αιολική ενέργεια είναι πλήρως συμβατή με τις υφιστάμενες χρήσεις γης και υπάρχουσες επαγγελματικές ασχολίες, αφού καταλαμβάνουν οι ανεμογεννήτριες ελάχιστο χώρο σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή ενώ ο υπόλοιπος χώρος παραμένει εντελώς ελεύθερος και προσβάσιμος στο κοινό.
Βιβλιογραφία:
- GreenPeace – Αιολική Ενέργεια ή Κλιματικές Αλλαγές; http://ns2.rae.gr/old/K2/greenpeace.pdf, [πρόσβαση στις 10 Απριλίου 2021]
- European Commission, 1999. A plan for Europe: Wind Energy – The Facts., pp. 78, 142-153. Belgium: European Communities.
