Αιολικά πάρκα και μελισσοκομία

Τις προηγούμενες ημέρες υπήρχαν δημοσιεύματα όπως «Μελισσοκομικοί σύλλογοι κατά αιολικών πάρκων» σύμφωνα με τα οποία εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε περιοχές Natura αλλά και σε άλλες περιοχές της Ηπείρου. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα εξέφρασαν με κοινή επιστολή τους στον υπουργό Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη, οι μελισσοκομικοί σύλλογοι Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, Πρέβεζας και Φιλιατών.

Όσο αναφορά τα αιολικά πάρκα επισημαίνουν οι πέντε μελισσοκόμοι σύλλογοι τα εξής:

• «Στις εν λόγω περιοχές μάλιστα, με την παραχώρηση των εκτάσεων για εγκατάσταση αιολικών πάρκων, δε θα επιτρέπεται η ελεύθερη διάβαση, αποκλείοντας άλλες ταχύτατα αναπτυσσόμενες δραστηριότητες, όπως πχ. ο αγροτουρισμός, ο εναλλακτικός αθλητισμός, τα νομαδικά βοσκοτόπια και τα  παραδοσιακά μονοπάτια που υπάρχουν εδώ και αιώνες.

Η αλήθεια είναι όμως διαφορετική και προξενεί εντύπωση το έλλειμμα ενημέρωσης που υπάρχει.

Η συντριπτική πλειοψηφία των αιολικών πάρκων στον ελλαδικό χώρο, εγκαθίσταται σε απομονωμένες ορεινές περιοχές που δε χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια, ενώ αρκετά συχνά χρησιμοποιούνται για βοσκή.

Η βόσκηση των ζώων μπορεί να συνεχιστεί δίχως πρόβλημα, ακόμα και εντός του χώρου του αιολικού πάρκου, αφού ο χώρος δεν περιφράσσεται. Σε πολλά αιολικά πάρκα στη χώρα βόσκουν αγελάδες και αιγοπρόβατα χωρίς κανένα πρόβλημα, ενώ η οδοποιία έχει βοηθήσει στη μεταφορά περισσοτέρων ζώων αλλά και στη διευκόλυνση των κτηνοτρόφων στη μεταφορά νερού, τροφής και γάλακτος.

 Δεν υπάρχει κανένας αποκλεισμός στη διάβαση στους δρόμους των αιολικών πάρκων ενώ αυτοί χρησιμοποιούνται από κτηνοτρόφους, μελισσοκόμους, κυνηγούς αλλά και από τις Δασικές και Πυροσβεστικές Υπηρεσίες (περιπολίες, επέμβαση για πυρόσβεση).

 Ένα αιολικό πάρκο δεν αποτελεί τεχνητό φραγμό απομόνωσης για τη μετακίνηση ζώων, αλλά και για την εξάπλωση φυτών, δεδομένου ότι είναι εγκατάσταση μικρής έκτασης και ήπιας μορφής, χωρίς ύπαρξη περίφραξης, ενώ η κατά θέσεις εγκατάσταση των Α/Γ επιτρέπει το ανέπαφο των ενδιάμεσων εκτάσεων.

Η αιολική ενέργεια δεν εμποδίζει τις γεωργικές και κτηνοτροφικές-μελισσοκομικές δραστηριότητες. Περίπου το 99% της γης που φιλοξενεί ένα αιολικό πάρκο είναι διαθέσιμο για άλλες χρήσεις. Διάφορες αγροτικές δραστηριότητες μπορούν να συνεχίζονται μέχρι τις βάσεις των ανεμογεννητριών, αφού τα θεμέλια τους είναι κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα αιολικά πάρκα επιβαρύνουν τη γεωργία ή την κτηνοτροφία [1].

 Χαρακτηριστικά, σε αιολικά πάρκα έχει παρατηρηθεί ότι οι ανεμογεννήτριες  γίνονται πόλος έλξης αιγοπροβάτων και αγελάδων που επωφελούνται από τη δροσιά της σκιάς που προσφέρουν οι πύργοι τους.

Επιπλέον, οι δρόμοι χρησιμοποιούνται για τον εναλλακτικό αθλητισμό (βλ. αγώνα δρόμου Panachaiko Trail) στο αιολικό πάρκο του όρους Παναχαϊκό, πεζοπορία και αγροτουρισμό.

Στην αδειοδότηση εγκατάστασης αιολικών πάρκων εκφράζουν γνωμοδοτήσεις οι Εφορείες Αρχαιοτήτων, η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων και η Εφορεία Σπηλαιολογίας-Παλαιοανθρωπολογίας, οπότε οποιοδήποτε πολιτιστικό μνημείο λαμβάνεται υπόψη.

Κατά τη χωροθέτηση ενός αιολικού πάρκου, έχει υπολογιστεί ότι μόλις 1% έως 3% της συνολικής του έκτασης καταλαμβάνεται μόνιμα από τις ανεμογεννήτριες (υπόγειες βάσεις πυλώνων). Αν εξαιρεθεί η έκταση που απαιτείται για την οδοποιία (προσπέλασης και εσωτερική), τότε η υπόλοιπη έκταση εξακολουθεί να είναι διαθέσιμη για άλλες χρήσεις. Συνεπώς, οι επιπτώσεις στις υφιστάμενες χρήσεις από την εγκατάσταση και τη λειτουργία, ως προς τη μόνιμη κατάληψη έκτασης, είναι ασήμαντες.

Eίναι σημαντικό να τονιστεί ότι το γήπεδο εγκατάστασης για το αιολικό πάρκο έχει καθαρά αδειοδοτικό ρόλο (αποστάσεις μεταξύ ανεμογεννητριών και μέγεθος πολυγώνου όπως ορίζονται από το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ και τον Ν.4685/2020). Εντός αυτού του γηπέδου εγκατάστασης μπορούν να χωροθετηθούν οι ανεμογεννήτριες και υπάρχει η δυνατότητα να αναχωροθετηθούν. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω το 1-3% αυτής της έκταση ουσιαστικά χρησιμοποιείται για τη θεμελίωση των ανεμογεννητριών και την οδοποιία.

Πολύ συχνά συναντώνται κυψέλες μελισσών εντός των αιολικών πάρκων στη χώρα μας αφού η οδοποιία πρόσβασης επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση (φωτογραφία πιο πάνω από αιολικό πάρκο στη Κρήτη), ενώ ο παραγόμενος θόρυβος από τις ανεμογεννήτριες είναι εξαιρετικά χαμηλός, ώστε να ενοχλεί τις μέλισσες. 

Οι σύγχρονες ανεμογεννήτριες έχουν εξελιχθεί πλέον σε σχεδόν αθόρυβες μηχανές. Σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 200 μέτρων, ο θόρυβος περιστροφής των πτερυγίων συνήθως καλύπτεται πλήρως από το θόρυβο του ανέμου μέσα στα φύλλα των δέντρων και των θάμνων (περιβαλλοντικός θόρυβος)  και είναι της τάξης  των 45dB(A) (επίπεδο θορύβου ενός ήσυχου γραφείου-συνήθης κίνηση εντός οικίας). 

Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η ένταση θορύβου από διάφορες πηγές.

• Για αυτές τις τεράστιες στρεβλώσεις ευθύνεται το τελευταίο νομοθέτημα του υπουργείου Ανάπτυξης Ν. 4685/2020 -ΦΕΚ 92/Α7-5-2020 και ειδικότερα το άρθρο 110, που αφαιρεί την τελική γνωμοδότηση και έκδοση της άδειας από τους δήμους και τις περιφέρειες. Από φορείς δηλαδή που γνωρίζουν τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Παράλληλα εκχωρεί τις αρμοδιότητες αυτές, απευθείας, χωρίς να ερωτηθεί ο τοπικός πληθυσμός, στην κρίση του υπουργείου Ανάπτυξης. Θεωρούμε απαράδεκτη τη συγκεκριμένη νομοθεσία και ζητούμε ειδικότερα την τροποποίηση του άρθρου 110 και για την χορήγηση άδειας παραχώρησης να γνωμοδοτεί ο τοπικός δήμος και τελικά η περιφέρεια», τονίζουν χαρακτηριστικά.

 Το άρθρο 110 δεν έχει καμία σχέση με την αδειοδότηση αιολικών πάρκων ή μονάδων ΑΠΕ. Το άρθρο αυτό αναφέρεται στις συμβάσεις έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που συνάπτει το Ελληνικό Δημόσιο.

Η αιολική ενέργεια είναι πλήρως συμβατή με τις υφιστάμενες χρήσεις γης και υπάρχουσες επαγγελματικές ασχολίες, αφού καταλαμβάνουν οι ανεμογεννήτριες ελάχιστο χώρο σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή ενώ ο υπόλοιπος χώρος παραμένει εντελώς ελεύθερος και προσβάσιμος στο κοινό.

Βιβλιογραφία:

1. GreenPeace – Αιολική Ενέργεια ή Κλιματικές Αλλαγές; http://ns2.rae.gr/old/K2/greenpeace.pdf, [πρόσβαση στις 10 Απριλίου 2021]