Η ανάπτυξη των αιολικών πάρκων έχει προκαλέσει μια ευρεία συζήτηση σχετικά με τον ρόλο που μπορεί να παίξουν οι ανεμογεννήτριες όχι μόνο στην ενεργειακή παραγωγή αλλά και στην οικονομική ανάπτυξη ενός τόπου. Με λίγα λόγια πόσο μπορεί να συμβάλλει η αιολική ενέργεια στην ανάπτυξη και την πρόοδο των τοπικών κοινωνιών.
Οι τοπικές κοινωνίες επωφελούνται από τη λειτουργία των αιολικών πάρκων με τέσσερις (4) τρόπους:
- Υπάρχει εισροή εσόδων στην τοπική αγορά με διάφορες μορφές, όπως για εργασίες και εργολαβίες κατά την κατασκευή και τη λειτουργία των έργων, για αγορά προμηθειών και υπηρεσιών, για αντισταθμιστικά έργα, καθώς και με χορηγίες, ενισχύσεις τοπικών συλλόγων, σχολείων και κοινωνικών υποδομών κ.λπ.
2. Αποδίδεται το ειδικό τέλος (3%) που παρακρατείται από τα ακαθάριστα έσοδα (τζίρος) των αιολικών πάρκων στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) για εκτέλεση τοπικών αναπτυξιακών έργων και στους οικιακούς καταναλωτές για μείωση των λογαριασμών ρεύματος.
3. Δημιουργούνται θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή και λειτουργία των αιολικών πάρκων.
4. Αντισταθμιστικά οφέλη με αναπτυξιακά έργα στις περιοχές εγκατάστασής τους.
Τι είναι το ειδικό τέλος 3%
Το ειδικό τέλος 3% που αποδίδεται στις τοπικές κοινωνίες παρακρατείται αυτόματα από τον Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ), τη δημόσια επιχείρηση που διαχειρίζεται τον ειδικό λογαριασμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΕΛΑΠΕ). Το τέλος αυτό αποδίδεται στους δικαιούχους χωρίς καμία μεσολάβηση των παραγωγών.
Το 1/3 του ποσού αυτού, δηλαδή το 1% των ακαθάριστων εσόδων των αιολικών πάρκων, χρησιμοποιείται για τη μείωση των λογαριασμών ρεύματος των οικιακών καταναλωτών στις περιοχές όπου λειτουργούν τα έργα (Ν.3851/2010).
Τον Οκτώβριο του 2017, διανεμήθηκε στους δικαιούχους κατοίκους το ποσό της περιόδου Ιούνιος 2010 – Δεκέμβριος 2014. Οι καταναλωτές που επωφελήθηκαν περισσότερο ήταν οι κάτοικοι στο Μητάτο Σητείας, την Πιτίτσα Πατρών, την Αισύμη Έβρου, το Κόμιτο Ευβοίας, τον Κέχρο Ροδόπης, το Παραδείσι Ευβοίας, τον Αχλαδόκαμπο Αργολίδας, τη Βλαχοκερασιά Αρκαδίας και τον Πολυπόταμο Ευβοίας.
Συνολικά, τα μεγαλύτερα ποσά αποδόθηκαν σε κοινότητες του Δήμου Καρύστου, του Δήμου Σητείας και του Δήμου Αρριανών Ροδόπης» [1].
To παράδειγμα της νότιας Εύβοιας
Στη νότια Εύβοια, τα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 218,7MW που είχαν κατασκευαστεί την περίοδο 1998-2017 προσέφεραν συνολικά 82,6 εκατ. ευρώ στην τοπική κοινωνία έως το 2018.
Αυτά τα αιολικά πάρκα προσφέρουν στην τοπική κοινωνία:
- 2,2 εκατ. ευρώ ετησίως για εργασίες, εργολαβίες, προμήθειες κ.λπ.
- 1,7 εκατ. ευρώ ετησίως από το παρακρατούμενο ειδικό τέλος του 3%
- 62 άμεσες μόνιμες τοπικές θέσεις εργασίας (στοιχεία 2017) για τη λειτουργία και συντήρηση των ανεμογεννητριών
Αναφέρουμε ενδεικτικά αναπτυξιακά έργα και δράσεις που έχουν χρηματοδοτήσει τα αιολικά πάρκα της νότιας Εύβοιας [2]
1) Πυροσβεστικό όχημα Renault master van κλειστού τύπου με δεξαμενή και εγκατεστημένη αντλία πυρόσβεσης
2) Σύστημα πυρόσβεσης (δεξαμενή και αντλία) για εγκατάσταση σε δημοτικό αυτοκίνητο
3) Ενίσχυση πυροπαθών κτηνοτρόφων Δ. Ταμυναίων και Δ. Στυραίων την περίοδο 2007 – 08, με παροχή δομικών υλικών (Λαμαρίνες, Δοκούς, Τσιμεντόλιθους) για την επισκευή των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, παροχή ζωοτροφών και οικονομική βοήθεια για αντικατάσταση μη/κου εξοπλισμού.
4) Εκτέλεση επειγόντων αντιπλημμυρικών έργων Ν. Ευβοίας για την προστασία από τις συνέπειες των καταστροφικών πυρκαγιών του 2007 στην περιοχή. Οι εργασίες περιλάμβαναν επεμβάσεις καθαρισμού, σταθεροποίησης και επισκευών σε επιλεγμένες θέσεις και μήκη συνολικά περί τα 10 χλμ. σε κοίτες, όχθες και γεφύρια των ποταμών Μανικιάτη Δ. Κονίστρων, Χόνδο και Νηλέα Δ. Αυλωναρίου, Χείμαρρο Αλιβερίου, Δ. Ταμυναίων και Ληλάντη Δ. Βασιλικού.
5) Renault Master 15θεσιο mini van
6) Φορτηγό όχημα για τις ανάγκες του Δήμου Καρύστου
7) Επισκευή αγροτικού ιατρείου Κατσαρωνίου
8) Προκατασκευασμένο κτήριο για την εγκατάσταση αγροτικού ιατρείου (καθώς και απαραίτητων επίπλων και ιατρικών κρεβατιών) στον οικισμό Παναγιά Αλμυροποτάμου
9) Εξοπλισμός αγροτικού ιατρείου Αλμυροποτάμου (απινιδωτής, καρδιογράφος, οξύμετρο, νάρθηκες κ.λπ.)
10) Συμμετοχή στην αγορά αξονικού τομογράφου για το Γενικό Νοσοκομείο Κύμης
11) Ενίσχυση υποδομών, υπολογιστές κλπ. στα σχολεία της περιοχής
12) Οικονομικές ενισχύσεις πολιτιστικών και αθλητικών συλλόγων
13) Ενίσχυση Κοινωνικού Παντοπωλείου Δήμου Καρύστου
14) Δωρεές πετρελαίου κίνησης, σκυροδέματος κ.λπ.
15) Έργα υποδομής (π.χ. παιδική χαρά, καθαρισμός ρεμάτων, αποκατάσταση οδοποιίας, έργο ύδρευσης)
Βιβλιογραφία:
- Τα τοπικά οφέλη από τα αιολικά πάρκα της νότιας Εύβοιας, ΕΛΕΤΑΕΝ, Ιούνιος 2018, http://eletaen.gr/ta-topika-ofeli-apo-ta-ap-notias-evoias/ [πρόσβαση 21 Μαρτίου 2021]
2.Περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να αναζητηθούν στη σχετική ανακοίνωση της ΕΛΕΤΑΕΝ, http://eletaen.gr/dt-eletaen-gia-to-1/ [πρόσβαση 21 Μαρτίου 2021]
