ΠολιτισμόςΑίθουσα Σύνταξης

«Το άλογο του Τορίνο» και μια συζήτηση για τον Νίτσε

Με την προβολή της ταινίας του Μπέλα Ταρ «Το άλογο του Τορίνο» (Ουγγαρία, 2011, 146΄) ολοκληρώνουν τον κύκλο «Φιλοσοφία και κινηματογράφος» για τη χειμερινή και εαρινή περίοδο οι «Κυριακές στο Πανί», την Κυριακή 8 Μαΐου, στις 8.30 το βράδυ, στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δ. Χατζής».

Στις 3 Ιανουαρίου του 1889, ο Φρίντριχ Νίτσε βγήκε από το σπίτι του, στο νούμερο 6 της οδού Κάρλο ‘Αλμπερτ. Κάνοντας μερικά βήματα, συνάντησε τον οδηγό μίας άμαξας, που προσπαθώντας μάταια να μετακινήσει το πεισμωμένα ακίνητο άλογό του, άρχισε να το μαστιγώνει. Τότε ο Νίτσε επενέβη αγκαλιάζοντας το ζώο και ξεσπώντας σε λυγμούς. Επιστρέφοντας στο σπίτι του, έμεινε ακίνητος για δύο μέρες, μέχρι που ψέλλισε τις τελευταίες του λέξεις και πέρασε τα υπόλοιπα δέκα χρόνια της ζωής του στη σιωπή και στην παράνοιά του.
Σε ένα φτωχικό, μονοκάμαρο αγροτόσπιτο, που το μαστιγώνει ανελέητα ο άνεμος, ένας σακατεμένος γερασμένος αγρότης και η κόρη του παλεύουν με μία μάταιη, καθημερινή, μονότονη ιεροτελεστία επιβίωσης. Το άλογο, στο οποίο στηρίζονται για τη συντήρηση του σπιτικού τους, ή έστω την απεγνωσμένη απόδραση από αυτό, έχει γεράσει. Μέσα από το ζώο, που, στα τελικά στάδια της ζωής του, αρνείται το ζυγό, την τροφή και το νερό, ο υπερήλικας αγρότης καταλαβαίνει ότι πλησιάζει και η δική του μεγάλη νύχτα. Πεισμωμένα, όσο και μελαγχολικά, το αρνείται. Κοιμάται και ξυπνάει παλεύοντας με τις δυνάμεις του, τα στοιχεία της φύσης, την αναπόφευκτη μοίρα. Η φιγούρα της κόρης του, αδιευκρίνιστης ηλικίας αλλά ανεπίστρεπτα γερασμένη, μοιάζει να συμβολίζει το αδιέξοδο μίας μελλοντικής παρόμοιας τύχης. Κάπως έτσι θα έρθει κάποτε και το δικό της τέλος.
Μέσα από αυτήν την ταινία, ο ίδιος ο Μπέλα Ταρ, προτού φύγει από το φεστιβάλ Βερολίνου με την Αργυρή Αρκτο (2011) και το βραβείο της FIPRESCI, είχε μιλήσει για το δικό του καλλιτεχνικό τέλος: αυτή θα ήταν η τελευταία του ταινία.
Το σενάριο της ταινίας υπογράφουν οι Λάζλο Κραζναχορκάι και Μπέλα Ταρ, η φωτογραφία είναι του Φρεντ Κέλεμεν και η μουσική του Μιχάλι Βιγκ. Πρωταγωνιστούν οι Γιάνος Ντέρζι, Έρικα Μποκ, Μιχάλι Κόρμος.
Θα προηγηθεί στις 7 το απόγευμα μια συζήτηση για τον Φρίντριχ Νίτσε, τη ζωή και τη φιλοσοφία του η καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γκόλφω Μαγγίνη, ο διευθυντής του Τμήματος Κινηματογραφικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Poitiers Θανάσης Βασιλείου και η υποψήφια διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Southampton Μαρία Μούρτου-Παραδεισοπούλου.

Σχετικά άρθρα

«Ξέρω ποια είσαι» στις Κυριακές στο πανί

«Οι καταραμένοι» του Βισκόντι στο Εργαστήρι «Φιλοσοφία & Κινηματογράφος»

«Μάτα Χάρι» στις Κυριακές στο Πανί