Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε την εγγραφή 21 νέων στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, τα δελτία των οποίων υποβλήθηκαν το 2021 και επεξεργάστηκαν συστηματικά από την καθ’ ύλην αρμόδια Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ, την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) και από τις ίδιες τις κοινότητες των φορέων.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η τέχνη της γιαννιώτικης αργυροχοΐας/αργυροτεχνίας αποτελεί μια εμβληματική παραδοσιακή τέχνη επεξεργασίας του ασημιού και κατασκευής χειροποίητων αντικειμένων (εκκλησιαστικών, κοσμικών, διακοσμητικών) καθώς και κοσμημάτων. Αποτελεί μια τέχνη που αναπτύχθηκε στην πόλη των Ιωαννίνων ήδη από τον 16ο αιώνα και παραμένει ακμαία και δημοφιλής μέχρι σήμερα.
Το Παραδοσιακό Πανηγύρι Δεκαπενταύγουστου της Βίτσας Ζαγορίου είναι τριήμερο. Περιλαμβάνει αγρυπνία, λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας και αγιασμό, γλέντι και χορό γύρω από τον αιωνόβιο πλάτανο της κεντρικής πλατείας του χωριού της περιοχής, ενώ αποτελεί έκφανση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Βίτσας, συνδεδεμένη αδιάρρηκτα με τη μνήμη και την ταυτότητα της.
Το Καγκελάρι είναι χορευτικό δρώμενο που επιτελείται σε 29 χωριά της Άρτας, κατά τη διάρκεια πανηγυριών της άνοιξης και του καλοκαιριού, καθώς και την περίοδο του Πάσχα. Αποτελεί κορυφαίο εορταστικό/πανηγυρικό γεγονός για τις τοπικές κοινότητες, αλλά και δημόσια έκφραση της συλλογικής ταυτότητάς τους και της κοινωνικής συνοχής τους.
Στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας εγγράφονται ακόμη το Καραμπάσι: η τεχνογνωσία της παρασκευής του στον Αποκόρωνα Χανίων, το Κουρμπάνι Αγίου Αθανασίου στο Καλαμπάκι Δράμας, οι Καμήλες και Ντιβιτζίδες στη Φιλιππούπολη Λάρισας, η Καλογεροδευτέρα στο Καλαμπάκι Δράμας, οι Ιπποδρομίες Δοξάτου, ο Καδής στους Σπαθαραίους Σάμου, το έθιμο Κοσί στους Νέους Επιβάτες Θεσσαλονίκης, οι Φανοί της Κοζάνης / Αποκριάτικες εθιμικές πυρές, η Φιστικιά και το Φιστίκι στην Αίγινα, ο Πολιτισμός του Ξινόμαυρου Οίνου Νάουσας, η αγγειοπλαστική παράδοση του Θραψανού Ηρακλείου Κρήτης, η Μόστρα Θυμιανών της Χίου, η Γιορτή της Αγίας Βαρβάρας στην Ελευσίνα, το Παραδοσιακό Πανηγύρι Σκοτούσσας Σερρών, οι Λαζαρίνες στις κοινότητες Αγία Παρασκευή, Αιανή, Άνω Κώμη, Καρυδίτσα, Καισάρεια, Κήποι, Κάτω Κώμη, Κρόκο, Κτένι, Λευκοπηγή, Μεταμόρφωση και Ροδιανή Δήμου Κοζάνης, η Κεραμική παράδοση της οικογένειας Ρόδιου στη Σκόπελο, το Αγιασώτικο Καρναβάλι και η τέχνη του κεντημένου ψωμιού στον Βαρνάβα της Αττικής.
Σε δήλωση της, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη τονίζει τη σημασία της εγγραφής των στοιχείων, καθώς σε αυτά «καταγράφεται το αποτύπωμα των ανθρώπων στο πέρασμα του χρόνου, ως τεκμήριο εθνικής αυτογνωσίας και βάση, επί της οποίας οικοδομείται η συλλογική μας αυτοπεποίθηση». Επίσης, ότι στο πλαίσιο της εφαρμογής της Σύμβασης της UNESCO, «η χώρα μας δημιούργησε και εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» γεγονός, που «δεν αποτελεί παρά ένα μόνο βήμα για τη συνεργασία διοίκησης, επιστημονικής κοινότητας και, κυρίως, των ίδιων των κοινοτήτων ως φορέων, για την εκπόνηση και την εφαρμογή πολιτικών οι οποίες αποσκοπούν στη διαφύλαξη των παραδόσεων και τη μετάδοσή τους στις νεότερες γενιές».
Επιπλέον, σύμφωνα με τους όρους της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σύμφωνα με τους οποίους ορίζεται η επικαιροποίηση, ανά περιοδικά διαστήματα, των στοιχείων που εγγράφονται στα Εθνικά Ευρετήρια Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς των κρατών-μερών της Σύμβασης, επικαιροποιήθηκαν οι εγγραφές της τηνιακής μαρμαροτεχνίας και της τεχνογνωσίας της παραδοσιακής μαστιχοκαλλιέργειας στη Χίο. Πρόκειται για δύο από τα πρώτα στοιχεία που εγγράφηκαν στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, το 2013, τα οποία οι κοινότητες εξακολουθούν να διαφυλάττουν και να αναδεικνύουν τη σημασία τους σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο. Κατά το έτος 2023 πρόκειται να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί η διαδικασία επικαιροποίησης των υπόλοιπων πρώτων εγγραφών, οι οποίες έγιναν πριν από δέκα ακριβώς χρόνια, το 2013.
Περισσότερη… Ήπειρος στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Η γιαννιώτικη αργυροτεχνία, το παραδοσιακό πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου της Βίτσας Ζαγορίου και το Καγκελάρι στην Άρτα, είναι τα τρία νέα στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς από την Ήπειρο, που ενεγράφησαν στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας.
