Όπως έκανε γνωστό το υπουργείο Ενέργειας, η επονομαζόμενη «Ευρωπαϊκή Αποστολή – Mission Board 100 climate neutral cities by 2030» είναι ένα «ολιστικό σύστημα διακυβέρνησης, χρηματοδότησης και υποστήριξης» των 100 πόλεων που τελικά θα επιλεγούν. Η επιλογή θα γίνει μετά από «απαιτητική αξιολόγηση» όπως αναφέρει το υπουργείο, οπότε η προετοιμασία θα είναι κρίσιμη.
Η Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Αποστολή, προετοιμάζουν τις ελληνικές συμμετοχές από τον Απρίλιο του 2020, με την πόλη των Ιωαννίνων να είναι η πρώτη που έθεσε υποψηφιότητα, ενώ έχουν γίνει δύο τηλεδιασκέψεις με τους εταίρους, σύμφωνα με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο Γιώργο Αρλέτο.
Μάλιστα, στην χθεσινή συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής, εγκρίθηκε η προγραμματική σύμβαση μεταξύ του δήμου Ιωαννιτών και του πανεπιστημίου Πατρών για την εκτέλεση του οδικού χάρτη πορείας του έργου «Ιωάννινα: ενεργειακά ουδέτερη πόλη ως το 2030». Η συνολική δαπάνη ανέρχεται στις 20.000 ευρώ και θα καλυφθεί από ίδιους πόρους του δήμου.
Η προγραμματική σύμβαση περιλαμβάνει ερευνητικές δράσεις ανάπτυξης, αναβάθμισης και ανάπλασης οικιστικών περιοχών και δημοσίων χώρων καθώς και συντήρησης και αποκατάστασης μεμονωμένων μνημείων και συνόλων.
Αναλυτικότερα στόχος είναι η έρευνα και η καταγραφή όλων των κύριων στοιχείων και κατευθύνσεων για το πρόγραμμα των 100 Natural Cities, καθώς και η δημιουργία ενός χάρτη ενεργειών για την προετοιμασία και την υποβολή προτάσεων που απαιτούνται εν όψει των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εθνικών προγραμμάτων χρηματοδότησης.
Μέσα από την πρώτη προσέγγιση και καταγραφή θα προκύψει και το ακριβές αντικείμενο ενός ερευνητικού πεδίου για τις επόμενες φάσεις του έργου και τις απαιτούμενες δράσεις και ενέργειες μεταξύ των οποίων και η προετοιμασία για την υποβολή του φακέλου προς αξιολόγηση.
«Παράθυρο» για νέα χρηματοδοτικά εργαλεία
Το αντικείμενο θα δίνει προτεραιότητα σε τέσσερις βασικούς παράγοντες: τις νέες μορφές συμμετοχικής διακυβέρνησης, ένα νέο οικονομικό και χρηματοδοτικό μοντέλο, ένας ολοκληρωμένος αστικός σχεδιασμός (πόλη, γειτονιά, κτίριο) και στις ψηφιακές τεχνολογίες και διαχείριση καινοτομίας.
Ειδικά δε στο πεδίο της αρχιτεκτονικής και του αστικού σχεδιασμού, σε συμβατότητα με το πρόγραμμα, θα εκπονηθούν προτάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στην πόλη.
Μεταξύ άλλων, θα προαχθεί η ανάπτυξη της Βιώσιμης Κινητικότητα, που αφορά σε δίκτυα πεζοδρόμων και οδών ήπιας κυκλοφορίας, πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων, δημιουργία χώρων park & ride και σχετικής app εφαρμογής για τους πολίτες, έξυπνα συστήματα στάθμευσης και διαχείρισης της κυκλοφορίας, δίκτυο σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, ηλεκτρικά δημοτικά οχήματα, αστικός εξοπλισμός συνδυασμένος με βιοκλιματικές και καινοτόμες εφαρμογές κ.ά.
Θα στοχευθεί η βιοκλιματική αναβάθμιση και η εξοικονόμιση ενέργειας, με δράσεις για την διαχείριση αστικής θερμικής νησίδας με ψυχρά υλικά, βιοκλιματική ανάπλαση δημοσίων υπαίθριων χώρων, ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων μέσω θερμικών προσόψεων και ειδικών θερμοαπορροφητικών υλικών, προώθηση της «εικόνας» της βιώσιμης και ανθεκτικής πόλης κ.ά.
Θα προταθεί η ανάπτυξη και αναβάθμιση αστικού πρασίνου, δημιουργία «πράσινων δρόμων» και δικτύου «πράσινων διαδρομών» (greenways και blueways και συνδυασμός με app εφαρμογή για την εξυπηρέτηση πολιτών και επισκεπτών και βελτίωση του city branding, δημιουργία πλατφόρμας παρακολούθησης της βιωσιμότητάς τους), δημιουργία δικτύου πάρκων «τσέπης», δημιουργία πράσινων δωμάτων και τοίχων κ.ά.
Τέλος, θα διερευνηθεί η δυνατότητα υλοποίησης «έξυπνων» εφαρμογών και εφαρμογών διαχείρισης πόρων, όπως συστήματα έξυπνου φωτισμού συνδεδεμένα με φωτοβολταϊκά συστήματα, έξυπνα συστήματα διαχείρισης κυκλοφορίας και στάθμευσης, έξυπνη διαχείριση κυκλοφορίας, δίκτυα διαχείρισης «γκρίζου» νερού, «έξυπνη αναβάθμιση» κτιρίων, επανάχρηση δομικών υλικών κ.ά.
«Όλος ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των δράσεων θα συνδέσει τον υφιστάμενο στρατηγικό σχεδιασμό του δήμου με τις νέες πρωτοβουλίες και πολιτικές της ΕΕ με συνολικό παρονομαστή την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», σημείωσε ο κ. Αρλέτος, σημειώνοντας πως η πόλη των Ιωαννίνων έχει τις προϋποθέσεις να επιλεγεί.
Ακόμη και αν δεν επιλεγεί όμως, η διαδικασία και η δουλειά που θα γίνει για την προετοιμασία του φακέλου, θα δώσει σημαντικά εφόδια για τον σχεδιασμό του δήμου.
Η επιλογή βέβαια της πόλης σε ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα θα έχει τεράστια αξία, αφού θα ανοίξει τον δρόμο για νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και για τον δήμο αλλά και για τον ιδιωτικό τομέα.
Οι πόλεις που θα επιλεγούν, θα συμμετάσχουν σε ένα ολοκληρωμένο πλάνο ολιστικών παρεμβάσεων με καθορισμένο προϋπολογισμό και χρονοδιάγραμμα τα 10 χρόνια. Οι φιναλίστ θα έχουν την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητα τους (city re-branding) και μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ, θα μπορούν να υλοποιήσουν επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Τελικός σκοπός της Ευρωπαϊκής Αποστολής είναι οι 100 επιλεγμένες πόλεις να συνεργαστούν μεταξύ τους και να λειτουργήσουν ως πρότυποι κόμβοι καινοτομίας για όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις, αναπτύσσοντας ένα αποθετήριο καλών πρακτικών από επιτυχημένα έργα και επενδύσεις πλήρους κλίμακας.
