Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης, δημαρχείο, συγκρότημα φοιτητικών διαμερισμάτων με εμπορικές χρήσεις στο ισόγειο, hub ψηφιακής καινοτομίας, χώρος εγκατάστασης των μουσείων του πανεπιστημίου είναι μερικές μόνο από τις προτάσεις που, όπως όλα δείχνουν, θα εξελιχθεί μια μάχη ιδεών και επιχειρημάτων για την επικράτησή τους.
Της πρότασής του για την αξιοποίηση του κτιρίου του παλιού πανεπιστημίου Ιωαννίνων ως Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης –ΚΕΜΟΝΤΕ, όπως το ονομάζει- υπεραμύνεται ο εμπνευστής της ιδέας Εμμανουήλ Κολοκυθάς, με αφορμή τη συζήτηση που έχει προκαλέσει η διαφαινόμενη παραχώρησή του στον δήμο Ιωαννιτών, που δείχνει να προκρίνει τη χρήση του ως δημαρχείο.
Ο αρχιτέκτονας του ΕΜΠ και απόφοιτος του Φυσικού Τμήματος του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εμμανουήλ Κολοκυθάς επισημαίνει πως το ΚΕΜΟΝΤΕ υπερβαίνει τόσο την πρόταση για δημαρχείο, όσο και αυτή που διατύπωσε – μέσω του Η.Α.- ο διδάκτορας του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Τάσος Κούτλας για έναν κόμβο ψηφιακής καινοτομίας, παρουσιάζοντας εκ νέου κάποια από τα στοιχεία της αρχικής του ιδέας, που βασίζεται στην τριπλή κτιριακή ενοποίηση του Πειραματικού Γυμνασίου, των δημόσιων υπηρεσιών και του εγκαταλελειμμένου πανεπιστημίου.
«Τα υπάρχοντα κτίσματα θα ανακατασκευαστούν ως ενιαίο κτίριο και θα έχουν όμοιο χρώμα, όμοια παράθυρα, όμοιες πόρτες. Όμοιες στέγες. Κοινόν ενεργειακό σχεδιασμό. Κοινά τα δύο αίθρια. Κοινές αλλά διαφορετικές εισόδους. Ευφυείς νεοπαγείς κόμβοι νέων τεχνολογιών θα βρουν εκεί ιδανική στέγαση. Οι νυν δημόσιες υπηρεσίες παραμένουν και συμπληρώνονται από δημοτικές. Η κτιριακή γειτνίαση των τριών διαφορετικών οργανισμών οδηγεί σε εγγύτητα, η εγγύτητα σε ομοιότητα, η ομοιότητα σε ώσμωση: η εργασία, η εκπαίδευση και η τέχνη αποκτούν ισοτιμία και ισοαξία. Διαχέονται και αποχτούν αμοιβαία κατανόηση. Αλλά, η ισχυρότερη δύναμη, η εντελέχεια της Τέχνης, παρασύρει και την εργασία και την εκπαίδευση», αναφέρει μεταξύ άλλων.
Στη συνέχεια, αναπτύσσει τις ενστάσεις του σχετικά με τις δύο άλλες προτάσεις που έχουν κατατεθεί εσχάτως στο τραπέζι του διαλόγου. Ο κ. Κολοκυθάς χαρακτηρίζει το κτίριο του παλιού πανεπιστημίου, ακόμα και ως ερείπιο, ως το πιο σπουδαίο κτίριο της πόλης. Κατά συνέπεια σημειώνει ότι θα είναι κρίμα να αξιοποιείται μόνο κατά τις εργάσιμες μέρες και ώρες, ενώ δε θα υπάρχει και καμία σχέση με το Πειραματικό Γυμνάσιο. «Σήμερα, κανένα δημοτικό συμβούλιο, δημοκρατικά εκλεγμένο, που σέβεται την ιδιότητά του και τους πολίτες, δεν έχει νόημα να εγκατασταθεί στο διεκδικούμενο κτίριο. Δεν μπορεί να θυσιάσει τον καθαρό χρόνο της πόλης για ιδιοτελείς γραφειοκρατικούς σκοπούς. Ως δημαρχείο δεν μπορεί παρά να εκφράζει τον διαχωρισμό και την μερικότητα αντί την ολότητα του ΚΕΜΟΝΤΕ. Τη διαχείριση αναγκαστικών υποθέσεων αντί της γενναιοδωρίας της Τέχνης. Τη φυλάκιση στην τοπικότητα και όχι την ευρύτητα του κόσμου. Τον εξαναγκασμό των οικονομικών συναλλαγών και της γραφειοκρατικής εξουσίας, ενώ τα άλογα του e-χρόνου του 21ου αιώνα, παραδίπλα, στο δασάκι και στα χωράφια, ελεύθερα θα καλπάζουν», σημειώνει, μεταξύ άλλων.
Σε ό,τι αφορά την πρόταση του Τάσου Κούτλα για έναν κόμβο ψηφιακής καινοτομίας (ψηφιακό κέντρο το ονομάζει ο κ. Κολοκυθάς), όπως εκφράστηκε με το άρθρο του στον Η.Α. «Η πόλη δε χρειάζεται ακόμη έναν χώρο πολιτισμού στο κτίριο του παλιού Πανεπιστημίου», ο εμπνευστής του ΚΕΜΟΝΤΕ σημειώνει ουσιαστικά ότι η αρχιτεκτονική του κτιρίου δε συνάδει με το εγχείρημα. «Και το κεντρικό -κυκλικό, με γυάλινα τοιχοπετάσματα- κτίριο της Apple και το κεντρικό κτίριο της Google, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε στο διαδίκτυο, είναι ευθέως ανάλογα του περιεχομένου τους. Μορφή και περιεχόμενο αλληλοϋποστηρίζονται και αλληλοαναδεικνύονται. Νέες ιδέες, νέες μορφές, νέο κτίριο. Ψηφιακή οικονομία-μοντέρνα αρχιτεκτονική. Αντί τα ανακαινισμένα ερείπια, μήπως θα έπρεπε κάποιος ευφυής επιχειρηματίας, βέβαιος από την στέρεη επιχειρηματολογία του κειμένου, να χτίσει, εξ αρχής, κερδίζοντας χρήματα, “ένα χώρο, όπου θα λειτουργήσει ως κόμβος ψηφιακής καινοτομίας και σύγχρονης επιχειρηματικότητας”, συμβάλλοντας στην μετατροπή της πόλεως σε “αξιόλογο ψηφιακό κέντρο”», διερωτάται ο κ. Κολοκυθάς.
Η αντιπρότασή του είναι οι καινοτόμες τεχνολογίες να στεγαστούν στο ΚΕΠΑΒΙ και να γίνει εκεί η δική μας Silicon Valley, ενώ σε προοπτική 5ετίας να προκηρυχθεί ένας καινούργιος διαγωνισμός για ένα νέο δημαρχείο. «Ένα ολοκαίνουργιο κτίριο, παραλίμνιο, φυτεμένο με ψιλόλιγνα δέντρα και συσσωρεύσιμη πράσινη ενέργεια, μεταξύ άλλων, και για την άμεση φόρτιση των εκεί παρκαρισμένων ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Και με μια αίθουσα, στον ψηλότερο, τον τελευταίο όροφο, με τζαμαρίες και λεπτοφυείς κουρτίνες αντί για τοίχους, με απεριόριστη θέα στα μακρινά βουνά και στη χρυσή λίμνη, η περισσότερο ευαίσθητη και ρομαντική αίθουσα της πόλεως, για την τέλεση των γάμων», σημειώνει εύγλωττα, διερωτώμενος γιατί το παλιό πανεπιστήμιο, που έχασε την πνευματική ταυτότητά του έχοντας ηττηθεί προ 20ετίας από την οικονομία, θα πρέπει να αλωθεί, δεύτερη φορά, από την ψηφιακή οικονομία, ενώ οι απαιτήσεις της μπορούν να ικανοποιηθούν απο καταλληλότερα κτίσματα.
Τα επόμενα βήματα
Ο κ. Κολοκυθάς δε μένει μόνο στην υπεράσπιση της πρότασής του και στην αποδόμηση των δύο άλλων, αλλά παρουσιάζει και τα επόμενα βήματα για την τύχη του παλιού πανεπιστημίου, σε έναν «ψηφιακό χάρτη πιθανής πλοηγήσεως», όπως τον ονομάζει.
Ως πρώτα βήματα περιγράφει τον καθαρισμό του κτιρίου από τις υπηρεσίες του δήμου τις επόμενες 2-3 εβδομάδες, τη φύλαξη ως ιστορικών τεκμηρίων μέρους της υποδομής που έχει διασωθεί (έδρανα, καθίσματα, γραφεία, φωτιστικά σώματα, παλιές αφίσες, το λογότυπο του ονόματος), την επιδιόρθωση των παλιών ξύλινων εδράνων και τη δωρεά τους σε καταυλισμούς ή κατασκηνώσεις και την καύση των εναπομείναντων ξύλων «ως συμβολική φωτιά καθαρμού, στην αυλή του αιθρίου». Κατά τη διαδικασία του καθαρισμού, αναφέρει ότι θα μπορούν να παρευρίσκονται και να συμμετέχουν εκπρόσωποι των αποφοίτων του παλιού πανεπιστημίου όσο και ελάχιστοι δημότες ή σπουδαστές και καλλιτέχνες, «που κατανοούν τη λυτρωτική δύναμη της καθάρσεως».
Πρότασή του είναι στη συνέχεια το δημοτικό συμβούλιο να συντάξει μια μελέτη σκοπιμό-τητας, με την οποία θα αιτείται την παραχώρηση του κτιρίου στην κυριότητα του δήμου, και μετά την παραχώρηση, ο δήμος να προχωρήσει σε στατική μελέτη του κτιρίου αλλά και σε ακριβή αποτύπωση ολόκληρου του συγκροτήματος.
Ο κ. Κολοκυθάς υποστηρίζει ότι με ελάχιστες παροδικές επιδιορθώσεις για την ασφαλή πρόσβαση και προφύλαξη και με τη σύμφωνη γνώμη του δήμου, το παλιό πανεπιστήμιο προσφέρεται άμεσα για εκθεσιακές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ώστε σε δεύτερη φάση να προχωρήσει το εγχείρημα του Κέντρου Μοντέρνας Τέχνης με τον ορισμό των κατάλληλων επιτροπών, που θα ετοιμάσουν την προκήρυξη πανελληνίου διαγωνισμού.
«Η υλοποίηση του ΚΕντρουΜΟΝτερναςΤΕχνης -ή όπως αλλιώς ονομαστεί- γίνεται η ψηφιακή ατμομηχανή για τον μετασχηματισμό της συνειδήσεως της κραταιάς πόλης των Ιωαννίνων. Αλήθεια, τι μας εμποδίζει να πηδήξουμε στα βαγόνια της;», καταλήγει ο κ. Κολοκυθάς.
