Το προεδρικό διάταγμα, απαραίτητο για να ξέρουμε πού πατάμε και πού βρισκόμαστε, μπορεί να είναι εναρμονισμένο με την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία αλλά όφειλε, κυρίως και πρώτιστα, να είναι εναρμονισμένο με τη σημερινή κατάσταση της λίμνης, που είναι πλέον ένα υπό κατάρρευση οικοσύστημα.
Ας σταθούμε σε δυο ζητήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλα το ίδιο σημαντικά όπως ο περιορισμός του καλαμώνα, οι περιφερειακές χρήσεις, τα αναχώματα, οι εισροές κ.λπ., κ.λπ.
Πρώτο ζήτημα
Το προεδρικό διάταγμα καθορίζει εισαγωγικά τον σκοπό του: «…Σκοπός του παρόντος διατάγματος είναι η προστασία της βιοποικιλότητας όπως… προκειμένου να διασφαλιστεί.. και ο ικανοποιητικός βαθμός διατήρησης των οικολογικών λειτουργιών…». Σκοπός δηλαδή, είναι να διασφαλιστεί ένας «ικανοποιητικός» βαθμός οικολογικών λειτουργιών. Με έναν τέτοιο μετριοπαθή στόχο, σε ένα οικοσύστημα που καταρρέει, δεν πας πουθενά. Ακόμη όμως κι έτσι, προκειμένου να διασφαλιστεί αυτός ο ικανοποιητικός βαθμός οικολογικών λειτουργιών, όπως το θέτει το Π.Δ., μόνο ουσιαστικές επιλογές και βαθιές ρήξεις με το υφιστάμενο σύστημα διαχείρισης θα μπορούσαν να φέρουν κάποιο αποτέλεσμα.
Μια σειρά τέτοιων επιλογών θα όφειλε να θέσει το προεδρικό διάταγμα, με πρώτο στόχο την αποκατάσταση του φυσικού τοπίου της λίμνης. Γιατί θεωρούνται δεδομένα τα μπαζώματα, τα παράνομα, τα ημιπαράνομα τοιχία, τα αναχώματα και όλες αυτές οι παρεμβάσεις που εμποδίζουν τον αυτοκαθαρισμό της λίμνης και έχουν καταστρέψει τα πεδία φυσικής αναπαραγωγής ψαριών και πουλιών, σημεία ζωτικά για τη λειτουργία του οικοσυστήματος; Να αποδοθεί στη λίμνη αυτό που της ανήκει. Να μια ουσιαστική επιλογή, ένας στόχος οδηγός, στόχος κυρίαρχος που θα άλλαζε σημαντικά τα πράγματα, θα λειτουργούσε καταλυτικά και θα έστρωνε τον δρόμο για σειρά δράσεων. Σημαντικός ο έλεγχος των χρήσεων περιφερειακά της λίμνης, αν όμως η λίμνη δεν «αναπνεύσει», δεν πρόκειται να προκύψει οτιδήποτε θετικό. Οι ασχήμιες που έγιναν στη λίμνη με πρωταγωνιστή την τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αποκατασταθούν και αυτό όφειλε το προεδρικό διάταγμα να το προβλέψει. Αντ’ αυτού, δυστυχώς, το διάταγμα «βλέπει» μια μικρή λίμνη που μάλιστα τη θεωρεί και δεδομένη.
Δεύτερο ζήτημα
Σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα, ο Φορέας Διαχείρισης είναι υπεύθυνος να αποφασίζει και να συντονίζει. Μάλιστα. Αδιαμφισβήτητα ορθό να υπάρχει μία αρχή για τη λίμνη αλλά πρακτικά ο Φορέας χρειάζεται, σύμφωνα με το Π.Δ., τη σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Υπηρεσίας Υδάτων, της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, τη γνώμη του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής και πάει λέγοντας. Αλλά κι έτσι να μην ήταν, προβληματίζει έντονα πώς θα καταφέρει να τα βγάλει πέρα ένας Φορέας αποδυναμωμένος, ένας Φορέας που δε διαθέτει την κατάλληλη οργάνωση, που δε διαχειρίζεται χρήματα για τον σκοπό του, που ο χαρακτήρας του είναι κατά κύριο λόγο γνωμοδοτικός (και αυτόν ακόμη τον ρόλο κάποιοι τον αμφισβητούν έντονα), που η πλειοψηφία των μελών του δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με τη λίμνη, ενώ η τοπική αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων απουσιάζει μεγαλοπρεπώς. Ε, λοιπόν, αυτό όλο μαζί, είναι η καλύτερη συνταγή αποτυχίας.
Αυτά τα δύο επί της αρχής ζητήματα καταδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα πράγματα και προκαθορίζουν επίσης, την αναποτελεσματικότητα του εγχειρήματος ως φυσικό επακόλουθο του συγκεκριμένου σχεδιασμού. Κάτι δεν πάει καλά στο βασίλειο της Δανιμαρκίας, κάτι συνεχίζει να στραβώνει επικίνδυνα. Το κακό είναι ότι οι επιπτώσεις για τη λίμνη θα είναι σοβαρές: καταιγιστικές και ανεπανόρθωτες. Αλήθεια, ποιος θα επωμιστεί το κόστος αυτής της παρ’ ολίγον πολιτικής; Δυστυχώς και αυτή η απάντηση είναι γνωστή: ο απανταχού παρών ΚΑΝΕΝΑΣ.
