Ζούμε σε μια πόλη που αναπτύσσεται σε ημιορεινό περιβάλλον, σε 500 περίπου μέτρα υψόμετρο. Που δέχεται πάνω από 1.000 χλστ. ετήσιο ύψος βροχόπτωσης. Που, παρά τη μεσογειακή θέση της χώρας, χαρακτηρίζεται από κλίμα «εύκρατο, υγρό, με παρατεταμένη ξηρή περίοδο κατά το θερινό ηλιοστάσιο». Που στη γύρω ζώνη υπάρχει πλούσια δενδρώδης βλάστηση είτε από τη φύση (πλατύφυλλα φυλλοβόλα δένδρα) είτε από την ανθρώπινη παρέμβαση (πευκοδάση). Κι όμως, το αστικό πράσινο της πόλης χωλαίνει βαθύτατα τα τελευταία χρόνια!
Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Δεν είναι μακριά ο χρόνος που το πράσινο της πόλης ανθούσε χάρη και στις κατά καιρούς δημοτικές αρχές αλλά και σε συστηματικές πρωτοβουλίες πολιτών που άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους στην πόλη. Δυστυχώς όμως είναι τις τελευταίες δεκαετίες που αυτή η υγιής εικόνα ανατράπηκε. Περάσαμε στο άλλο άκρο, ώστε πλέον να μην μιλάμε για ανάπτυξη του πρασίνου αλλά για το τι θα μπορέσουμε να περισώσουμε από αυτό που είχαμε.
Εδώ και χρόνια βλέπουμε και βιώνουμε καταστάσεις πρωτόγνωρες. Από τις «κατά συνθήκην» δενδροφυτεύσεις που γίνονται πού και πού, μόνο ένα ποσοστό κάτω του 40 – 50 % των νέων δένδρων επιβιώνει. Και τούτο εξαιτίας της απουσίας ακόμη και της στοιχειώδους συντήρησης κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης των δένδρων. Ούτε πότισμα, ούτε στήριξη, ούτε το αναγκαίο κλάδεμα, τίποτα!
Πριν λίγα χρόνια, όλα τα φυτά πλαισίου (φράχτες από πυξάρι, ευώνυμο… κ.λπ.) τέθηκαν υπό διωγμό και ξηλώθηκαν σχεδόν από παντού. Όταν παραβρεθήκαμε σ’ ένα τέτοιο «ξήλωμα» και ρωτήσαμε σχετικά τον επικεφαλής του συνεργείου, πήραμε την αφοπλιστική απάντηση: «Επειδή είναι πολλοί εκείνοι που αφήνουν το πλαστικό ποτήρι από τον φραπέ τους μέσα στον φράχτη»! Γι’ αυτό τα ξήλωσαν! Αν, δηλαδή, κάποιοι κρεμάσουν ποτήρια από φραπέ π.χ. στα δένδρα μανόλιας της οδού Αβέρωφ, να τα κόψουμε κι αυτά!
Το χειρότερο όμως συμβαίνει στα δένδρα της πόλης και δη στα υψίκορμα που αποτελούν μοναδικά στολίδια της. Οι παραδοσιακές μέθοδοι κλαδέματος, με βάση τις επιστήμες της Βοτανικής και της Καλλωπιστικής Δενδροκομίας, πετάχτηκαν στα… σκουπίδια. Όλα γίνονται πλέον σε ελάχιστο χρόνο με το «καταραμένο» αλυσοπρίονο. Και στα χαμηλά δενδρύλλια, όπου εν ριπή οφθαλμού το φυτό κλαδεύεται με το νέο κονταρο-αλυσοπρίονο (τα κλαδευτήρια και τα απλά πριόνια είναι πλέον άγνωστα), αλλά το μεγάλο πρόβλημα είναι στα μεγάλα δένδρα τα οποία κάθε τόσο… κατακρεουργούνται.
Σε πλήρη αντίθεση με ό,τι διδάσκει η επιστήμη, ότι δηλαδή το άναρχο κουτσούρεμα στη βάση των μεγάλων βραχιόνων εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους να μην επιβιώσει το δένδρο (το είχαμε δει επί δημαρχίας Γκόντα σε δένδρα πίσω από το Ρολόι που έμειναν σκέτα κούτσουρα), βλέπουμε το ακριβώς αντίθετο. Ένα γερανοφόρο όχημα με καλάθι, κι έναν «ξυλοκόμο» με αλυσοπρίονο σαν κι αυτά που χρησιμοποιούν για την υλοτομία των δασών να πετσοκόβει ό,τι βρει μπροστά του. Σε λίγα λεπτά της ώρας!
Την τελευταία βάναυση παρέμβαση την είδαμε την επομένη της ορκωμοσίας του νέου δημάρχου. Σε κεντρικότατο σημείο της πόλης, σ’ ένα κτήριο ορόσημο, εκείνο της Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκης, που έχει την τύχη (λίγα δημόσια κτήρια την έχουν) να περιβάλλεται από αυλή με δένδρα – στολίδια (και φυλλοβόλα και κωνοφόρα). Μέσα σε λίγη ώρα τα υπέροχα υψίκορμα φυλλοβόλα Ιπποκαστανιάς και Μελικουκκιάς (Κέλτις)… κατακρεουργήθηκαν (φωτογραφίες). Μάλιστα, τόση είναι η έγνοια των υπευθύνων που (όπως φαίνεται στη φωτογραφία) άφησαν ανέγγιχτο τον κισσό που έχει απλωθεί στην όψη της μίας πλευράς της βιβλιοθήκης, με τις γνωστές σοβαρές ζημιές που προκαλεί το εν λόγω αναρριχόμενο στα πλούσια με ασβέστιο κονιάματα.
Ας ευχηθούμε τα δένδρα να μην πάθουν ανεπανόρθωτη ζημιά. Και μιας και έχουμε νέο δήμαρχο (που επί της προηγούμενης θητείας του το πράσινο δεν είδε και τις καλύτερές του μέρες), ας ευχηθούμε να παρέμβει και να σταματήσει αυτή την παρακμή. Κι επειδή είθισται να επικαλούμαστε το πώς ενεργούν αντίστοιχα στη Βόρεια Ευρώπη, εμείς θα αρκεστούμε να συστήσουμε να επισκεφτούν οι υπεύθυνοι, όχι τη Γενεύη ή το Παρίσι αλλά τα Τίρανα της Αλβανίας. Να δουν πώς περιποιούνται τα δένδρα, στον δρόμο που συνδέει την πλατεία Σκεντέρμπεη με το Πανεπιστήμιο. Εκεί δυστυχώς φτάσαμε.
