Το τι είναι και τι δεν είναι «κριτική στάση» είναι μια μεγάλη κουβέντα που μπορεί να τραβήξει μέρες. Με λίγα λόγια, θα λέγαμε πως «κριτική στάση» είναι η παράθεση των γεγονότων και η λήψη μιας απόφασης βάσει αυτών. Στη διαδικασία αυτή το συναίσθημα μένει στην άκρη, γιατί έχει τη δύναμη να θολώσει τη σκέψη και η απόφαση, που επρόκειτο να ληφθεί, συγκεντρώνει μεγάλη πιθανότητα να αποδειχτεί λανθασμένη. Υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται με γνώμονα τη λογική, που διαθέτουν οι ίδιοι και αυτό έχει να κάνει με τη δική τους οπτική απέναντι στα πράγματα. Πολλές φορές η λογική «του άλλου» είναι διαφορετική και βασίζεται στη δική του ερμηνεία των γεγονότων. Για να παρθεί μια απόφαση μεταξύ των δυο πλευρών, οδηγούνται αμφότεροι σε υποχωρήσεις. Αυτή είναι και η αρχή των διαπραγματεύσεων. Οι αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Υπάρχουν άνθρωποι, που κινούνται με βάση τα συναισθήματά τους και μόνο. Δεν είναι πως απουσιάζει η λογική απ’ αυτούς, αλλά έχουν μάθει να παίρνουν αποφάσεις ανάλογα με το πώς νιώθουν, τι πιστεύουν για τον κόσμο γύρω τους και αυτό το «πιστεύω» κινητοποιεί μόνο το συναίσθημα. Στην περίπτωση αυτή, η πιθανότητα για μια λάθος απόφαση είναι μεγάλη, η απογοήτευση επίσης μεγάλη, μα δεν αλλάζουν. Έτσι έμαθαν να λειτουργούν και θα συνεχίζουν να λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο.
Και τα δυο παραπάνω παραδείγματα είναι διαχωρισμένα απόλυτα μεταξύ τους. Στην πράξη δεν συμβαίνει αυτό. Συνήθως παίρνουμε αποφάσεις πότε με βάση τη λογική και πότε με το συναίσθημα και κάθε φορά υπερισχύει το ένα του άλλου και αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με το είδος της απόφασης που καλούμαστε να πάρουμε. Για παράδειγμα, η Συμφωνία των Πρεσπών βασίζεται καθαρά στην κοινή λογική. Από την ελληνική πλευρά, τουλάχιστον, δεν υπήρξε ίχνος συναισθήματος. Τι είχαμε, λοιπόν, εδώ; Μια εικοσιπενταετή διαμάχη. Κάθε λογικός άνθρωπος θα έλεγε πως κάποια στιγμή αυτή θα πρέπει να τελειώσει. Η ελληνική πλευρά «τελείωσε» τη διαμάχη παίρνοντας συγκεκριμένες αποφάσεις. Το αν οι αποφάσεις αυτές θα αποδειχτούν στο σύνολό τους σωστές, μένει να φανεί. Και δεν θα φανεί αύριο, ούτε μεθαύριο, αλλά στις επόμενες δεκαετίες.
Την ίδια ώρα που η Συμφωνία των Πρεσπών επικυρωνόταν από την ελληνική βουλή, το 70% του ελληνικού λαού ήταν κατά της συμφωνίας. Αυτό το ποσοστό δεν θα αποδεχόταν ποτέ η λέξη «Μακεδονία» να υπάρχει, έστω και σε σύνθετη ονομασία για τη γείτονα χώρα, άσχετα με την κυβέρνηση που θα προχωρούσε σε μια τέτοια συμφωνία. Αυτό δεν χωρά στο μυαλό των περισσοτέρων Ελλήνων, που παραγνωρίζουν το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού των άλλων λαών. Δηλαδή, δεν μπορείς να πεις σε κάποιον πώς θα ονομάζεται. Αν έχει πειστεί ότι πρέπει να ονομάζεται με συγκεκριμένο όνομα, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Κι αυτό είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αναιρεθεί, όσες διαδηλώσεις κι αν κάνεις, όσες περικεφαλαίες και αν φορέσεις, όσο κι αν ξελαρυγγιαστείς να φωνάζεις πως η Μακεδονία είναι μια και είναι ελληνική. Το συναίσθημα είναι αυτό που θα καθοδηγεί τις αποφάσεις σου, χωρίς να μεμφόμαστε το συναίσθημα, χωρίς να θέλουμε να επιβάλουμε μια λογική οπτική στα γεγονότα.
Ως λαός –αλίμονο- ξεχειλίζουμε από έντονα συναισθήματα. Είμαστε παρορμητικοί, ενθουσιώδεις, αγαπάμε τα μεγάλα και παχιά λόγια, είμαστε λάτρεις του αρχαίου μας πολιτισμού ως κάτι το ιδεατό και μοναδικό, παρότι στις γνώσεις δεν θα παίρναμε τη βάση. Αλλά αυτό είμαστε, δεν είμαστε κάτι άλλο.
Και σε αυτά τα χαρακτηριστικά του ελληνικού λαού βασίστηκε ο Αλέξης Τσίπρας για να ανέλθει στην εξουσία. Χτύπησε κέντρο στο συναίσθημα. Η ιστορία είναι γνωστή. Τότε, 4-5 χρόνια πριν, όσοι εξέφραζαν λογικές γνώμες ήταν οι γερμανοτσολιάδες. Και να που τώρα απορρίπτει τα συναισθηματικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων και αποθεώνει όσους βλέπουν τη Συμφωνία των Πρεσπών με κριτικό πνεύμα. Αυτή ήταν η απάντηση, που έδωσε στον Εμμανουέλ Μακρόν, όταν τον ρώτησε για την αποδοχή της συμφωνίας από την ελληνική κοινωνία. Και αυτή ακριβώς τη μακιαβελική στάση του θα χρεωθεί στις επικείμενες εκλογές.
