«Ρίζες» και στα Γιάννενα απλώνει το pétanque

Σύμφωνα με το μικρό κειμενάκι που συνόδευε τις φωτογραφίες, βρέθηκαν να παίζουν εδαφοσφαίριση (pétanque) σε μία αυτοσχέδια εγκατάσταση που έχει δημιουργηθεί από φίλους του αθλήματος σε μια γωνιά του Πάρκου Πυρσινέλλα. Αυτή ήταν και η αφορμή για ένα ρεπορτάζ για το pétanque και τους ανθρώπους που το έφεραν στα Γιάννενα.
Το pétanque (πετάνκ, όπως προφέρεται) είναι η μεταγενέστερη εκδοχή παρόμοιων αρχαίων παιχνιδιών, όπως η ρίψη νομισμάτων ή πλακών στην αρχαία Ελλάδα, που είχαν στόχο να φτάσουν όσο γινόταν μακρύτερα. Έχει πάρει τη σημερινή του μορφή ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή, όταν οι Ρωμαίοι το εμπλούτισαν προσθέτοντας μια μπάλα-στόχο, την οποία προσπαθούσαν να πλησιάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο με τους πέτρινους (τότε) βόλους. Το παιχνίδι έφτασε μέχρι την Προβηγκία (Νότια Γαλλία), ενώ από τότε έως και σήμερα κυριαρχεί κυρίως στη Γαλλία. Η λέξη pétanque, που ανήκει στην πρώιμη προβηγκιανή διάλεκτο, σημαίνει «πόδια ακίνητα», ένας από τους βασικούς κανονισμούς του παιχνιδιού κατά τη ρίψη της μπάλας.
Στα Γιάννενα το έφερε ο Γιάννης Παπουτσής, ο οποίος ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με το συγκεκριμένο παιχνίδι πριν από οκτώ περίπου χρόνια. Αφορμή για να επανέλθει στο προσκήνιο για τον ίδιο, αποτέλεσε το μεγάλο τουρνουά pétanque που διεξήχθη τον περασμένο Αύγουστο στην Πρέβεζα, στην πόλη όπου παίζεται εδώ και χρόνια ως κατάλοιπο της Ενετοκρατίας στα Επτάνησα. «Έτυχε να βρεθώ εκεί, συμμετείχα ως θεατής, το ξαναθυμήθηκα και μέσα μου ξύπνησε η επιθυμία να το φέρω και στα Γιάννενα για να το παίξουμε και εδώ», αναφέρει.
Στην αρχή, του επιτράπηκε -με προφορική άδεια- να εγκατασταθεί στο Γιαννιώτικο Σαλόνι, όπου έφτιαξε το πρώτο γήπεδο με δικούς του κόπους και έξοδα. Μέσω φίλων, προσωπικών του γνωριμιών, αλλά και ανθρώπων που ήξεραν ήδη το pétanque, προσπάθησε να το κάνει γνωστό σε περισσότερο κόσμο. Παρότι δεν έχει ιδρυθεί ακόμη σύλλογος στην πόλη, αυτό είναι θέμα χρόνου να συμβεί, σύμφωνα με τον ίδιο.
Ο ειδικά διαμορφωμένος χώρος στο Γιαννιώτικο Σαλόνι βρίσκεται μετά τα γήπεδα του τένις, στη δεξιά στροφή του μονοπατιού. Εκεί είναι κάθε μέρα ένας υπεύθυνος, συνήθως από τις 11 το πρωί μέχρι τις 2 το μεσημέρι και μετά πάλι από τις 3 έως ότου νυχτώσει. Η τοποθεσία ευνοεί την πρώτη γνωριμία με το παιχνίδι μέσω της παρακολούθησης, καθώς καθημερινά αρκετοί περιπατητές περνούν από το συγκριμένο μέρος.
Πλέον, στο σημείο έχει κατασκευαστεί και ένα δεύτερο τερέν, ενώ 15 άτομα έχουν αγοράσει τις δικές τους μπάλες. «Αυτό το τονίζω, γιατί ένας που αγοράζει μπάλες το έχει πρώτα δοκιμάσει και του άρεσε. Με όποια συχνότητα κι αν έρχεται κανείς να παίξει είναι για εμάς κέρδος», εξηγεί ο κ. Παπουτσής.
Όπως άλλωστε επισημαίνει ο ίδιος, ο εξοπλισμός για το συγκεκριμένο παιχνίδι είναι φθηνός, καθώς μπορεί κανείς να αγοράσει μέσω διαδικτύου έξι μπάλες με 15 ευρώ. Ένα ακόμη πλεονέκτημα είναι πως παίζεται εύκολα και από τα δύο φύλα, χωρίς να έχει ηλικιακό όριο.
Στα ελληνικά λέγεται εδαφοσφαίριση. Πώς, όμως, παίζεται; Διεξάγεται σε τερέν, διαστάσεων τουλάχιστον 4 Χ 12 μέτρων, μεταξύ δύο ομάδων, των οποίων οι παραλλαγές είναι οι εξής: ένας εναντίον ενός, δύο εναντίον δύο, τρεις εναντίον τριών. Ο παίκτης κάθε ομάδας έχει στο χέρι του από τρεις μπάλες, εκτός όταν παίζουν τρεις έναντι τριών, οπότε και έχει έκαστος από δύο μπάλες. Αυτές είναι συνήθως μεταλλικές, με μέγεθος όσο και ένα μπαλάκι του τένις. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να πλησιάσουν όσες περισσότερες μπάλες γίνεται πιο κοντά στην μικρή (κοσονέ), που αποτελεί το σημείο αναφοράς του παιχνιδιού. Ο αγώνας τελειώνει όταν πέσουν στο έδαφος όλες οι μπάλες των παικτών και στη συνέχεια μετρώνται οι πόντοι, ανάλογα με το πόσο κοντά στην κοσονέ βρίσκονται οι μπάλες. Το παιχνίδι λήγει στους 13 πόντους.
Στην Ελλάδα, το pétanque βρίσκεται σε ερασιτεχνικό επίπεδο, καθώς δεν υπάρχει ακόμη Πανελλήνια Ομοσπονδία για να αναγνωριστεί ως επίσημο άθλημα. Συνολικά στη χώρα υπάρχουν 15 ενεργοί σύλλογοι. Ο κ. Παπουτσής επισημαίνει πως η Ομοσπονδία θα δημιουργηθεί μέσα στους επόμενους μήνες, ενώ για την ώρα καθυστερεί λόγω των εμποδίων του κορωνοϊού.
Από την άλλη, στην Ευρώπη είναι πιο διαδεδομένο και διεξάγονται επίσημα τουρνουά και διοργανώσεις, όπως το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Παράλληλα, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Pétanque επιχερεί να γίνει το παιχνίδι ολυμπιακό άθλημα.
Το να δει και να γνωρίσει ο κόσμος το άθλημα, ασχέτως αν παίξει ή όχι, έχει μεγάλη σημασία για τον κ. Παπουτσή. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί κάποιος να δανειστεί τις μπάλες που είναι διαθέσιμες στον χώρο, να αγωνιστεί και να αποφασίσει στην πορεία εάν θέλει να ασχοληθεί περαιτέρω, ώστε να αγοράσει τις δικές του.
Τα καλά νέα για τους φίλους του παιχνιδιού (και όχι μόνο) ήρθαν με την πρόσφατη επίσκεψη του δημάρχου Ιωαννίνων Μωυσή Ελισάφ στο πλαίσιο της ανάπλασης που σχεδιάζεται στο Γιαννιώτικο Σαλόνι. Ο κ. Ελισάφ παρακολούθησε το παιχνίδι, έπαιξε μάλιστα και ο ίδιος, ενώ συνομίλησε με τον κ. Παπουτσή διαβεβαιώνοντάς τον προφορικά ότι δε θα χρειαστεί να φύγουν από το σημείο λόγω της ανάπλασης.