Χθες ήταν η πρώτη μέρα της νέας σχολικής χρονιάς. Πλήθος μικρών και μεγαλύτερων παιδιών γέμισαν τους δρόμους της πόλης, πριν και μετά τον αγιασμό. Τα πιτσιρίκια τα κρατούσαν οι μαμάδες ή οι μπαμπάδες από το χέρι, τα μεγάλα μόνα τους σέρνονταν βαριεστημένα και σιωπηλά προς τα σχολεία τους, κεφάτα και λαλίστατα με την παρέα τους αναχωρώντας απ’ αυτά. Ως μαμά, έχω πάει σε οχτώ αγιασμούς. Νοερά στους υπόλοιπους. Φέτος -προς μεγάλη μου λύπη και ανείπωτη χαρά της κόρης μου- ήταν ο τελευταίος. Άλλο σχολείο δεν έχει.
Τα καταλαβαίνω όμως τα παιδιά. Όση νοσταλγία κι αν με πιάνει. Θυμάμαι τον εαυτό μου τη μέρα που έδωσα το τελευταίο μάθημα στις πανελλήνιες να κοιτάει το είδωλό του στον καθρέφτη φωνάζοντας επαναλαμβανόμενα: «εξανθρωπισμός, εξανθρωπισμός!» Είναι τέτοια η ψυχολογική βία, που το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ασκεί στα παιδιά και τόσο αριστοτεχνικός και υπόγειος ο τρόπος με τον οποίο την κλιμακώνει, που εύκολα γεννά αποστροφή και μόνο πίκρα μπορεί να αφήσει ως επίγευση, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εξετάσεων. Το ταβάνι του άγχους στο οποίο τα φτάνει (και κάνει ότι δεν το βλέπει) χαμηλώνει με τον καιρό, βέβαια. Τα άγρια που έζησαν μαλακώνουν. Και μετά γίνονται και τα παιδιά μας γονείς, πιέζουν τα δικά τους για κάτι –όπως αυτοί το ορίζουν ή το λαχταρούν- καλύτερο και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται από γενιά σε γενιά.
Ένα πολύ μικρό παιδί στη γειτονιά στεκόταν στο κατώφλι του σπιτιού του το πρωινό με τη μεγάλη αντάρα και την καταιγίδα και είχε στυλώσει τα πόδια του. Φώναζε συνεχόμενα –μπορεί και πάνω από 20 φορές- στους δικούς του, που το καλόπιαναν: «πάμε μέσα, πάμε μέσα». Στο τέλος είχε βραχνιάσει. Ήταν η πρώτη μέρα μιας 15ετούς σχολικής ζωής και ήταν έντρομο. Δεν μάθαμε αν τελικά γύρισε σπίτι του ή αν με τα πολλά το κατάφεραν να ξεκινήσει.
Τα σημερινά 17χρονα ζητούν με άλλο τρόπο την επιστροφή τους στο σπίτι τρομοκρατημένα στην προοπτική των πανελληνίων. Ουρλιάζουν με τις σιωπές τους, την κατάθλιψή τους, το διάχυτο άγχος τους, με τα σημάδια που μπορεί να προκαλούν τα ίδια στα σώματα τους -με χίλιους δυο τρόπους- αυτό το «πάμε μέσα» και όχι εκεί έξω, στις ατελείωτες ώρες μελέτης, στον παρολογισμό, στη συνεχόμενη και βασανιστική πίεση που τους ασκούν οι απαιτήσεις μας, στην καθήλωση σε μια καρέκλα γραφείου ή θρανίου. Πάμε μέσα στην ασφάλεια του σπιτιού, στην ησυχία του δωματίου, στην απουσία προσδοκιών και αξιώσεων για να γίνουν κάτι ή κάποιοι που μπορεί και να μην θέλουν. Κι εμείς τα πιέζουμε να μείνουν εκεί έξω. Γιατί έτσι προβλέπεται και υπαγορεύεται διαγενεακά. Ή γιατί έτσι έχουμε εμείς οι γονείς ανάγκη.
Επειδή η φετινή σχολική χρονιά θα είναι εξ ορισμού δύσκολη για κάποια που θα δώσουν πανελλήνιες στο τέλος της -κι από κοντά και για μας τους γονείς που περνάμε από χίλια μύρια κύματα αβεβαιότητας και ανασφάλειας σχετικά με τον χειρισμό τους- ευχόμαστε –όχι επιτυχία, αλλά- να τη βγάλουμε όλοι καθαρή. Με τις λιγότερες δυνατές πληγές και την περισσότερη δυνατή ψυχραιμία. Και καμιά φορά –πριν προλάβουν να βραχνιάσουν οι φωνές των παιδιών μας- να τα αφήνουμε να πηγαίνουν μέσα… Καλή (τελευταία) σχολική χρονιά!
