Η κατάσταση, που έχει διαμορφωθεί λόγω του οικονομικού περιβάλλοντος, αλλά κυρίως λόγω της πολιτικής αδράνειας, περιγράφηκε με τα μελανότερα χρώματα από τον πρόεδρο της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας Γιάννη Βιτάλη, ο οποίος, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Και αυτό γιατί η αύξηση της τιμής της φέτας – προκειμένου να παραμείνουν ζωντανοί οι παραγωγοί – χωρίς τη στήριξη της πολιτείας, θα την καταστήσει ένα προϊόν ντελικατέσεν με 20 ευρώ το κιλό! Μια τέτοια αύξηση, ωστόσο, το μόνο που θα κάνει, είναι να επιταχύνει την κατάρρευση του κλάδου, καθώς θα σημάνει μείωση της κατανάλωσης και στροφή των καταναλωτών στα ανταγωνιστικά προϊόντα.
Η Διεπαγγελματική δίνει «διορία» στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έως τα Χριστούγεννα να λάβει γενναίες αποφάσεις για τη στήριξη παραγωγής και μεταποίησης, πριν ζητηθεί η παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον κ. Βιτάλη να επισημαίνει ότι «γίνεται προσπάθεια να εξαντληθούν, με πολιτισμένο τρόπο, οι επαφές με το υπουργείο».
Το πρώτο πλήγμα, που δέχεται η φέτα, είναι το υψηλό κόστος παραγωγής. Προκειμένου αυτό να αντιμετωπιστεί, οι κτηνοτρόφοι ζητούν μέτρα στήριξης από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης , τα οποία στηρίζει και η ΔΟΦ. Όσο τα μέτρα αυτά δε λαμβάνονται, με απώτατο κίνδυνο τη μείωση του ζωικού κεφαλαίου, οι κτηνοτρόφοι ζητούν αυξημένη τιμή γάλακτος για τη νέα γαλακτοκομική περίοδο, αύξηση που οδηγεί σε αναπόφευκτες αυξήσεις στην τιμή της φέτας στο ράφι.
«Μια υγιής αύξηση της τιμής θα προερχόταν από την αύξηση της ζήτησης. Μια τέτοια αύξηση θα επιβραδύνει την κατανάλωση φέτας και θα αποτελέσει ντόμινο εξελίξεων», τόνισε ο κ. Βιτάλης, σημειώνοντας πως θα είναι αδύνατο να πωληθεί το παραγόμενο προϊόν σε τόσο υψηλή τιμή. «Η φέτα θα θεωρηθεί προϊόν πολυτελείας και θα πουλιέται όπως το ροκφόρ στη χώρα μας σε μικρές ποσότητες και σε πολύ υψηλές τιμές. Ο καταναλωτής θα στραφεί προς υποκατάστατα της φέτας, από αγελαδινό γάλα, τύπου λευκού τυριού, κάτι που γίνεται ιστορικά κατά κόρον στο εξωτερικό», ανέφερε.
Υπενθυμίζεται πως η φέτα πριν ένα χρόνο πωλούνταν κάτω από 10 ευρώ το κιλό, σήμερα αγγίζει τα 12 ευρώ και εκτιμάται πως με την νέα γαλακτοκομική περίοδο θα ξεπεράσει τα 15 ευρώ το κιλό.
Ερωτηθείς για το αν οι θέσεις που εκφράζει, μπορεί να φανούν ότι στρέφεται κατά των παραγωγών που ζητούν αυξημένες τιμές, ο κ. Βιτάλης τόνισε ότι υπάρχει άριστη συνεργασία της ΕΔΟΦ με τις ενώσεις των κτηνοτρόφων. «Στηρίζω και επικροτώ τα αιτήματά τους», σημείωσε αναφέροντάς τα. Οι κτηνοτρόφοι ζητούν διπλασιασμό της επιδότησης που έχει εξαγγελθεί, μείωση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές από 13 στο 6%, χρηματοδότηση των παραγωγών από εθνικά και κοινοτικά προγράμματα, και μετατροπή του πετρελαίου κίνησης σε «αγροτικής κίνησης».
«Ο κλάδος κινδυνεύει και από τη μείωση του ζωικού κεφαλαίου, από την άρνηση νέων να απασχοληθούν στη δουλειά αυτή και τους μικρούς και μεσαίους μεταποιητές, που δεν αντέχουν να συντηρηθούν στις τιμές αυτές και να πουλήσουν το προϊόν τους. Πιστεύω ότι λιγότερο χαμένοι μεταποιητές θα είναι οι αναγνωρίσιμοι παραγωγοί γνωστών brands και όχι της ιδιωτικής ετικέτας. Η οικονομική αυτή κρίση θα πλήξει και το 2023 και αν δεν βρεθούν τρόποι να στηριχθούν οι κλάδοι, θα εκτροχιαστεί το σύστημα. Κάθε ανώμαλη αύξηση κόστους και τιμών μαθηματικά θα οδηγήσει σύντομα στην αντίστροφη κίνηση», τόνισε ο κ. Βιτάλης, αναφερόμενος και στην εφαρμογή του μέτρου του «καλαθιού του νοικοκυριού», που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης.
Ποινές χωρίς αντίκρισμα
Πέρα από το ιδιαίτερο οικονομικό περιβάλλον, η Διεπαγγελματική και ο κλάδος γενικότερα έχουν να αντιμετωπίσουν και τις χρόνιες παθογένειες, τις οποίες δεν έχει καταφέρει να επιλύσει η πολιτεία, παρά τις αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο και τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της νοθείας.
«Προσπαθούμε να πείσουμε τον υπουργό να κοιτάξει προς τα εμάς. Υπάρχουν φλέγοντα θέματα, που σέρνονται μια εξαετία τουλάχιστον και το αποτέλεσμα είναι μηδέν. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί, γιατί δεν ασχολούνται, γιατί δεν καταλαβαίνουν τα προβλήματα, γιατί δε θέλουν να τα λύσουν», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Βιτάλης.
«Μου δίνεται η εντύπωση πως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι για τους νέους υπουργούς, για να κάνουν το αγροτικό τους… Δεν μπορούμε να δουλέψουμε έτσι… Έχουν αλλάξει έξι υπουργοί τα τελευταία χρόνια και τους κάνουμε μαθήματα», ανέφερε, ενώ κληθείς να δώσει μια εξήγηση, ο κ. Βιτάλης αναφέρθηκε και στην άγνοια που επικρατεί στο πολιτικό προσωπικό για τα θέματα αυτά, αλλά και σε καρεκλοκένταυρους υπηρεσιακούς παράγοντες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όμως, της κατάστασης είναι οι περιπτώσεις νοθείας στην φέτα. Σχεδόν 400 υποθέσεις λιμνάζουν εδώ και χρόνια στο υπουργείο, ενώ για δύο σχετικά πρόσφατες υποθέσεις, που απασχόλησαν την κοινή γνώμη, το αποτέλεσμα παραμένει μηδενικό.
Στην περίπτωση μίας εταιρίας, επιβλήθηκε πρόστιμο για νοθεία ύψους 350.000 ευρώ, όμως μέχρι στιγμής δεν έχει συνέλθει η Δευτεροβάθμια επιτροπή για να επικυρώσει την επιβολή του, ενώ σε δεύτερη περίπτωση, υπήρξε αθωωτική απόφαση υπέρ της εταιρίας στο Εφετείο με το αιτιολογικό πως η επιβολή προστίμου δε συνάδει με την «αρχή της αναλογικότητας». Για την συγκεκριμένη εταιρία, οι ελεγκτικές αρχές εντόπισαν «φέτα» στο ράφι, που ήταν παρασκευασμένη εξ’ ολοκλήρου από αγελαδινό γάλα. «Δηλαδή δεν αρκεί να βρουν ένα τάπερ νοθευμένης φέτας, θα πρέπει να βρουν ένα φορτηγό ή ένα τάνκερ», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Βιτάλης, επισημαίνοντας πως και ο νόμος Βορίδη δεν είναι ολοκληρωμένος.
Για τον λόγο αυτό η Διεπαγγελματική ζητά την αυστηροποίηση των ποινών για τη νοθεία και την ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού του ΕΛΓΟ Δήμητρα και του ΕΦΕΤ, την άμεση εκκαθάριση όλων των παλαιών υποθέσεων που λιμνάζουν και την άμεση εφαρμογή της ψηφιακής μεθόδου του προγράμματος ΑΡΤΕΜΙΣ 2 για τον έλεγχο της διακίνησης γάλακτος, εντός και εκτός Ελλάδος. Οκτώ μήνες μετά την παρουσίαση του προγράμματος, παραμένει σε «πιλοτική» εφαρμογή στην περιοχή της Λάρισας.
Η ΕΔΟΦ ζητά ακόμη τη χρηματοδότησή της, όπως προβλέπεται, από τα διαθέσιμα αποθεματικά του ΕΛΓΟ Δήμητρα, μέρος των οποίων προέρχεται από το ειδικό τέλος που καταβάλουν παραγωγοί και μεταποιητές, αλλά και την τοποθέτηση δύο μελών (ενός κτηνοτρόφου και ενός μεταποιητή) στο Δ.Σ. του ΕΛΓΟ Δήμητρα.
