«Ναι» στον φάκελο για το Ζαγόρι

Το Διαχειριστικό Σχέδιο προσβλέπει στον χαρακτηρισμό, ίδρυση, λειτουργία και διαχείριση του Ζαγορίου ως Αγαθού αναγνωρισμένου από την UNESCO ως Πολιτιστικό Τοπίο, με κύριο στόχο την προστασία, διαχείριση και ανάδειξή του, καθώς και την προώθηση του ήπιου τουρισμού σε αυτό.
Ο φορέας που θα αναλάβει τη διαχείριση του Ζαγορίου ως πολιτιστικό τοπίο και την υλοποίηση των σχετικών δράσεων, είναι ο δήμος Ζαγορίου, στον οποίο δημιουργείται Αυτοτελές Τμήμα Διαχείρισης Πολιτιστικού Τοπίου. Σε επίπεδο διακυβέρνησης, διαχείρισης και συντονισμού, το Αυτοτελές Τμήμα Διαχείρισης Πολιτιστικού Τοπίου θα συνεπικουρείται από την Επιτροπή Διατήρησης και Ανάδειξης του Πολιτιστικού Τοπίου, στην οποία θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι της περιφέρειας Ηπείρου, του υπουργείου Πολιτισμού με τις αρμόδιες υπηρεσίες, της Δασικής Υπηρεσίας, του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, του Αναπτυξιακού Οργανισμού «ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΕ», η οποία θα αναλάβει και την τεχνική υποστήριξη, καθώς και εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων και παραγωγικών οργανώσεων.
Το Σχέδιο περιλαμβάνει έργα και παρεμβάσεις για τη διαφύλαξη της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς και βιώσιμη αξιοποίηση, μελέτες, έργα και ενέργειες προσβασιμότητας σε επιλεγμένα σημεία, σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία για άτομα με κινητικά προβλήματα και άλλες ειδικές ανάγκες, έργα προστασίας, αποκατάστασης, διαμόρφωσης και συντήρησης μνημείων, λειτουργία και επανάχρηση μνημείων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, όπως σχολεία, με συμβατές στην αρχική τους λειτουργία χρήσεις και δράσεις προβολής και ανάδειξης της ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας ακίνητων και κινητών μνημείων της περιοχής.
Σε ό,τι αφορά την προστασία από φυσικούς κινδύνους και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, προβλέπεται η υλοποίηση μελετών προστασίας από ακραία καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες κλπ) και επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε συγκεκριμένα σημεία και μνημεία, όπως πέτρινα γεφύρια, αλλά και στους οικισμούς.
Για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς προβλέπεται η καταγραφή/τεκμηρίωση με ψηφιακά μέσα του εθιμικού τρόπου ζωής στα χωριά του Ζαγορίου, ειδικές μελέτες καταγραφής που αφορούν στις παραδοσιακές ασχολίες και επαγγέλματα με ιδιαίτερη μνεία στην εθνοβοτανική, τη μετακινούμενη κτηνοτροφία και την τεχνική/τέχνη της ξερολιθιάς και διοργάνωση δράσεων πολιτιστικού χαρακτήρα.
Με στόχο τη διαφύλαξη του παραδοσιακού χαρακτήρα και της ακεραιότητας του δομημένου περιβάλλοντος, προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η καταγραφή του κτιριακού αποθέματος με μνημειακό χαρακτήρα των παραδοσιακών οικισμών, δημιουργία Βάσης Δεδομένων με την υφιστάμενη κατάσταση των κτιρίων των παραδοσιακών οικισμών, έργα ανάπλασης και εξωραϊσμού κοινόχρηστων χώρων των οικισμών, μελέτη εξειδίκευσης των τυπολογικών χαρακτηριστικών και των υλικών δόμησης στην περιοχή.
Για τη διαφύλαξη των αξιών του Φυσικού Περιβάλλοντος για τις μελλοντικές γενιές το Σχέδιο προτείνει σύνταξη χάρτη ενοτήτων βλάστησης- τύπων οικοτόπων σε ολόκληρη την έκταση του Ζαγορίου, δημιουργία βάσης δεδομένων για τη βιοποικιλότητα του Ζαγορίου, δράσεις για τον περιορισμό των παράνομων δραστηριοτήτων στο φυσικό περιβάλλον.
Επίσης, την προώθηση της δημιουργίας μονάδων βιολογικού καθαρισμού με προτεραιότητα στους οικισμούς που βρίσκονται πλησίον της χαράδρας του Βίκου και του Βοϊδομάτη, τον εντοπισμό ιδιαίτερων γεωλογικών σχηματισμών, την αναγνώριση της μεγάλης σημασίας της Τύμφης, δράσεις για την διαφύλαξη των πλατανοδασών, των δασών και συστάδων λευκόδερμης πεύκης (ρόμπολο) και τέλος δράσεις αξιολόγησης της ανθεκτικότητας των ορεινών, υποαλπικών και αλπικών λιβαδιών στις νέες μορφές κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.
Σε ό,τι αφορά την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής στόχος είναι η ενίσχυση της τουριστικής ελκυστικότητας της περιοχής για την καταπολέμηση της εποχιακής ανισορροπίας της επισκεψιμότητας, διερεύνηση δυνατοτήτων εγκατάστασης νέων καλλιεργειών και σύνδεση τοπικής παραγωγής προϊόντων με ήπιες μορφές τουρισμού, όπως ο αγροτουρισμός, ο οικοτουρισμός και ο γεωτουρισμός.
Τέλος, προβλέπονται δράσεις ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης, προβολής και προώθησης, μεταξύ των οποίων, η δημιουργία Κέντρου Ενημέρωσης- πληροφόρησης για το Πολιτιστικό Τοπίο Ζαγορίου σε στρατηγική- κεντρική θέση αυξημένης επισκεψιμότητας, η δημιουργία σειράς θεματικών βίντεο- ντοκιμαντέρ για το Ζαγόρι και καθιέρωση εβδομάδας για τα «Πολιτιστικά Τοπία».