Οι προτάσεις της επιτροπής που έχει συγκροτηθεί για τον σκοπό αυτό, πρόκειται να συζητηθούν στην επόμενη συνεδρίαση της Συγκλήτου, εντός του Ιανουαρίου, ώστε να εγκριθεί η τελική πρόταση, αλλά και συνεργασίες με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, που θα προταθούν σε επίπεδο εκπόνησης διδακτορικών.
Τα ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά προγράμματα θα απευθύνονται κυρίως σε φοιτητές από τα Βαλκάνια αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη, όπως ανέφερε ο πρύτανης Τριαντάφυλλος Αλμπάνης, σημειώνοντας πως η τελική πρόταση του Πανεπιστημίου θα πρέπει να υποβληθεί έως το τέλος Ιανουαρίου στο υπουργείο Παιδείας προς έγκριση. «Είναι μια ευκαιρία για τα τμήματα να προσελκύσουν και φοιτητές από άλλες χώρες σε μεταπτυχιακά προγράμματα υψηλού επιπέδου», σημείωσε.
Στο πλαίσιο της διεθνοποίηση του πανεπιστημίου υπάγεται και ο θεσμός των «Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων», με το τοπικό ίδρυμα να βρίσκεται σε συνεργασία με πανεπιστήμια της Γαλλίας, Νορβηγίας και Αυστρίας. Τα «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια» αφορούν βιώσιμα δίκτυα υφιστάμενων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που μοιράζονται το όραμα και τις αξίες του ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης και αναπτύσσουν κοινές μακροπρόθεσμες θεσμικές στρατηγικές για εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία υψηλότατου επιπέδου. Πρόκειται ουσιαστικά για συνεργασίες (αποκαλούμενες και «συμμαχίες») 5-8 εταίρων, με ελάχιστη συμμετοχή τριών Ιδρυμάτων από τρία κράτη μέλη της Ε.Ε. ή άλλες χώρες του προγράμματος. Η χρηματοδότηση για κάθε πρόταση ανέρχεται στο ποσό των 3.000.000 ευρώ για κάθε Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, με διάρκεια χρηματοδότησης τα τρία χρόνια, ενώ θα δοθεί η δυνατότητα για επανάληψη της αίτησης στο νέο πλαίσιο χρηματοδότησης (2021-2027) μετά από θετική αξιολόγηση.
Στις σχετικές προτάσεις συμμετέχουν γεωγραφικά ιδρύματα όλων των ειδών και μεγεθών, προκειμένου να υπάρχει γεωγραφική και κοινωνική ισορροπία. Όραμα του θεσμού του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου αποτελεί η ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, και η δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης έως το 2025, ενώ μακροπρόθεσμος στόχος είναι η δημιουργία τουλάχιστον 20 Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων έως το 2024-25.
Η πρόταση είναι έτοιμη και θα υποβληθεί προς αξιολόγηση στις 22 Μαρτίου, όπως ανέφερε ο κ. Αλμπάνης, σημειώνοντας πως θα επιτρέψει τις συνεργασίες σε κοινά προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα, σύνταξη κοινών μεταπτυχιακών από έξι πανεπιστήμια, αλλά και νέα προγράμματα κινητικότητας για φοιτητές και ερευνητές.
«Ο στόχος μας είναι να αξιοποιηθούν όλες οι ερευνητικές υποδομές του συνόλου των πανεπιστημίων και να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση από όλους τους ερευνητές των ιδρυμάτων που συμμετέχουν», τόνισε ο κ. Αλμπάνης.
Προς την κατεύθυνση της εξωστρέφειας, το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έχει ανοίξει διαύλους με τα πανεπιστήμια της γειτονικής Αλβανίας, με παρότρυνση και του υπουργείου Εξωτερικών. Ήδη έχουν γίνει συναντήσεις και μέχρι στιγμής η συνεργασία αφορά κοινά θερινά σχολεία, συμμετοχή των μελών ΔΕΠ της Αλβανίας στα μεταπτυχιακά προγράμματα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις, και στη δυνατότητα αποφοίτων των αλβανικών πανεπιστημίων να εκπονούν μεταπτυχιακά και διδακτορικές διατριβές στα τμήματα, κατ’ εξαίρεση.
Ωστόσο, από την προσπάθεια αυτή δεν λείπουν τα προβλήματα που έχουν να κάνει με την αναγνώριση των πτυχίων μεταξύ των δύο χωρών.
Τα πτυχία των αλβανικών πανεπιστημίων, πλην τριών με έδρα τα Τίρανα, δεν αναγνωρίζονται από την Ελλάδα, ενώ η αλβανική πλευρά δεν αναγνωρίζει πλήρως τα τετραετή ή πενταετή πτυχία των ελληνικών, επικαλούμενη ότι δεν ακολουθείται κατά γράμμα η Συνθήκη της Μπολόνια, αλλά τα αναγνωρίζει ως τριετή (Bachelor). «Νομίζω ότι είναι ένα διμερές πρόβλημα, που έχει τεθεί στα αρμόδια υπουργεία Εξωτερικών και Παιδείας για να επιλυθεί και να ομαλοποιηθεί η συνεργασία μας με τα πανεπιστήμια της Αλβανίας», σημείωσε ο κ. Αλμπάνης.
Από την άλλη πλευρά, η διεθνοποίηση και συγκεκριμένα η λειτουργία προγραμμάτων που αποφέρουν πόρους, κρύβει και κινδύνους, όταν δεν επαρκεί το προσωπικό. Με αφορμή το θέμα της υποστελέχωσης, ο κ. Αλμπάνης, επεσήμανε κάτι που έχει επισημανθεί από την πλευρά των Ιδρυμάτων στο υπουργείο και δεν είναι άλλο από τον κίνδυνο η βασική εκπαίδευση και η έρευνα να βρεθούν σε μειονεκτική θέση.
«Αν ένα τμήμα εμπλακεί σε ξενόγλωσσα προπτυχιακά και σε ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά, φοβόμαστε ότι το βασικό έργο δε θα μπορεί να καλυφθεί και σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως γίνεται πάρεργο εκείνο που δεν έχει χρηματοδότηση. Αυτός είναι ένας κίνδυνος και θα μπορούσα να πω ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αρκετοί συνάδελφοι, οι οικογένειες των οποίων διαμένουν σε άλλες πόλεις και έχουν την πρόθεση να μετακινηθούν και εκείνοι σε αυτές. Οι συνθήκες τις υποστελέχωσης δε μας επιτρέπουν να επιτρέψουμε τέτοιες μετακινήσεις από εδώ και πέρα», σημείωσε.
«Αγκάθια» η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση
Υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση βρέθηκαν, για μια ακόμη φορά, στο επίκεντρο της Συνόδου Πρυτάνεων των ελληνικών πανεπιστημίων, στην οποία παραβρέθηκε και η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας.
Λίγα 24ωρα πριν την Σύνοδο, η υπουργός Νίκη Κεραμέως υπέγραψε τις αποφάσεις για την κατανομή 400 θέσεων μελών ΔΕΠ και έκτακτη επιχορήγηση 20 εκ. ευρώ. Ωστόσο, ούτε το ένα ούτε το άλλο καλύπτουν τις ανάγκες, σύμφωνα με τους πρυτάνεις.
Το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων λαμβάνει 17 θέσεις ΔΕΠ, αριθμός που υπολείπεται κατά πολύ σε σχέση με τους αφυπηρετήσαντες του 2020 και 2021, οι οποίοι είναι περισσότεροι από 50.
Η Σύγκλητος του πανεπιστημίου αλλά και η Σύνοδος θεωρούν ότι οι θέσεις αυτές καλύπτουν μέρος της υποχρέωσης της πολιτείας να καλύψει τον αριθμό των αφυπηρετησάντων, ενώ παράλληλα υπάρχει υποστελέχωση σε προσωπικό άλλων κατηγοριών, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ και διοικητικών, που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Ούτε σε οικονομικό επίπεδο καλύπτονται οι πραγματικές ανάγκες με την έκτακτη επιχορήγηση, η οποία για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ανέρχεται περίπου στο ένα εκατομμύριο ευρώ. Αυτό οφείλεται και στους περικεκομμένους προϋπολογισμούς των προηγούμενων ετών, αλλά και στη μεγάλη αύξηση του κόστους ενέργειας και θέρμανσης. «Για να είμαστε εντάξει ως Πανεπιστήμιο, θα έπρεπε η χρηματοδότηση να είναι 3,5 φορές πάνω», σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρύτανης Τριαντάφυλλος Αλμπάνης.
Επίσης, οι πρυτάνεις εκφράζουν διαφωνίες και με την ποσοτική εφαρμογή των κριτηρίων αξιολόγησης, που συνδέονται με τη διάθεση του 20% του προϋπολογισμού των πανεπιστημίων, με τον κ. Αλμπάνη να σημειώνει πως τα κριτήρια δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικότητα και τις πραγματικές ανάγκες, ενώ η μοριοδότηση που προτείνεται, ακυρώνει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των κριτηρίων.
Σε ό,τι αφορά τα θεσμικά ζητήματα και την πρόθεση του υπουργείου Παιδείας να φέρει προς διαβούλευση και ψήφιση έναν νέο νόμο πλαίσιο για τα πανεπιστήμια, τα Γιάννενα θα έχουν «πρωταγωνιστικό» ρόλο. Και αυτό γιατί το ΑΕΙ των Ιωαννίνων αναλαμβάνει την προεδρία της Συνόδου από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Απριλίου, διάστημα κατά το οποίο θα τεθεί επί τάπητος ο σχεδιασμός του υπουργείου.
Πάντως, οι πρυτάνεις, χωρίς ακόμη να έχουν στοιχεία για το τι θα περιλαμβάνει ο νέος νόμος, χαιρέτισαν την πρόθεση του υπουργείου να διαβουλευτεί με τα ιδρύματα πριν από τη ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών που τα αφορούν.
