Με πρώτο και κύριο γιατί ουσιαστικά «χαρίζεται» στον ανάδοχο του υποέργου «Προμήθεια εξοπλισμού για τη δημιουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων στην Περιφέρεια Ηπείρου» η συμβατική του υποχρέωση για εξάμηνη δοκιμαστική́ λειτουργία των ΣΜΑ και την εκπαίδευση του προσωπικού́ τους, όπως σαφέστατα προκύπτει τόσο από την προκήρυξη του έργου και την προγραμματική σύμβαση που έχουν υπογράψει οι εκπρόσωποι των τεσσάρων Συνδέσμων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων με την περιφέρεια Ηπείρου, όσο και από τη σύμβαση του αναδόχου. Με απλά λόγια, ενώ ο ανάδοχος του έργου θα πρέπει, βάσει των συμφωνηθέντων, να αναλάβει να λειτουργήσει τους ΣΜΑ για έξι μήνες και να εκπαιδεύσει το προσωπικό, ο Αναγκαστικός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ηπείρου αποφασίζει να μην εκμεταλλευτεί αυτή τη δυνατότητα, αλλά να την πληρώσει σε άλλο ιδιώτη, με το κόστος φυσικά να μετακυλίεται στις πλάτες των δήμων και από εκεί των δημοτών.
Πέρα, βέβαια, του παραλόγου της διαδικασίας που έχει επιλέξει ο Αναγκαστικός Σύνδεσμος, από την πλευρά της δημοτικής αρχής Ιωαννίνων τίθεται ευθέως και ζήτημα νομιμότητας, καθώς επισημαίνεται πως δεν προκύπτει νομιμοποίηση του ΑΣΔΣΑ να προβεί σε διαγωνιστική διαδικασία για ανάθεση σε ιδιώτη της λειτουργίας των ΣΜΑ, εφόσον αφενός δεν έχει ολοκληρωθεί το συμβατικό αντικείμενο του αναδόχου, αφετέρου δεν έχει λήξει η ισχύς της προγραμματικής σύμβασης, καθώς ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα υποδομής στον ΣΜΑ Καραϊσκάκη, δεν έχει γίνει εγκατάσταση εξοπλισμού στον ΣΜΑ Πρέβεζας και εκκρεμεί η δοκιμαστική λειτουργία του συνόλου των οκτώ ΣΜΑ.
Αμφισβήτηση και της μελέτης
Πέραν της σκοπιμότητας διαγωνιστικής διαδικασίας τη δεδομένη χρονική στιγμή, η δημοτική αρχή Ιωαννίνων αμφισβητεί και αυτή καθ’ αυτή τη μελέτη, όπως ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία από το διοικητικό συμβούλιο του Αναγκαστικού Συνδέσμου, σημειώνοντας ότι εμφανίζει σοβαρότατες παραλείψεις και ασάφειες.
Πρώτο σημείο αμφισβήτησης αποτελούν οι ποσότητες απορριμμάτων που θα εξυπηρετούνται από τους ΣΜΑ, καθώς στη μελέτη αναφέρεται ότι στους ΣΜΑ θα καταλήγει το σύνολο των στερεών αποβλήτων πλην του δήμου Δωδώνης που θα τα μεταφέρει απευθείας στο εργοστάσιο απορριμμάτων, ωστόσο από τον εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) προκύπτει ότι μέχρι την κατασκευή των ΣΜΑ Β’ Φάσης θα μεταφέρονται με απορριμματοφόρα στη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων και τα απορρίμματα των δήμων που δεν εξυπηρετούνται από ΣΜΑ, δηλαδή των δήμων Β. Τζουμέρκων, Πάργας, Σουλίου και κάποιων περιοχών του δήμου Κ. Τζουμέρκων.
Παράλληλα, σημειώνεται ότι δε λαμβάνεται υπόψη η υλοποίηση των στόχων που τίθενται από το ΠΕΣΔΑ, αλλά και το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων για τα αστικά στερεά απόβλητα και τα επιμέρους ρεύματα αποβλήτων, με τις ποσότητες των αποβλήτων να παραμένουν σταθερές για όλη τη δεκαετία, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη η απομείωσή τους μέσω των δράσεων που λαμβάνουν χώρα, αλλά και θα προγραμματιστούν εντός της δεκαετίας από τους δήμους, για την ενίσχυση της διαλογής στην πηγή και την ανακύκλωση σε όλα τα είδη των αποβλήτων που παράγονται στην περιφέρεια Ηπείρου, καθώς και την προώθηση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, μέσω και των εθνικών δεσμεύσεων.
Κατά συνέπεια, η δημοτική αρχή Ιωαννίνων υποστηρίζει ότι οι ποσότητες θα είναι μικρότερες, άρα αναμένεται μείωση του συνολικού κόστους της διαχείρισης που καλείται να καλύψει ο ΑΣΔΣΑ, θέτοντας θέμα αξιοπιστίας των δεδομένων της μελέτης, ,ε την επισήμανση ότι πέραν του μεγάλου χρονικού διαστήματος διάρκειας του ανατιθέμενου συμβατικού αντικειμένου, δε διαπιστώνεται η υποτιθέμενη οικονομία κλίμακος.
Ενστάσεις διατυπώνονται και ως προς τις προβλέψεις της μελέτης του ΑΣΔΣΑ για τον κατ’ ελάχιστον απαιτούμενο εξοπλισμό ς που πρέπει να διαθέσει ο ανάδοχος και ο οποίος περιλαμβάνει δέκα οχήματα τεσσάρων αξόνων, μεταφοράς container τύπου hook-lift, καθώς και δέκα αποσπώμενους απορριμματοδέκτες (Containers) κλειστού τύπου χωρητικότητας τουλάχιστον 32m3. Με δεδομένο ότι ο διαγωνισμός για την προμήθεια εξοπλισμού για τη λειτουργία των ΣΜΑ, που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ, προέβλεπε συγκεκριμένα οχήματα και μέσα, το ερώτημα που θέτει η δημοτική αρχή Ιωαννίνων έχει να κάνει με το πώς τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα για επιπρόσθετο εξοπλισμό και μάλιστα διπλάσιο του αρχικού.
Σε ό,τι αφορά το προσωπικό, στις παρατηρήσεις της δημοτικής αρχής Ιωαννίνων γίνεται λόγος για ασάφειες και έλλειψη τεκμηρίωσης των στοιχείων που παρατίθενται. Όπως επισημαίνεται, στη μελέτη θα έπρεπε να υπάρχει τεκμηριωμένη προσέγγιση του αριθμού των ατόμων που θα απαιτηθούν για τη λειτουργία των ΣΜΑ, αλλά και αντιπαραβολή του με τις προβλέψεις των εγκεκριμένων μελετών της περιφέρειας Ηπείρου, ενώ επίσης επισημαίνεται ότι ο ΑΣΔΣΑ οφείλει να παρέχει έναν τεκμηριωμένο σχεδιασμό με λεπτομερή κοστολόγηση του προσωπικού που θα απαιτηθεί για τη λειτουργία των ΣΜΑ, λαμβάνοντας σαφώς υπόψη τη μελέτη της περιφέρειας Ηπείρου, αλλά και την εμπειρία που θα αποκτηθεί σε συνέχεια της δοκιμαστικής λειτουργίας.
Ενστάσεις υπό τη μορφή ερωτημάτων διατυπώνονται και σε άλλα σημεία της μελέτης και αφορούν τους λόγους για τους οποίους το κόστος της απόσβεσης του εξοπλισμού επιβαρύνει τον ΑΣΔΣΑ, καθώς και κατά πόσο η ύπαρξη ενιαίας τιμής αντιπροσωπεύει την παρεχόμενη υπηρεσία του Αναδόχου, εφόσον στην κοστολόγηση έχουν ενσωματωθεί δύο ξεχωριστές υπηρεσίες (Λειτουργία και συντήρηση των ΣΜΑ Ηπείρου & Μεταφορά Αστικών Στερεών Αποβλήτων από τους ΣΜΑ στη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Ηπείρου και υπολείμματος της ΜΕΑ στους ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ) και για ποιο λόγο δεν γίνεται επιμερισμός της ενιαίας τιμής.
Συμπερασματικά, αναφέρεται ότι οι ποσότητες των απορριμμάτων που θα διαχειρίζονται οι ΣΜΑ, θα πρέπει να επανυπολογιστούν και να μειωθούν, διότι δε συμφωνούν τόσο με τις μελέτες της περιφέρειας Ηπείρου όσο και με το εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ Ηπείρου, ενώ πρέπει να μειωθεί και η σημαντικά υψηλή τιμή μονάδας των 18,57€/tn, μέσω του επιμερισμού της στις δύο διακριτές υπηρεσίες από τις οποίες αποτελείται.
Διατύπωση πρότασης
Από τον τρόπο που διατυπώνονται οι παρατηρήσεις, είναι σαφής η προσπάθεια της δημοτικής αρχής Ιωαννίνων να ρίξει τους τόνους, κάτι που προκύπτει και από το διαβιβαστικό των παρατηρήσεων, το οποίο υπογράφει ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ και απευθύνεται στο σύνολο των δημάρχων της Ηπείρου και όχι μόνο στον Αναγκαστικό Σύνδεσμο. «Η δημοτική μας αρχή είναι έτοιμη για έναν εποικοδομητικό διάλογο με τη Διοίκηση του ΑΣΔΣΑ με τελικό στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων με το μικρότερο δυνατό κόστος για τους συμπολίτες μας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το κείμενο παρατηρήσεων επί της μελέτης κλείνει με τη σαφή εναντίωση στην προοπτική εκχώρησης σε ιδιώτη της λειτουργίας των ΣΜΑ για 10 έτη και με τη θέση της δημοτικής αρχής Ιωαννίνων ότι οποιαδήποτε επιλογή δεν πρέπει να υπερβαίνει τη θητεία των σημερινών δημοτικών αρχών, ενώ κατατίθεται η πρόταση για διερεύνηση πιθανών εναλλακτικών λύσεων για το καθεστώς λειτουργίας των ΣΜΑ.
Με δεδομένο ότι στον Περιφερειακό Σχεδιασμό υπάρχουν ΣΜΑ, οι οποίοι θα λειτουργούν για την αυτοτελή κάλυψη των αναγκών μόνο των δήμων στα διοικητικά όρια των οποίων στεγάζονται (πχ ΣΜΑ Ιωαννίνων), προτείνεται να εξεταστεί το σενάριο οι ΣΜΑ αυτοί να λειτουργήσουν με προσωπικό του ΑΣΔΣΑ ή ακόμη και των δήμων που εξυπηρετούν, προκειμένου να μην επιβαρύνονται τα κοστολόγια του ΑΣΔΣΑ. Οποιαδήποτε επιλογή, ωστόσο, (ιδιώτης, Δήμοι, ΑΣΔΣΑ) σημειώνεται ότι προαπαιτεί την εκπόνηση τεχνικοοικονομικής μελέτης με σαφή ενσωμάτωση των συμπερασμάτων που θα προκύψουν από την εξάμηνη δοκιμαστική λειτουργία των ΣΜΑ.
Κατόπιν των παραπάνω, η δημοτική αρχή Ιωαννίνων εισηγείται την άμεση έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας των ΣΜΑ από την περιφέρεια Ηπείρου, όπως άλλωστε προβλέπεται από την προγραμματική σύμβαση αλλά και τη σύμβαση του αναδόχου με την περιφέρεια, με τη συνδρομή βεβαίως του ΑΣΔΣΑ όπου απαιτηθεί. «Μέσω της δοκιμαστικής λειτουργίας θα προκύψουν ασφαλή και ρεαλιστικά δεδομένα για τον επαναπροσδιορισμό του κόστους της λειτουργίας των ΣΜΑ, ώστε με πραγματικά στοιχεία να προχωρήσουμε στην υλοποίηση ενός έργου που θα συμβάλει σημαντικά στη μείωση του κόστους της συνολικής διαχείρισης των απορριμμάτων που καλούνται να επωμιστούν οι συνδημότες μας», καταλήγει το σχετικό κείμενο.
Είναι ηθικό να τιμολογούνται υπηρεσίες που δεν έγιναν:
Το ερώτημα αν είναι ηθικό να τιμολογούνται υπηρεσίες που δεν έγιναν, διατυπώνει η δημοτική αρχή Ιωαννίνων προς τον Αναγκαστικό Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Ηπείρου, δίνοντας συνέχεια στο θέμα το οποίο είχε συζητηθεί και στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου σχετικά με τη βεβαίωση της ετήσιας εισφοράς του δήμου Ιωαννιτών.
Όπως ήδη έχει γίνει γνωστό, στον δήμο Ιωαννιτών βεβαιώθηκε ετήσια εισφορά ποσού 1.154.580,23 ευρώ για τις εργασίες διάθεσης σύμμεικτων αστικών αποβλήτων, τις εργασίες διάθεσης υπολείμματος από μονάδες επεξεργασίας (ΜΕΒΑ, ΚΔΑΥ κλπ) και για μεταφόρτωση σύμμεικτων αστικών αποβλήτων, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό που ψηφίστηκε για το έτος 2020 και προσδιορίζει το ετήσιο κόστος λειτουργίας του ΦΟΔΣΑ σε 2.760.623,90 ευρώ.
Με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός για το 2020 δεν έχει ολοκληρωθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του, καθώς ούτε οι ΣΜΑ έχουν τεθεί σε λειτουργία, ούτε έχουν γίνει προσλήψεις προσωπικού, ούτε και το επενδυτικό πρόγραμμα έχει υλοποιηθεί, η δημοτική αρχή Ιωαννίνων ορθώς επισημαίνει ότι ο υπολογισμός της ετήσιας εισφοράς δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αναφέροντας ότι θα έπρεπε να υπολογιστεί απολογιστικά λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό υλοποίησης του προϋπολογισμού. «Υπολογίζοντας την ετήσια εισφορά απολογιστικά, όπως θα ήταν αναμενόμενο, και λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές παροχές υπηρεσιών θα προκύψει σαφώς μειωμένη εισφορά για το σύνολο των δήμων, η οποία θα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα», σημειώνει χαρακτηριστικά και επισημαίνει ότι θα ήταν να αποσταλούν, έστω και άτυπα, λεπτομέρειες που έχουν σχέση με τον απολογισμό (Χρόνος υποβολής –κοστολόγηση-προγραμματισμός δαπανών κ.λπ).
