Και να ήθελε, βέβαια, κάποιος δήμος να προχωρήσει στη σύσταση δικής του Υπηρεσίας Δόμησης, κάτι τέτοιο θα ήταν εκ των πραγμάτων αδύνατον. Η σύσταση μιας νέας υπηρεσίας προϋποθέτει προσωπικό και μάλιστα με συγκεκριμένες ειδικότητες, με τους δήμους, όμως, να αδυνατούν να προχωρήσουν σε προσλήψεις, καθώς δεν εγκρίνονται θέσεις από τον ΑΣΕΠ.
Η μεταβίβαση των πολεοδομικών αρμοδιοτήτων στους δήμους προβλέφθηκε από τον «Καλλικράτη» το 2010. Μέχρι τότε, κάποιοι μεγάλοι δήμοι διέθεταν δικές τους πολεοδομίες και κάποιοι άλλοι δήμοι εξυπηρετούνταν σε ομάδες από τις λεγόμενες «νομαρχιακές». Με την κατάργηση των νομαρχιών, οι παλιές νομαρχιακές πολεοδομίες υπήχθησαν αναγκαστικά στον δήμο όπου βρισκόταν η έδρα τους και εξακολούθησαν να λειτουργούν ως είχαν. Η δε υποχρέωση των δήμων να ιδρύσουν τις δικές τους πολεοδομίες έπαιρνε αναβολές, με ελάχιστους δήμους να προχωρούν στην ίδρυση της δικής τους υπηρεσίας. Σε ό,τι αφορά την περιφερειακή ενότητα Ιωαννίνων, το βάρος έπεσε στον δήμο Ιωαννιτών, με εξαίρεση τον δήμο Κόνιτσας, που διαθέτει δική του Υπηρεσία Δόμησης, με έναν μόλις υπάλληλο!
Η κατάσταση είναι προβληματική, κυρίως λόγω του ότι έχει συσσωρευθεί μεγάλος όγκος δουλειάς, χωρίς αντίστοιχα η Υπηρεσία Δόμησης του δήμου Ιωαννιτών να έχει το αντίστοιχο δυναμικό να ανταπεξέλθει, ενώ πολίτες από κάθε γωνιά του νομού πρέπει να κάνουν πολλά χιλιόμετρα για να τακτοποιήσουν μια υπόθεσή τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε χρόνο και έξοδα.
Το 2018, με τον ν. 4555 η πολιτεία προσπάθησε να επαναφέρει το ζήτημα. Προέβλεψε ότι όλοι οι δήμοι πρέπει να δημιουργήσουν υπηρεσία δόμησης, εφόσον πληρούν κάποια βασικά κριτήρια. Εάν δεν είναι σε θέση, τότε θα εξυπηρετούνται υποχρεωτικά από τον δήμο που έχει την έδρα της περιφερειακής ενότητας. Τον Μάρτιο του 2020 το υπουργείο Εσωτερικών αποφάσισε να επανέλθει (με τον ν. 4674), ορίζοντας έναν μηχανισμό υποστήριξης των δήμων που θέλουν να δημιουργήσουν τη δική τους πολεοδομία, αναβάλλοντας όμως την εφαρμογή του ν. 4555 έως τις 31.12.2023.
Λίγους μήνες αργότερα, όμως, το υπουργείο Εσωτερικών άλλαξε γνώμη και τον Ιούνιο, με διάταξη στον ν. 4700/20, ορίζει ότι έως την 1η Νοεμβρίου οι δήμοι θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν δικές τους ΥΔΟΜ, ή να υπογράψουν μια προγραμματική σύμβαση με τον δήμο που τους εξυπηρετεί σήμερα. Ωστόσο, ο νομοθέτης ξέχασε την αναβολή που είχε δοθεί και έτσι την 1η Οκτωβρίου επανήλθε για να τροποποιήσει το ίδιο άρθρο για τρίτη φορά σε ένα έτος. Με τον ν. 4735/20 κατήργησε την αναβολή που είχε δοθεί για το τέλος του 2023, άρα από την προηγούμενη Δευτέρα όφειλαν οι δήμοι να έχουν Υπηρεσίες Δόμησης ή να έχουν υπογράψει προγραμματικές συμβάσεις με τον δήμο που τους εξυπηρετεί. Τίποτα από τα δύο δεν έγινε.
Μία ακόμη παράταση
Το ζήτημα και αυτή τη φορά θα αντιμετωπιστεί με μία ακόμη παράταση. Όπως ενημερώθηκε η αντιδήμαρχος Αναπτυξιακού Προγραμματισμού – Πολεοδομίας του δήμου Ιωαννιτών Νατάσα Τύρου-Ούζα, μετά από επικοινωνία με το υπουργείο Εσωτερικών, λόγω των αντικειμενικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι δήμοι στο σύνολο της χώρας, με κυρίαρχη την αδυναμία στελέχωσης των υπηρεσιών, η εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας παρατείνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021.
«Αν δε βρεθεί λύση για να γίνουν προσλήψεις στους δήμους μόνιμου προσωπικού στις αναγκαίες ειδικότητες, κανένας δήμος δεν μπορεί να προχωρήσει στη σύσταση δικής του Υπηρεσίας Δόμησης. Αλλά και εμείς που διαθέτουμε, δε θα μπορούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες. Ήδη υπάρχει αντικειμενική δυσκολία, καθώς οι ελλείψεις σε προσωπικό είναι τεράστιες», ανέφερε στον Η.Α. η κ. Τύρου- Ούζα, σημειώνοντας πως το υπουργείο Εσωτερικών πρέπει μαζί με τον ΑΣΕΠ να βρουν τις λύσεις.
Τόνισε επίσης πως δεν έχει νόημα να υπογραφούν προγραμματικές συμβάσεις με τους άλλους δήμους, προκειμένου να γίνει αυτό που έτσι κι αλλιώς γίνεται σήμερα, καθώς, απουσία εναλλακτικής, δεν είναι δυνατόν ο δήμος Ιωαννιτών να κλείσει την πόρτα της Πολεοδομίας στους πολίτες κάποιου άλλου δήμου, αρνούμενος την εξυπηρέτησή του.
Επιστολή από τον πρόεδρο της ΠΕΔ Ηπείρου
Αίτημα για διετή παράταση του σημερινού καθεστώτος κατέθεσε ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου, δήμαρχος Δωδώνης Χρήστος Ντακαλέτσης με επιστολή του προς τον υφυπουργό Εσωτερικών με αρμοδιότητα την αυτοδιοίκηση Θοδωρή Λιβάνιο, ζητώντας, ωστόσο, το διάστημα αυτό να αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να εγκριθούν θέσεις και να γίνουν προσλήψεις, ώστε στη συνέχεια να συσταθούν και οι Υπηρεσίες Δόμησης.
«Σε καμιά περίπτωση δεν αποποιούμαστε μια σημαντική αρμοδιότητα, αλλά οι Υπηρεσίες Δόμησης είναι νευραλγικές υπηρεσίες και απαιτείται η στελέχωσή τους. Δυστυχώς, κανείς δήμος δεν είναι έτοιμος, αλλά η ευθύνη δεν είναι δική μας. Θα πρέπει το ίδιο το υπουργείο να προχωρήσει στις προσλήψεις τουλάχιστον του ελάχιστου απαιτούμενου προσωπικού και αναλόγως να κατανείμει το προσωπικό. Με ημίμετρα δε γίνεται δουλειά», ανέφερε στον Η.Α., διευκρινίζοντας ότι το αίτημα για πρόσληψη προσωπικού δεν αφορά μόνο τους δήμους που δεν έχουν Υπηρεσία Δόμησης, αλλά και τους δήμους που διαθέτουν, αλλά παρουσιάζεται μεγάλη έλλειψη σε προσωπικό.
Υπέρ της μίας Υπηρεσίας Δόμησης ο δήμαρχος Ζίτσας
Μια διαφορετική άποψη εκφράζει ο δήμαρχος Ζίτσας Μιχάλης Πλιάκος, αν και ο δήμος του είναι από αυτούς που με κάποιες προσθήκες προσωπικού θα μπορούσε να αποκτήσει τη δική του Υπηρεσία Δόμησης.
«Πράγματι ο δήμος έχει 11 μηχανικούς, αλλά δεν αρκούν για μια Υπηρεσία Δόμησης. Θέλει αρχιτέκτονες, πολεοδόμους… Δεν μπορεί κάθε μικρός δήμος να διαθέτει όλο αυτό το προσωπικό, αν το δούμε ρεαλιστικά», ανέφερε, σημειώνοντας ότι μια προγραμματική σύμβαση με τον κεντρικό δήμο ανά περιφερειακή ενότητα θα μπορούσε να λειτουργήσει, πάντα με την προϋπόθεση να υπάρχει όλο το απαιτούμενο προσωπικό. Ο κ. Πλιάκος χαρακτήρισε θετικό το ότι δίνεται μία ακόμη παράταση, με την προϋπόθεση βέβαια ότι ο χρόνος θα αξιοποιηθεί για να θεραπεύσει τα προβλήματα.
Η περίπτωση της Υπηρεσίας Δόμησης Κόνιτσας
Μια ξεχωριστή περίπτωση είναι αυτή του δήμου Κόνιτσας, του μοναδικού δήμου στην περιφερειακή ενότητα Ιωαννίνων που διαθέτει Υπηρεσία Δόμησης, και δεν εξυπηρετείται από αυτή του δήμου Ιωαννιτών.
Ωστόσο, στην ουσία υπάρχει και δεν υπάρχει, καθώς στελεχώνεται με μόλις μία υπάλληλο, που δεν μπορεί να εκδώσει κανονιστικές αποφάσεις και να εκτελέσει το σύνολο των αρμοδιοτήτων που έχει προβλέψει ο νομοθέτης.
«Η Υπηρεσία Δόμησης υπολειτουργεί. Η μοναδική υπάλληλος κάνει μόνο τα αυτονόητα, κάποιες αυτοψίες, εκδίδει κάποιες άδειες δόμησης…», ανέφερε ο δήμαρχος Κόνιτσας Νικόλαος Εξάρχου στον Η.Α., επισημαίνοντας την επείγουσα ανάγκη να δοθεί η δυνατότητα προσλήψεων.
