Στόχος της να «χτίσει» πάνω στα όσα έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς βλέπει πως υπάρχει εύφορο έδαφος για ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής, που θα βασίζεται στον πρωτογενή τομέα. Για όλα αυτά, αλλά και για το συνολικό έργο της δημοτικής αρχής, ξεδιπλώνει τις σκέψεις της στον Η.Α.
Από τον Μάρτιο του 2017 οριστήκατε αντιδήμαρχος Ανάπτυξης υπαίθρου πρωτογενούς τομέα και διαχείρισης υδάτινων πόρων. Γιατί χρειαζόταν ο δήμος Ιωαννιτών μια τέτοια αντιδημαρχία;
Κάθε δήμος που είναι ικανός να αναγνωρίσει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, οφείλει να τα θωρακίζει και να τα αναδεικνύει, ενώ, όταν γνωρίζει τις αδυναμίες, οφείλει να τις θεραπεύει, δημιουργώντας τις ανάλογες θέσεις ευθύνης.
Ο Καλλικράτης ανέδειξε τον δήμο Ιωαννιτών ως μητροπολιτικό δήμο, προσδίδοντας αστικά και αγροτικά χαρακτηριστικά. Ταυτόχρονα, του έδωσε πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης. Μια τέτοια ανάπτυξη οφείλει να αναγνωρίσει τον χώρο της αυξανόμενης αλληλεξάρτησης των αστικών και των αγροτικών περιοχών.
Σε αυτόν τον χώρο, οι αγροτικές περιοχές δε λειτουργούν μόνο ως προαστιακές περιοχές επιρροής των πόλεων, ούτε χαρακτηρίζονται μόνο από τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό. Αντίθετα, συμβάλλουν στη διασφάλιση της διατροφικής βάσης, αλλά και σε σημαντικό βαθμό στην πολιτιστική και στη τουριστική πολυμορφία του δήμου μας.
Στο πλαίσιο αυτό, διαγνώστηκε η ανάγκη για έναν διευρυμένο διάλογό με φορείς του πρωτογενούς τομέα, με σκοπό τη συνδιαμόρφωση απόψεων για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας, και για την από κοινού εξέταση των δυνατοτήτων ενισχύσεων που δίνονται από τα ευρωπαϊκά προγράμματα της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
Όλα τα προαναφερθέντα οδήγησαν στην απόφαση του δήμου μας να δημιουργήσει την αντιδημαρχία Αγροτικής Ανάπτυξης. Όσο για εμένα, αποτέλεσε μεγάλη τιμή, το ότι ο δήμαρχος της πόλης μας μου εμπιστεύτηκε την ευθύνη δρομολόγησης της προσπάθειας αυτής.
Σε αυτά τα δύο χρόνια, θεωρείτε πως ο δήμος Ιωαννιτών κατάφερε να συνδράμει ουσιαστικά στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και στην επίλυση προβλημάτων;
Με την ανάληψη των καθηκόντων ως αντιδήμαρχος, ξεκινήσαμε τη χαρτογράφηση του πρωτογενούς τομέα. Στο πλαίσιο εκπόνησης του Στρατηγικού Σχεδίου για τη Βιώσιμη Διαχείριση Ενέργειας, καταγράφηκαν οι ενεργειακές ανάγκες περισσότερων από 1.000 κτηνοτροφικών μονάδων. Με αυτόν τον τρόπο είμαστε σε θέση να σχεδιάζουμε ολοκληρωμένα, βασισμένοι σε τεκμηριωμένα δεδομένα.
Έγινε συντεταγμένη προσπάθεια να καλυφθεί ένα μεγάλο κενό για την αγροτική οδοποιία. Συνολικά, εντάξαμε έργα 1,8 εκατομμύριων ευρώ στο Πρόγραμμα «Φιλόδημος». Στόχος μας είναι να ολοκληρώσουμε τα προγραμματιζόμενα έργα στην Κατσικά, το Δροσοχώρι, το Κουτσελιό, την Καστρίτσα, τους Μουζακαίους, τη Μπάφρα, το Πέραμα, την Περίβλεπτο, την Κόντσικα, την Πεδινή, την Αμπελιά και τα Μάρμαρα, συνολικού μήκους περίπου 11,5 χιλιομέτρων. Ταυτόχρονα, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό με έναν και μοναδικό στόχο. Την επόμενη τετραετία να έχουν ασφαλτοστρωθεί όλοι οι δρόμοι του δήμου Ιωαννιτών, που οδηγούν σε αδειοδοτημένες αγροτικές και κτηνοτροφικές μονάδες.
Για τη θητεία μας, κρίθηκε πολύ σημαντικό να συμπληρωθεί ακόμα ένα κενό. Αυτό του διαλόγου με τους αρμόδιους φορείς, τους παράγοντες της πρωτογενούς παραγωγής και τα τοπικά συμβούλια, συστήνοντας τη Συμβουλευτική – Γνωμοδοτική Επιτροπή του δήμου Ιωαννιτών για θέματα πρωτογενούς τομέα του δήμου Ιωαννιτών.
Σε όλη αυτή τη διαδρομή των δυόμιση χρόνων της θητείας μου, ο δήμος μας εκπροσωπήθηκε σε εκθέσεις, συνέδρια, εκδηλώσεις και ημερίδες για την προβολή των προϊόντων του τόπου μας.
Περνώντας σε ειδικότερα θέματα, μείζον ζήτημα της θητείας μου αποτέλεσε η δημοσιοποίηση σχεδίου απόφασης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τον αποχαρακτηρισμό των 21 μειονεκτικών κοινοτήτων του δήμου Ιωαννιτών. Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών μου και πέραν των υπομνημάτων που έχουν ήδη αποσταλεί προς τον αρμόδιο Υπουργό, εντάσσονται μια σειρά από επαφές με τους άλλους δήμους της Π.Ε. Ιωαννίνων καθώς και τον Γ.Α.Σ. Ιωαννίνων για τον συντονισμό των ενεργειών μας.
Αν έπρεπε να περιγραφούν όλα τα παραπάνω περιεκτικά, προκειμένου να γίνουν περισσότερο κατανοητά από τον κόσμο, θα μπορούσαμε να το θέσουμε ως εξής: Με ελάχιστο προσωπικό και μέσα σε ασφυκτικές οικονομικές συνθήκες, ολοκληρώσαμε όλα τα παραπάνω, δίχως να επιβαρύνουμε τον πολίτη ούτε µε ένα ευρώ επιπλέον του προβλεπόμενου προϋπολογισμού.
Ποια η εμπειρία σας και οι διαπιστώσεις σας από τη θητεία σας ως αντιδήμαρχος; Ποιος στόχους θέτετε για την επόμενη τετραετία και πώς αυτοί μπορούν να επιτευχθούν;
Παρά την οικονομική κρίση που περνάει η χώρα, διαπίστωσα μειωμένο ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα. Η έλλειψη αυτού του ενδιαφέροντος οφείλεται σε:
1. Ανεπαρκή πρόσβαση στη γνώση και την εκπαίδευση.
2. Περιορισμένη πρόσβαση στη γη και μικρός γεωργικός κλήρος.
3. Ανεπαρκή πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
4. Μικρή προσφορά εργασίας στη γεωργία για τους νέους.
5. Περιορισμένη συμμετοχή στον πολιτικό διάλογο και τη λήψη αποφάσεων.
Συνεπώς, η σημερινή δύσκολη συγκυρία επιβάλλει αλλά και ευνοεί τον σχεδιασμό ενός νέου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης, που θα στηρίζεται στη γεωργία και την κτηνοτροφία, με όρους όμως καινοτομίας και βιωσιμότητας, μεταστρέφοντας την υψηλή εξάρτησή της από την ενισχυτική πολιτική των προηγούμενων δεκαετιών, προς την κατεύθυνση παραγωγής ποιοτικών προϊόντων και με προτεραιότητα τον εξαγωγικό προσανατολισμό. Άμεσες, στρατηγικές προτεραιότητες σε αυτή την κατεύθυνση αποτελούν οι εξής:
• Η στροφή σε νέες δυναμικές καλλιέργειες
• Η ενίσχυση της βιοκτηνοτροφίας με έμφαση στην προβατοτροφία και την αιγοτροφία.
• Η παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων και η προώθησή τους στην Ελλάδα και έξω από τα στενά όριά μας.
• Η ανάδειξη και η προστασία της πτηνοτροφίας ως βασικός κλάδος αιχμής της περιοχής.
• Η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής και μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων προσδίδοντας «αυξημένη» αξία.
• Σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με την τοπική γαστρονομία και με διάφορες εναλλακτικές μορφές τουρισμού
Κρίσιμη προϋπόθεση προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η εκπόνηση ενός Τοπικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας, με έμφαση στη συστηματική καταγραφή και αξιοποίηση εμπειριών και καινοτομιών, στη διάχυση με άμεσο τρόπο καλών πρακτικών και στην προώθηση, υποστήριξη, δημιουργία δικτύων.
Το κρίσιμο ερώτημα, όμως, παραμένει. Μπορούμε να καταστήσουμε τον πρωτογενή τομέα «ελκυστικό» ξανά;
Μία πρώτη προσέγγιση είναι η διασύνδεση του τομέα του τουρισμού, που αποτελεί βασικό πυλώνα της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης της χώρας, με την αγροτική ανάπτυξη. Η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, με ειδική έμφαση στην τοπική γαστρονομία και την ανάδειξη ενός νέου μοντέλου τουρισμού, με επίδειξη των μεθόδων καλλιέργειας και παραγωγής για την δημιουργία προϊόντων με ισχυρό τοπικό πρόσημο.
Σημαντική είναι και η ανάδειξη της διάστασης της καινοτομίας στην παραγωγή και η εφαρμογή των αρχών της έξυπνης γεωργίας – smart famring, συμπεριλαμβανομένων:
• Της παρακολούθησης των αγρών και των κτηνοτροφικών μονάδων με τη βοήθεια των drones,
• Της καλλιέργειας των χωραφιών με βάση τα big data analytics,
• Της γεωργίας ακριβείας,
• Της χρήσης αισθητήρων για την παρακολούθηση της εξέλιξης της παραγωγής στα θερμοκήπια,
• Της πρόβλεψης του καιρού,
• Της άμεσης αντιμετώπιση προβλημάτων με προδιαγεγραμμένες λύσεις μέσω εφαρμογών του Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT)
Τέλος, η ανάδειξη της ταυτότητας της πόλης (CityBranding), με συνδυασμό στοιχείων αγροτικής παραγωγής και αγροδιατροφής, αποτελεί ακόμα έναν «θαυμαστό νέο κόσμο» και πόλο έλξης.
Από τη μεριά μας, το 2019, με επίκεντρο την πρωτοβουλία για την ανάπτυξη δυναμικών καλλιεργειών αρωματικών-θεραπευτικών φυτών, αναπτύξαμε τη συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Όμιλο Εδαφικής Συνεργασίας «Εύξεινη Πόλη» για την υλοποίηση της δράσης εκμετάλλευσης του αναξιοποίητου πλούτου των εγκαταλειμμένων γεωργικών εκτάσεων του δήμου Ιωαννιτών, με άμεσο στόχο την αύξηση της απασχόλησης και τη δημιουργία νέων ευκαιριών.
Η δημοτική αρχή του Θωμά Μπέγκα δέχεται κριτική από την αντιπολίτευση για το ότι δεν κατάφερε να συνδέσει τη θητεία της με κάποιο μεγάλο έργο, αλλά και το ότι δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά ζητήματα της καθημερινότητας. Εσείς τι βαθμό θα βάζατε και ποια είναι τα βασικά προβλήματα, που εντοπίζετε;
Έχουμε εκπαιδευτεί, ως πολίτες, όταν αναφερόμαστε σε «μεγάλα» έργα, να ζητάμε δρόμους, πεζοδρόμια, πράσινο, έργα ύδρευσης, κτίρια, καθώς θεωρούμε ότι μόνο αυτά θα βελτιώσουν την καθημερινότητα μας.
Δεν έχουμε εκπαιδευτεί, όμως, να απαιτούμε «μεγάλα» έργα με τεκμηριωμένο τρόπο, που σημαίνει να έχει πραγματοποιηθεί διάγνωση της κατάστασης και των αναγκών και εν συνεχεία να σχεδιάζονται τα επόμενα βήματα, ώστε τα «μεγάλα» έργα και να υλοποιηθούν αλλά κυρίως να διασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική τους λειτουργία, που θα δημιουργήσει και πολλαπλασιαστικά οφέλη στην κοινωνία και θα διασφαλίζει τη χρηστή διαχείριση οικονομικών και ανθρώπινων πόρων.
Η δημοτική μας αρχή, με επικεφαλής τον δήμαρχο Θωμά Μπέγκα, είναι η πρώτη που κινήθηκε ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση. Εκτός από το ότι υλοποίησε μια σειρά έργων, εκπόνησε στρατηγικό σχέδιο για την πόλη, ώστε με τεκμηριωμένο τρόπο το κάθε ευρώ να κατευθύνεται στοχευμένα -και όχι για λόγους εντυπωσιασμού και ψηφοθηρίας- σε στρατηγικούς και μελετημένους στόχους.
Για την επόμενη ημέρα, εκτιμάτε πως ο νέος εκλογικός νόμος και η έλλειψη καθαρής πλειοψηφίας, μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα κυβερνησιμότητας;
Η δημοτική αρχή, όπως θα συγκροτηθεί μετά τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, πρέπει να προκύψει από τη θετική ψήφο των πολιτών και όχι από μια αποθετική και θυμωμένη ψήφο. Λόγω του νέου εκλογικού νόμου, κρίνω πως απαιτείται επαρκής πίστωση χρόνου, η οποία προϋποθέτει ομαλή πολιτική ζωή και ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις, ώστε να εγκαθιδρυθεί μια πολιτική ηρεμία. Την έχει ανάγκη ο τόπος.
Μια οργανωμένη και αποτελεσματική δημοτική αρχή πρέπει να έχει τη διοικητική ικανότητα και νηφαλιότητα να υπηρετεί με αποτελεσματικότητα τις σύγχρονες ανάγκες της πόλης μας και σε καμία περίπτωση να μην εξαντλείται σε «ανούσιες» εσωτερικές τριβές δομών, αρμοδιοτήτων και λειτουργιών, που, εν δυνάμει, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν φαινόμενα «ακυβερνησίας».
Εγγυητής αυτής της νέας συλλογικής και δημοκρατικής λειτουργίας του δήμου Ιωαννιτών είναι ο δήμαρχος. Και με δήμαρχο τον Θωμά Μπέγκα, είμαι σίγουρη για την απόλυτη επιτυχία της νέας δημοτικής αρχής.
