Η έρευνα «European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs» – ESPAD, αποτελεί ένα ισχυρό καμπανάκι σε σχέση με το κάπνισμα. Σχεδόν πάνω από τους μισούς εμφανίζονται να έχουν δοκιμάσει έστω και μία φορά να καπνίσουν, δύο στους τρεις να δηλώνουν ότι μπορούν να βρουν με έναν πολύ εύκολο τρόπο καπνικά προϊόντα, ενώ ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό στοιχείο είναι ο τριπλασιασμός της χρήσης καπνού στους 13χρονους.
Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε η κοινωνιολόγος Πώλα Κομνηνού, μέλος της επιστημονικής ομάδας του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Σχεδία», στο πλαίσιο δράσης ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τις επιβλαβείς συνέπειες της χρήσης του καπνού, αλλά και για τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος.
Η κοινωνιολόγος Πώλα Κομνηνού και η ψυχολόγος της «Σχεδία» Σοφία Γκόντα, συνεπικουρούμενες από τη διοικητική υπάλληλο Νίκη Τσιαπίλη, διένειμαν ενημερωτικά φυλλάδια στον πεζόδρομο της Παπαδοπούλου, έξω από το Καμπέρειο Ίδρυμα, ενημερώνοντας τους πολίτες για τους κινδύνους του καπνίσματος και για τα πλεονεκτήματα μιας ζωής χωρίς τσιγάρο.
Το γεγονός της αύξησης της εξάρτησης των εφήβων στο κάπνισμα, μετά από μια 25ετία συνεχούς μείωσης και μάλιστα όταν τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ευρώπη δείχνουν να υπάρχει μείωση, οδηγεί και σε μια ανάγκη αναθεώρησης των δράσεων πρόληψης και αντιμετώπισης του καπνού, ιδιαίτερα στους νέους.
«Η παρέμβαση θα πρέπει να εστιαστεί αφενός στα ίδια τα παιδιά, εκπαιδεύοντάς τα να κάνουν υγιείς και ωφέλιμες επιλογές για τα ίδια και τους γύρω τους, αφετέρου στην οικογένεια για το πώς επικοινωνούμε μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον ιδιαίτερα με τους εφήβους, που έχουν και αυτή τη δυσκολία αυτής της αναπτυξιακής περιόδου, αλλά ασφαλώς και στα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και στο ευρύτερο περιβάλλον, το πολιτικό, πολιτισμικό, περιβαλλοντικό. Όλα παίζουν τον ρόλο τους. Αν ένας άνθρωπος νιώθει ότι η ψυχική του υγεία είναι καλή, μπορεί να ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες, να ξεπερνάει προβλήματα και να στέκεται στα πόδια του, κάνοντας υγιείς επιλογές», ανέφερε η κα Κομνηνού.
Οικονομική κρίση και καραντίνα
Μια εξήγηση για τη μεταστροφή της τάσης μείωσης του καπνίσματος έχει να κάνει με την πανδημία του κορωνοϊού, που ήρθε στην Ελλάδα, αμέσως μετά από μια πολυετή οικονομική κρίση, που επέδρασε αρνητικά όχι μόνο σε επίπεδο οικονομίας, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο, επιβαρύνοντας την ψυχική υγεία και ανθεκτικότητα των γονιών. «Οπότε πιστεύω ότι ασφαλώς αυτό έπαιξε τον ρόλο του να έχουμε αυτή την αύξηση των ποσοστών καπνού και χρήσης στις νεανικές ηλικίες, κάτι που δε συνέβη στην Ευρώπη. Άρα θεωρώ ότι η οικονομική κρίση και ακριβώς μετά ο εγκλεισμός κάτω από δυσχερείς συνθήκες συνέβαλε πάρα πολύ σε αυτό», τόνισε. Σε ακριβώς αυτούς τους λόγους αποδίδονται και άλλα φαινόμενα της εποχής, όπως η αυξημένη παραβατικότητα των νέων, με την κοινωνιολόγο του Κέντρου Πρόληψης «Σχεδία» να έχει την ίδια άποψη. «Τόσο η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών όσο και άλλες συμπεριφορές είναι ένα σημάδι, ένα σημείο. Δεν είναι το αίτιο μιας κατάστασης που τα έχει προκαλέσει και τα έχει δημιουργήσει. Άρα υπάρχουν βαθύτερα αίτια κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά, τα οποία ήρθανε να επιβαρύνουν και να προκαλέσουν φαινόμενα τέτοια στις νεανικές ηλικίες, που εννοείται μας ανησυχούν όλους», σημείωσε.
Δεν είναι αθώο το άτμισμα
Μια μεγάλη πρόκληση είναι να πειστούν οι νέοι ότι εξίσου επικίνδυνο με το κάπνισμα είναι και το άτμισμα, καθώς το ηλεκτρονικό τσιγάρο εμφανίζει μία μεγάλη αύξηση όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και πανευρωπαϊκά.
«Το ηλεκτρονικό τσιγάρο παρουσιάζεται ότι είναι λιγότερο επιβλαβές, είναι μοντέρνο, έως και αθώο σε σχέση με το παραδοσιακό τσιγάρο. Ξέρουμε ότι αυτό δεν ισχύει, σαφέστατα επιβαρύνει την υγεία και ξέρουμε ότι ένα μεγάλο κομμάτι της αύξησης των συνηθειών καπνίσματος στις νεανικές ηλικίες οφείλεται ασφαλώς στο ηλεκτρονικό τσιγάρο», τόνισε η κα Κομνηνού και κατέληξε, λέγοντας ότι το γεγονός αυτό αυξάνει και την ευθύνη των επαγγελματιών υγείας και πρόληψης να δουν ξανά τις δικές τους δράσεις και παρεμβάσεις, στοχεύοντας ακριβώς αυτές τις ηλικίες, με στόχο να μειωθούν τα ποσοστά χρήσης καπνικών προϊόντων, που φαίνονται να βαίνουν αυξανόμενα.
