Στην Ευρώπη, η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14 ετών), με τα περισσότερα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών. Συγκεκριμένα, στις ηλικίες 0-5 ετών είναι παχύσαρκα σε ποσοστό 13,6%, στις ηλικίες 2-14 ετών σε ποσοστό 37,5% και στις ηλικίες 5 έως 7 σε ποσοστό 43%. Μάλιστα, η παιδική παχυσαρκία είναι ένα πρόβλημα, που έχει τετραπλασιαστεί από τη δεκαετία του ’90 και αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι τα παιδιά, που πάσχουν από παχυσαρκία, διατρέχουν κίνδυνο για την υγεία τους, όχι μόνο στην ενήλικη ζωή, αλλά και κατά την παιδική ηλικία.
Στόχος της Εθνικής Δράσης είναι τα ποσοστά αυτά να μειωθούν κατά 8 με 10 μονάδες, έως το 2030, όπως ανέφερε η υπεύθυνη της δράσης για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, καθηγήτρια Επιδημιολογίας Ευαγγελία Ντζάνη.
Ήδη το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έχει κάνει σημαντική δουλειά για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση εκπαιδευτικών, όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Ιατρικής, καθηγητής Σπύρος Κονιτσιώτης, καθώς έχουν υλοποιηθεί εκπαιδευτικά σεμινάρια για συμβούλους εκπαίδευσης και εκπαιδευτικούς, που εστιάζουν στην πρόληψη και τη διαχείριση της παιδικής παχυσαρκίας, ενώ ακολουθούν αύριο Τρίτη και μεθαύριο Τετάρτη, δυο σημαντικές εκδηλώσεις στα Γιάννενα. «Επομένως, πραγματικά αυτή η πρωτοβουλία έρχεται στην κατάλληλη στιγμή. Έχουν αναπτυχθεί διάφορες δράσεις και κυρίως έχουν αναπτυχθεί εργαλεία, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί, οικογένεια, γενικώς όπως όποιος ενδιαφέρεται, με σκοπό πραγματικά να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα», ανέφερε.
Είναι κοινώς αποδεκτό το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί ατομικά ή στα στενά όρια της οικογένειας, αλλά απαιτεί συνολική προσπάθεια. «Καμία οικογένεια, κανένα σχολικό περιβάλλον δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας μόνο του. Εδώ χρειάζεται μία συλλογική καταγραφή, μία συλλογική προσπάθεια και ορθά, η Εθνική αυτή Δράση, δεν είναι μόνο πρωτοβουλία μίας κυβέρνησης, ενός συστήματος, ενός φορέα. Είναι μία κοινωνική πρωτοβουλία στην ουσία, η υλοποίησή της οποίας είναι απόλυτα αναγκαία σήμερα», ανέφερε η κ. Ντζάνη.
Τη σημασία της πρόληψης τόνισε ο επίκουρος καθηγητής Παιδιατρικής Αναστάσιος Σέρμπης. «Πλέον είμαστε σίγουροι ότι τα παιδιά, που είναι παχύσαρκα, που έχουν αυξημένο βάρος σώματος, δεν είναι κατ’ επιλογή έτσι. Προκύπτει το πρόβλημα ως τελικό αποτέλεσμα πολλαπλών παραγόντων κινδύνου, που επηρεάζουν τη ζωή των παιδιών αυτών ήδη από την ενδομήτρια ζωή. Ένα άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο, που έχει προκύψει ως γνώση τα τελευταία χρόνια, είναι το πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπίσουμε την ήδη εγκατεστημένη παχυσαρκία. Άρα, καταλήγουμε στο πόσο σημαντικό είναι να προλάβουμε τα παιδιά να αυξήσουν το βάρος τους, τροποποιώντας αυτούς τους παράγοντες κινδύνου, που ήδη από την ενδομήτρια ζωή παίζουν ρόλο στην εμφάνιση και εγκατάσταση της παχυσαρκίας. Και αυτή η διαδικασία δε θα πρέπει να είναι και δε θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα ατομικής ή οικογενειακής προσπάθειας των ατόμων με αυξημένο σημαντικό βάρος. Είναι αποτέλεσμα δράσεων σε πολλαπλά επίπεδα, που περιλαμβάνουν το σχολείο, την πόλη, το κράτος, τις υπηρεσίες υγείας, τις δομές, που υπάρχουν για να γυμναστούν αυτά τα παιδιά και να ζουν μια πιο υγιεινή ζωή», σημείωσε.
Στα στερεότυπα σε σχέση με το φαγητό, αλλά και τα λάθη των γονέων, που αρκεί να τα αποδεχτούν για να αλλάξουν και οι ίδιοι και τα παιδιά τους συνήθειες, αναφέρθηκε ο καθηγητής Αγωγής Υγείας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Βασίλης Κούτρας, που θα είναι μεταξύ των ομιλητών της εκδήλωσης που πραγματοποιείται στις 6 το απόγευμα της Τρίτης στην αίθουσα «K. Κατσάρης» του Μεγάρου της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών.
Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει σειρά εισηγήσεων σχετικά με την ανάγκη πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας, τη σημασία της διατροφής και της σωματικής δραστηριότητας, και την αποτελεσματικότητα παρεμβάσεων για την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας στο σχολικό περιβάλλον και στο σπίτι.
«Εκείνο το οποίο πάντα ισχύει είναι ότι τον μοναδικό άνθρωπο που μπορούμε να αλλάξουμε, και αυτό το μήνυμα να περάσουμε στα παιδιά, είναι τον εαυτό μας. Τότε τα παιδιά μαθαίνουν ότι αν αυτό το μοντέλο το ακολουθούσαν σε οποιοδήποτε κομμάτι της ζωής τους, θα πετύχαιναν πολύ περισσότερα πράγματα», σημείωσε, προσθέτοντας και τους κοινωνικό-οικονομικούς παράγοντες. Η φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, με 22% των παιδιών να ζουν σε συνθήκες φτώχιας, δε μείωσε, όπως θα πιθανά πιστεύει ο κόσμος, την παχυσαρκία, λόγω της κακής ποιότητας τροφής.
Φεστιβάλ Υγείας και σχολεία – κόμβοι
Στο πλαίσιο της Εθνικής Δράσης, το πρωί της Τετάρτης, στο κτίριο του ΓΑΚ – Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ηπείρου, στο Κάστρο, θα πραγματοποιηθεί το Φεστιβάλ Υγείας, μία ενημερωτική και διαδραστική ημερίδα, ανοιχτή στο κοινό, όπου παιδιά, γονείς, φροντιστές και εκπαιδευτικοί θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε διαδραστικές δράσεις, ενημερωτικές ομιλίες και αθλητικές δραστηριότητες, ενισχύοντας τη σημασία ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει «σταθμούς» δραστηριοτήτων για παιδιά και εφήβους και συγκεκριμένα: Μουσειοσκευή – «Τρώμε όπως παλιά», Παιχνίδι με τις Εργαλειοθήκες (Τμήμα Νηπιαγωγών), Καλάθι για την Υγεία μας (Νέο Κλειστό Γυμναστήριο), Πώς φτιάχνεται η τροφή μας; (Τμήμα Χημείας), Κουπί και φύγαμε! (Ναυτικός Όμιλος Ιωαννίνων), Κοίτα τι μπορούμε να κάνουμε μαζί! (ΣΕΓΑΣ Ηπείρου).
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, της Περιφέρειας Ηπείρου, του Δήμου Ιωαννιτών, της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ηπείρου, της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων, του ΣΕΓΑΣ, του Ναυτικού Ομίλου Ιωαννίνων, της Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας, και του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων.
Αξίζει να σημειωθεί πως το πρόγραμμα διαθέτει τέσσερις εργαλειοθήκες, που απευθύνονται σε μαθητές όλων των τάξεων των σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας, εκπαιδευτικούς και γονείς/κηδεμόνες. Βασικός σκοπός των εργαλειοθηκών είναι η προαγωγή ενός υγιεινότερου και πιο δραστήριου τρόπου ζωής για τα παιδιά και τους εφήβους, μέσω της υιοθέτησης υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών και της ενίσχυσης της σωματικής τους δραστηριότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, οι εκπαιδευτικοί έχουν ήδη αγκαλιάσει την δράση και μάλιστα τέσσερα σχολεία της Ηπείρου και ένα από την Κέρκυρα θα αποτελέσουν «Κόμβους Υγείας», όπως ανέφερε η Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Ηπείρου Μαρίνα Μπέση.
«Το επόμενο διάστημα, τα σχολεία θα κάνουν συγκεκριμένες δράσεις, που θα επιλέξουν οι εκπαιδευτικοί, μέσα από πλήθος δραστηριοτήτων και πλούσιο υλικό από τις εργαλειοθήκες, ώστε να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές και να συνειδητοποιήσουν την αξία της ισορροπημένης διατροφής, όπως επίσης και να τους παρακινήσουν σε μια πιο ενεργή ζωή, με περισσότερο παιχνίδι, κινητικό παιχνίδι και γυμναστική, και φυσικά πάντα αυτό σε συνεννόηση με τους γονείς», ανέφερε.
Μια μεγάλη καινοτομία της δράσης είναι ότι εμπλέκει ενεργά στην όλη διαδικασία και σε όλες τις δράσεις και τους γονείς, ενώ παράλληλα καταγράφει όλους τους πιθανά εμπλεκόμενους φορείς όπως πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους, αλλά ακόμη και χώρους πρασίνου, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για δραστηριότητες.
Το πρόγραμμα Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας – Εργαλειοθήκες «Τροφή για δράση» υλοποιείται από το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με τη UNICEF στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με την χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
