Οργανωμένοι κανείς δεν μπορεί να πει ότι ήμασταν. Σχεδιασμό λίγοι θα υποστηρίξουν ότι είχαμε. Για χρήματα ούτε λόγος. Όμως, όπως μπορούσε ο καθένας βοήθησε. Αυτό το τελευταίο θα αρκούσε, αν στην πόλη, και στη χώρα γενικότερα, κατέφθαναν μια χούφτα άνθρωποι όλοι κι όλοι. Δεν ήρθαν, ωστόσο, μόνο τόσοι. Το ξέρουμε καλά. Κι εκεί φάνηκε η αδυναμία μας να τους βοηθήσουμε ουσιαστικά, όσες καλές προθέσεις κι αν είχαμε, όσο κι αν υπερβάλλαμε εαυτό ως κοινωνία. Δεν χρειάζεται να πούμε για τις σκηνές στον Κατσικά μέσα στη βροχή και το λιοπύρι. Ούτε φυσικά για τις τρισάθλιες συνθήκες διαβίωσης στη Μόρια. Οι εικόνες –όσοι αντέξαμε να τις δούμε- μιλούσαν από μόνες τους.
Οι ΜΚΟ ανέλαβαν δράση και διαχειρίστηκαν τα ευρωπαϊκά κονδύλια, που δόθηκαν για να φροντιστούν οι πρόσφυγες και να ζήσουν καλύτερα απ’ ό,τι εμείς τους είχαμε επιφυλάξει. Άλλαξε ριζικά κάτι; Όχι ασφαλώς. Πού πήγαν όλα αυτά τα χρήματα; Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν έφτασαν (όλα) στον προορισμό τους. Οι χώροι, που είχαν διατεθεί για να φιλοξενήσουν τα κύματα των προσφύγων, δεν έφτασαν. Άρχισαν να καταλαμβάνονται εγκαταλελειμμένα κτίρια. Και όταν αυτά σχόλασαν νωρίς, οι καταλήψεις επεκτάθηκαν σε ιδιωτικές περιουσίες. Κι αν τολμούσε κανείς να τις διεκδικήσει, αυτομάτως θεωρούνταν «φασίστας», «ακροδεξιός», «μισαλλόδοξος». Θα θυμάστε, βέβαια, την ιστορία με το ξενοδοχείο City Plaza στην Αθήνα. Που η ιδιοκτήτριά του προσέφυγε στη δικαιοσύνη, είχε εισαγγελικές εντολές στα χέρια της για εκκένωση του κτιρίου, αλλά κανείς τρία ολόκληρα χρόνια δεν βρέθηκε να τις εκτελέσει. Η κατάληψη τελείωσε, με πρωτοβουλία των αλληλέγγυων, την επομένη των εθνικών εκλογών του Ιουλίου. Πρόωρο θαύμα της Παναγιάς του Αυγούστου.
Εδώ και τρία χρόνια, όμως, κανείς δεν θύμωσε πολύ για όλα αυτά. Δεν έγιναν viral οι φωτογραφίες από τη Μόρια, ούτε πορείες και διαμαρτυρίες για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στα κατ’ ευφημισμό «κέντρα φιλοξενίας». Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που οι χρήστες τους κοινοποιούν μαζικά μία φωτογραφία ενός λαβωμένου ή κακοποιημένου ζώου, ελάχιστοι νοιάστηκαν να ασχοληθούν με στιγμιότυπα από στοιβαγμένους ανθρώπους ή με ιστορίες για κονδύλια που χάθηκαν στον δρόμο. Δείχναμε μεγάλη κατανόηση.
Προχθές εκκενώθηκαν τέσσερις καταλήψεις στα Εξάρχεια. Στα κατειλημμένα κτίρια ζούσαν πρόσφυγες και μετανάστες από Ιράν, Αφγανιστάν, Τουρκία, Ερυθραία. Οι πρώτες φωτογραφίες δείχνουν δωμάτια με αυτοσχέδια κρεβάτια στριμωγμένα το ένα δίπλα από το άλλο, συνθήματα στους τοίχους, βρώμικες μπανιέρες. Τα δύο από τα τέσσερα έχουν παρόμοια ιστορία με το City Plazza. Εισαγγελικές εντολές που ποτέ δεν εφαρμόστηκαν, ιδιοκτήτες απεγνωσμένοι και λοιπά.
Γίναμε έξαλλοι. Διαρρήξαμε τα ελαφριά –ελέω καλοκαιριού- καθαρά, σιδερωμένα ιμάτιά μας. Όχι για τις ακόμη αθλιότερες συνθήκες στις οποίες ζούσαν. Ούτε επειδή κανείς δεν βρέθηκε να τους πάρει από’ κει και να τους μεταφέρει σε οργανωμένες δομές φιλοξενίας. Όχι. Τα βάλαμε με την επιχείρηση εκκένωσης. Απαιτήσαμε να μάθουμε πού θα τους πάνε. Ψέξαμε τους αδυσώπητους «νεοφιλελέδες», που μας κυβερνούν, την ανάλγητη, απάνθρωπη πολιτική τους. Κι επειδή οι φωτογραφίες από τα Εξάρχεια δεν ήταν αρκούντως δραματικές και σοκαριστικές, συνοδεύσαμε τις καταγγελίες μας από παλαιότερες φωτογραφίες, που αφορούσαν την εκκένωση της πλατείας Συντάγματος τον Απρίλιο. Ξαφνικά, στο τέλος του τέταρτου θέρους, που ζούνε στη χώρα μας, ανακαλύψαμε πόσοι κακοί μπορούμε να γίνουμε με τους πρόσφυγες, λες και πριν ήταν όλα καλώς καμωμένα.
Εντάξει. Καταλάβαμε. Η κακοποίηση των άλλων φαίνεται πως έχει διαφορετική έννοια και βαρύτητα, όταν την προκαλούν και την ανέχονται άνθρωποι που (λένε πως) έχουν καλή πρόθεση και ηθικό πλεονέκτημα. Όταν, όμως, αυτοί οι άνθρωποι χάνουν την εξουσία και δεν ευθύνονται πια για χειρισμούς και αποφάσεις, πρέπει άμεσα να ανακαταλάβουν τα χαμένα οχυρά και προπύργιά τους, γι’ αυτό και έρχονται όψιμα να υπερασπιστούν τους αδύναμους. Στο μεταξύ, ποιος νοιάζεται ουσιαστικά αν μπορούμε να κάνουμε τη ζωή των προσφύγων καλύτερη κι αν πρέπει πραγματικά να απομακρυνθούν από χώρους στους οποίους, όταν δεν κακοποιούνται, γκετοποιούνται και χρησιμοποιούνται; Κανείς (μέχρι στιγμής).
