Προ τετελεσμένων επιχείρησε –και εν πολλοίς κατάφερε- να φέρει η Περιφέρεια Ηπείρου τα μέλη του Αναγκαστικού Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και τους δημάρχους της Ηπείρου σε ό,τι αφορά τόσο τον τρόπο της λειτουργίας των Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων όσο και τη μεταφορά του υπολείμματος από το εργοστάσιο απορριμμάτων στον Χώρο Υγειονομικής Ταφής του Ελληνικού.
Τετελεσμένα που, σύμφωνα με τα όσα υποστηρίχθηκαν, προκύπτουν από τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η Περιφέρεια Ηπείρου αφενός απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το έργο των ΣΜΑ, αφετέρου απέναντι στον ιδιώτη φορέα σύμπραξης σε σχέση με τη μονάδα επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, έστω κι αν οι συμβάσεις και νομικές δεσμεύσεις δεν έχουν την ίδια ανάγνωση από όλες τις πλευρές.
Μετά από μια θυελλώδη συνεδρίαση, μέσα σε κλίμα γενικευμένης έντασης και με διάχυτη καχυποψία, κοινός τόπος δεν υπήρξε, με σημείο τριβής κυρίως το θέμα της μεταφοράς του υπολείμματος, αρμοδιότητα που όχι απλώς διεκδικούν και οι δύο πλευρές, αλλά επιχειρούν να την ασκήσουν, κάνοντας επίδειξη ισχύος.
Η λειτουργία των ΣΜΑ
Το πρώτο θέμα που τέθηκε από την πλευρά του περιφερειάρχη Ηπείρου, ήταν αυτό της λειτουργίας των ΣΜΑ, με τον Αλέκο Καχριμάνη να ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχει δυνατότητα διαγωνιστικής διαδικασίας, αλλά ο ΑΣΔΣΑ Ηπείρου θα πρέπει να τους λειτουργήσει με ίδια μέσα, είτε με προσωπικό που θα προσλάβει είτε με προσωπικό που θα διαθέσουν οι δήμοι.
Όπως εξήγησε, με τη βοήθεια των υπευθύνων της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ήπειρος», του εκτελεστικού γραμματέα Δημήτρη Σιώλου και της νομικής συμβούλου Γεωργίας Τατάγια, το έργο χρηματοδοτήθηκε ως Υπηρεσία Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ) και γι’ αυτό μπόρεσε να χρηματοδοτηθεί σε ποσοστό 100%. Αυτό συνεπάγεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει εμπλοκή ιδιώτη στη λειτουργία και αν καταπατηθούν οι όροι, το έργο πιθανόν να απενταχθεί και να καταβληθεί το σύνολο της χρηματοδότησης εντόκως.
«Με λίγες κουβέντες, δεν μπορείτε το έργο να το δημοπρατήσετε. Θα πρέπει να το δουλέψετε ως ΦΟΔΣΑ. Θα βάλετε υπαλλήλους και θα το λειτουργήσετε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Καχριμάνης σε έντονο ύφος, δηλώνοντας ότι η Περιφέρεια Ηπείρου δεν είναι διατεθειμένη να πληρώσει αν προκύψει θέμα απένταξης. Ωστόσο, όπως εξηγήθηκε, υπάρχει μία διέξοδος, αν ο ΑΣΔΣΑ επιμένει να το λειτουργήσει με ιδιώτη, να υποβάλει μια αίτηση στην Ειδική Υπηρεσία Κρατικών Ενισχύσεων και να ζητήσει εξαίρεση, επικαλούμενη ειδικές συνθήκες.
Στο ίδιο μήκος κινήθηκε και ο εκτελεστικός γραμματέας της Περιφέρειας, λέγοντας ότι ναι μεν είναι αρμοδιότητα του ΑΣΔΣΑ η λειτουργία των ΣΜΑ, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να γίνει με πλειοδοτική διαγωνιστική διαδικασία, αλλά θα πρέπει να δημιουργήσει έναν μηχανισμό λειτουργίας, εκτός κι αν κινηθεί για να απαλλαγεί από την ΥΓΟΣ.
Τις υποχρεώσεις αυτές αμφισβήτησε ο πρόεδρος του ΑΣΔΣΑ Ηπείρου Νίκος Καλαντζής, λέγοντας ότι η ΥΓΟΣ αφορά τη σύμβαση της Περιφέρειας με τον κατασκευαστή και όχι τη λειτουργία, με τα στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής να παρεμβαίνουν και να επιμένουν ότι η ΥΓΟΣ καλύπτει και τη λειτουργία.
Η συζήτηση έκλεισε με τον κ. Καλαντζή να αναφέρει ότι το θέμα είναι τεχνικό και θα το δει με τη Διαχειριστική Αρχή για το πώς θα λυθεί, ενώ εξέφρασε και την απορία του γιατί αυτές οι επισημάνσεις δεν είχαν γίνει από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι διαδικασίες για τη διαγωνιστική διαδικασία. Από τα συμφραζόμενα προέκυψε, ωστόσο, πως δεν είναι διατεθειμένος να ακολουθήσει τον δρόμο της λειτουργίας εκ των ενόντων, αλλά θα κινηθεί εκ νέου για διαγωνιστική διαδικασία.
Μάλιστα, απαντώντας σε αναφορές που έγιναν από την πλευρά του περιφερειάρχη Ηπείρου ότι υπάρχουν δεκάδες λάθη στη μελέτη και ότι η διακήρυξη για τους ΣΜΑ δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, είπε πως μπορεί η Περιφέρεια να κάνει ένα υπόμνημα με τις επισημάνσεις της, ωστόσο θέματα για τη μελέτη και για τους όρους της προκήρυξης, θα τα αποφασίσει το Δ.Σ. του Συνδέσμου.
Η μεταφορά του υπολείμματος
Η μεγάλη μάχη δόθηκε για το ποιος έχει την ευθύνη της μεταφοράς του υπολείμματος, με τον περιφερειάρχη Ηπείρου να επαναλαμβάνει όσα είχε κάνει γνωστά στον Αναγκαστικό Σύνδεσμο και εγγράφως.
«Είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε αυτή τη δουλειά ως Περιφέρεια, γιατί είναι στη σύμβασή μας με το εργοστάσιο», υποστήριξε ο κ. Καχριμάνης, σημειώνοντας ότι ήταν λάθος η εκχώρηση της αρμοδιότητας στον ΑΣΔΣΑ, ωστόσο ο ίδιος δεν είχε γνώση, καθώς υπέγραφε ό,τι του έφερναν. Η μομφή αφορούσε υπάλληλο της Περιφέρειας, ο οποίος πλέον μετακινήθηκε με τη διαδικασία της κινητικότητας στον ΑΣΔΣΑ.
Σε αυτό το σημείο, μάλιστα, ο περιφερειάρχης έκανε γνωστό ότι στο εργοστάσιο απορριμμάτων έχουν από την αρχή διατεθεί τέσσερα από τα κοντέινερ που ανήκουν στον εξοπλισμό των ΣΜΑ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κακώς τιμολογούνταν αυτή η υπηρεσία στους μέχρι τώρα διαγωνισμούς. Παράλληλα, αμφισβήτησε τα όσα αναφέρονται στη μελέτη για τους ΣΜΑ, λέγοντας ότι οκτώ κοντέινερ είναι η ποσότητα που πάει στον ΧΥΤΥ Ελληνικού, και θα μπορούσε ακόμη και με ένα αυτοκίνητο να γίνει η μεταφορά.
Εκ διαμέτρου αντίθετη θέση εξέφρασε ο πρόεδρος του ΑΣΔΣΑ Ν. Καλαντζής, υποστηρίζοντας ότι η μεταφορά του υπολείμματος είναι κομμάτι της λειτουργίας των ΣΜΑ και αν διαχωριστεί από το κομμάτι της μεταφοράς από τους ΣΜΑ στο εργοστάσιο θα πρέπει οι δήμοι να πληρώνουν δύο εργολαβίες, χωρίς να δίνεται αυτή η δυνατότητα διαχωρισμού. «Αν θέλετε εσείς να κάνετε τη μεταφορά, δεν είναι νόμιμο», σημείωσε.
Την άποψη ότι δεν μπορεί να αποσπαστεί το κόστος της μεταφοράς του υπολείμματος, εξέφρασε και ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ηπείρου Χρήστος Ντακαλέτσης, αμφισβητώντας την αρμοδιότητα της Περιφέρειας. Η θέση του αυτή βασίστηκε στο ότι η σύμβαση σύμπραξης αναφέρει ότι η Περιφέρεια εγγυάται και για τη μεταφορά των απορριμμάτων, άρα με την ίδια λογική θα έπρεπε να μεταφέρει και τα σκουπίδια στο εργοστάσιο.
Άμεση ανάθεση η Περιφέρεια, επέκταση της σύμβασης ο ΑΣΔΣΑ
Με δεδομένο πως ο ιδιώτης που είχε αναλάβει, μετά από διαγωνισμό του ΑΣΔΣΑ, να εκτελεί το έργο της μεταφοράς του υπολείμματος ενημέρωσε την Πέμπτη ότι έχουν συμπληρωθεί οι ποσότητες που προκύπτουν από τη σύμβαση, προέκυψε ζήτημα τι θα γίνει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Κι αυτό γιατί, από τη στιγμή που συμπληρωθούν πέντε μέρες χωρίς απομάκρυνση του υπολείμματος, το εργοστάσιο διακόπτει τη λειτουργία του, καθώς προκύπτει αδυναμία διαχείρισης των σκουπιδιών. Μάλιστα, από την πλευρά του κ. Σιώλου αφέθηκε να εννοηθεί ότι η χρονική στιγμή δεν είναι τυχαία και κατηγόρησε τον ΑΣΔΣΑ ότι δεν ενημέρωσε.
Ο κ. Καχριμάνης ξεκαθάρισε στους δημάρχους ότι δε θα προκύψει ζήτημα, καθώς η Περιφέρεια Ηπείρου θα προχωρήσει άμεσα σε ανάθεση του έργου της μεταφοράς. «Θα κάνουμε ό,τι υποχρέωση έχουμε και θα το κάνουμε από Δευτέρα. Το κόστος θα βρεθεί τρόπος πώς θα καταμεριστεί μέσα από τη λειτουργία του εργοστασίου», τόνισε.
Από την πλευρά της διοίκησης του ΑΣΔΣΑ αντιπροτάθηκε η λύση της παράτασης της υφιστάμενης σύμβασης, κάτι, όμως, που δεν μπήκε καν στη διαδικασία να συζητήσει ο κ. Καχριμάνης, εκτιμώντας προφανώς πως μια τέτοια επιλογή θα αποτελούσε υπαναχώρηση από τη θέση του ότι είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της Περιφέρειας.
Ο τρόπος που τέθηκε το θέμα από την πλευρά του περιφερειάρχη δεν άφησε ουσιαστικά περιθώρια για περαιτέρω συζήτηση, με τη σύσκεψη να ολοκληρώνεται κάπως απότομα και τα παρόντα μέλη του ΑΔΣΔΣΑ να μένουν στην αίθουσα για να εξετάσουν τις επόμενες κινήσεις. Αν και ακούστηκαν απόψεις για επέκταση της σύμβασης κόντρα στα λεγόμενα του περιφερειάρχη, τελικά κάτι τέτοιο δεν αποφασίστηκε εκείνη τη στιγμή, ωστόσο προέκυψε ως εξέλιξη λίγη ώρα αργότερα, με τον πρόεδρο του ΑΣΔΣΑ να αποστέλλει πρόσκληση για έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ., με θέματα ημερήσιας διάταξης την επέκταση της σύμβασης για τη μεταφορά του υπολείμματος, αλλά και την κατακύρωση του διαγωνισμού, ο οποίος είχε «παγώσει» εν αναμονή της συνάντησης.
Αναγνώριση της αρμοδιότητας
Στο μόνο που συμφώνησαν οι δύο πλευρές, ήταν ότι η διαχείριση των απορριμμάτων ανήκει στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση, με τον περιφερειάρχη να εκφράζει, μάλιστα, τη διάθεση να εκχωρήσει ακόμη και το εργοστάσιο απορριμμάτων.
Βέβαια, όπως εξήγησε ο κ. Καχριμάνης, πρέπει να υπάρξει συμφωνία και με τον ιδιωτικό φορέα σύμπραξης και με τις τράπεζες και με την κυβέρνηση. «Αν τα βρείτε με τους άλλους εταίρους, σας δίνουμε να τα πάρετε εσείς. Η μεγαλύτερη απαλλαγή είναι να μην έχουμε τίποτα από όλα αυτά. Θα μας κάνετε την αίτηση και εφόσον υπάρχει νομικό πεδίο, θα προχωρήσουμε», είπε.
Έναν οδικό χάρτη για το πώς μπορεί η ευθύνη διαχείρισης των υποδομών να περάσει στον ΑΣΔΣΑ ζήτησε ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Θωμάς Μπέγκας, λέγοντας πως διαφορετικά δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης του ΑΣΔΣΑ, ενώ ο κ. Καλαντζής αξιολόγησε θετικά τη διάθεση του περιφερειάρχη και προανήγγειλε άμεσες ενέργειες από την πλευρά του Συνδέσμου.
