Βρεθήκαμε μπροστά στην εικόνα της φωτογραφίας στην είσοδο του κεντρικού καταστήματος της Εθνικής Τράπεζας. Η πελεκητή, πέτρινη κορνίζα πάνω από την είσοδο είναι γεμάτη από πλέγμα πλαστικών βελονών, που έχουν εφευρεθεί ακριβώς για να εμποδίζουν τα περιστέρια να στέκονται (απλά) ή να φωλιάζουν. Όμως, ένα ζευγάρι κατάφερε και τρύπωσε κι έφτιαξε το στέκι του. Κι ελπίζουμε να μην αποτελέσει αυτή η φωτογραφία αφορμή για να βάλουν οι υπεύθυνοι της τράπεζας κάποιον μ΄ ένα σκουπόξυλο να εκδιώξει το ζευγάρι των περιστεριών. Είμαστε στην καρδιά του χειμώνα και δεν ξεσπιτώνουμε κανένα. Ας περιμένουν να μπει για καλά η άνοιξη και τότε ας λάβουν τα… κατάλληλα μέτρα για τους «εισβολείς».
Η εικόνα αυτή μας θύμισε ένα χαριτωμένο ανέκδοτο που μας είχε αφηγηθεί κάποιος κάτοικος της Βενετίας. Της πόλης με τους 200.000 κατοίκους και ένα εκατομμύριο περιστέρια!
Σε κάποια λοιπόν πλατεία της πόλης εδώ και δύο αιώνες στέκονται δύο αγάλματα. Το ένα είναι ενός δόγη της Βενετίας και το άλλο της συζύγου του. Είναι τοποθετημένα σε απόσταση 50 μέτρων μεταξύ τους και το ένα κοιτάζει προς το άλλο. Κάποια στιγμή ο Θεός (!) λαμβάνοντας υπόψη τον χρηστό τους βίο, καθώς και το ότι ήταν πολύ αγαπημένο ζευγάρι εν ζωή, λυπήθηκε τον δόγη και τη δόγισσα να κοιτάζονται επί δύο αιώνες, χωρίς να μπορούν να έρθουν… σε επαφή. Αποφάσισε να τους ανταμείψει, δίνοντάς τους μία ώρα μόνο ζωής για να κάνουν ό,τι θέλουν! Ο δόγης και η δόγισσα κοιτάχτηκαν ενθουσιασμένοι κι είπαν ο ένας στον άλλον: «σκέφτεσαι αυτό που σκέφτομαι»; Κι αμέσως, χέρι – χέρι πήγαν πίσω από μια πυκνή συστάδα θάμνων. Για αρκετή ώρα οι θάμνοι κουνιούνταν και ακούγονταν κραυγές αγαλλίασης. Νομίζουμε ότι όλοι θα έκαναν την ίδια σκέψη για το τι έκανε το ζεύγος πίσω από τους θάμνους. Η μια ώρα όμως πέρασε κι έπρεπε να επιστρέψουν ως αγάλματα στο μαρμάρινο βάθρο τους. Λυπημένοι παρακάλεσαν τον θεό να τους δώσει άλλη μία ώρα ζωής κι εκείνος ανταποκρίθηκε. Ο δόγης είπε αμέσως στη δόγισσα: «πάμε για μια από τα ίδια πίσω από τους θάμνους;» Κι εκείνη του απάντησε: «ναι, αλλά αυτή τη φορά θα κρατάς εσύ το περιστέρι κι εγώ θα αποπατώ πάνω του!»
Μετά από τους τόνους κουτσουλιές περιστεριών που δέχθηκε πάνω του επί 200 χρόνια, δεν ήταν και παράλογο το απωθημένο των δόγηδων. Τα περιστέρια λοιπόν αποτελούν μια ξεχωριστή περίπτωση πτηνών. Ζουν δίπλα στον άνθρωπο, είτε ως πραγματικά εξημερωμένα, οπότε τους παρέχεται συγκεκριμένη στέγη και τροφή, είτε ως ελεύθερα μεν, αλλά πάντα δίπλα στον άνθρωπο.
Η ίδια η θρησκεία μας τους έχει επιφυλάξει ξεχωριστή θέση. Στην Παλαιά Διαθήκη, ο Νώε, μετά το πέρας του κατακλυσμού, απελευθέρωσε κατά πρώτον ένα κορακοειδές, πιθανόν «γκαήλα» (κουρούνα για όσους δεν ομιλούν γιαννιώτικα), για να διαπιστώσει αν τα νερά είχαν υποχωρήσει. Το πουλί ουδέποτε επέστρεψε. Στη συνέχεια, απελευθέρωσε ένα περιστέρι, το οποίο επέστρεψε έχοντας ένα κλωνάρι ελιάς στο ράμφος του. Στην Καινή Διαθήκη, έχουμε κατά τη βάφτιση του Ιησού, το Άγιο Πνεύμα που εμφανίστηκε «εν είδει περιστέρας».
Πέρα όμως από «τας γραφάς», το περιστέρι έχει προσφέρει ποικίλες υπηρεσίες κατά τη «συμβίωσή» του με τον άνθρωπο. Και στη διατροφή του (σε κάποιες περιοχές) και στη διασκέδασή του, με την περίπτωση φυλής περιστεριών που κάνουν εκπληκτικά «ακροβατικά» στον αέρα και στην απλή επαφή. Η σημαντικότερη όμως προσφορά του στον άνθρωπο ήταν εκείνη των φυλών «ταχυδρομικών» περιστεριών που, εκτός των άλλων, προσέφεραν στο παρελθόν σημαντικότατες υπηρεσίες στον στρατό και ιδιαίτερα σε καιρούς πολέμου.
Κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, στις Ευρωπαϊκές Αυτοκρατορίες, οι μεγιστάνες του πλούτου είχαν επενδύσει στις βιομηχανίες παραγωγής πολεμικού υλικού. Οι μετοχές τους είχαν εκτοξευθεί. Στην Αγγλία, κατά περίεργο τρόπο, η οικογένεια Ρότσιλντ το πρωί της επόμενης μέρας της μάχης του Βατερλό πούλησε όλες τις μετοχές της σε πολεμικές βιομηχανίες σε ψηλές τιμές αποκομίζοντας τεράστιο κέρδος. Το περίεργο είναι ότι με τα μέσα της εποχής (μετάβαση με άλογα, διάσχιση της βόρειας θάλασσας με ιστιοφόρο κ.λπ.), η είδηση της ήττας του Βοναπάρτη δεν είχε φτάσει ακόμη στο Λονδίνο. Η οικογένεια είχε φροντίσει να συνοδεύει τη στρατιά του Ουέλλιγκτον μια ομάδα ατόμων με ταξιδιωτικά περιστέρια. Με τη βοήθειά τους, η είδηση έφτασε στους ενδιαφερόμενους μέσα σε δύο ώρες και πάντως πολύ πριν την επίσημη αναγγελία και το κατρακύλισμα των μετοχών με την λήξη του πολέμου.
Στην πόλη μας τα περιστέρια έχουν ιστορία μόλις δύο – τριών δεκαετιών. Δεν ξέρουμε πώς προέκυψαν τα πρώτα. Προνομιακό χώρο εγκατάστασής τους αποτέλεσαν η πλατεία Πύρρου και το κτήριο της Νομαρχίας. Η πλατεία διασφάλιζε εύκολα τη διατροφή τους από τους πολίτες που σκόρπιζαν είτε ένα κομμάτι ψωμί είτε σπόρια καλαμποκιού που κυρίως τα παιδιά αγόραζαν για τον σκοπό αυτό. Το κτήριο της Νομαρχίας τους προσέφερε στέκι με «αγνάντιο». Πριν μερικά χρόνια είχαμε δημοσιεύσει σε αυτή τη στήλη φωτογραφία από τις υδρορροές της στέγης του κτηρίου όπου είχαν φυτρώσει φυτά καλαμποκιού. Δεν είχε ανεβεί ασφαλώς κανείς στη στέγη της Νομαρχίας για να σπείρει καλαμπόκι! Στις υδρορροές τα περιστέρια και «στάλιζαν» και αφόδευαν! Δημιουργήθηκε σταδιακά ένα στρώμα οργανικής ύλης, ενώ στις κουτσουλιές περιλαμβάνονταν και σπόροι καλαμποκιού που δεν είχαν διασπαστεί κατά την πέψη. Την άνοιξη οι σπόροι φύτρωσαν και οι υπεύθυνοι αναγκάστηκαν να φέρουν γερανοφόρο όχημα για τον καθαρισμό τους.
Συν τω χρόνω, ο πληθυσμός των περιστεριών αυξήθηκε σημαντικά και με βάση το γεγονός ότι η πλατεία είναι υπό κατασκευή (κάτι που χρονίζει υπέρμετρα), τα πτηνά αναζήτησαν νέους ζωτικούς χώρους. Τα βρίσκουμε πλέον παντού και όπως ήταν επόμενο εμφανίστηκαν οι «παράπλευρες» επιπτώσεις. Στα μπαλκόνια, στις κορνίζες σπιτιών και καταστημάτων, στα αγάλματα. Κάποιοι προσέφυγαν ήδη στην εφεύρεση των πλαστικών ή μεταλλικών βελόνων, κάποιοι άλλοι κρεμούν στα μπαλκόνια τους παλιά CD, γιατί κάποιος τους είπε ότι αποτρέπουν την εγκατάσταση των περιστεριών. Τα βρίσκουμε στους υπαίθριους χώρους των καφετεριών, όπου διεκδικούν μερίδιο από τον μπισκότο που συνοδεύει τον καφέ. Τα βρίσκουμε στον Μόλο, τα βρίσκουμε ακόμη καταμεσής στους πεζοδρόμους αλλά και σε κεντρικούς δρόμους. Γίναμε προ ημερών μάρτυρες όταν δύο περιστέρια βολτάριζαν με άνεση στο οδόστρωμα της οδού 28ης Οκτωβρίου και διερχόμενος μοτοποδηλάτης κόντεψε να χάσει την ισορροπία του στην προσπάθειά του να τα αποφύγει.
Νομίζουμε ότι πρέπει να μελετήσουν σοβαρά οι υπεύθυνες αρχές την αναγκαιότητα ελέγχου του πληθυσμού και το διευκρινίζουμε: δεν συζητούμε να ξεκάνουμε μέρος του πληθυσμού, αλλά τον έλεγχο του πληθυσμού και αυτό δεν γίνεται ούτε με δίκαννα και καραμπίνες, ούτε με σκουπόξυλα, βελόνες και κρεμασμένα CD.
Υπάρχουν πόλεις που έχουν πετύχει τέτοιο έλεγχο στο επίπεδο π.χ. της ωοτοκίας και της διαδικασίας εκκόλαψης. Κάτι τέτοιο όμως σημαίνει και τη δημιουργία ειδικών χώρων στέγασης των πουλιών. Και εδώ πηγαίνει αναπόφευκτα ο νους μας στους ξακουστούς περιστερώνες της Τήνου, που αποτελούν μνημεία της παραδοσιακής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα. Πρέπει όμως οι αρμόδιοι του Δήμου να πάρουν την πρωτοβουλία πληροφόρησης σε πρώτη τουλάχιστον φάση. Γιατί, αν αφήσουμε την κατάσταση ανεξέλεγκτη, ίσως τα αγάλματα του Πυρσινέλλα και του Νότη Μπότσαρη στην πλατεία να εύχονται εύνοια από τον Θεό ανάλογη με εκείνη των δόγηδων της Βενετίας.
Υ.Γ.: Στη Γαλλία σήμερα υπάρχει ειδική μονάδα του στρατού που εκτρέφει, συντηρεί και γυμνάζει ταξιδιωτικά περιστέρια! Όχι για να χρησιμεύσουν σε κάτι όπως το απώτερο παρελθόν (έχει ξεπεραστεί προ πολλού αυτό), αλλά για να διατηρηθεί συγκεκριμένη φυλή περιστεριών ως γενετικό υλικό αλλά και ως μια διαδικασία απόδοσης τιμής και αναγνώρισης των υπηρεσιών που προσέφεραν κάποτε στον γαλλικό στρατό. Και το αρμόδιο Γενικό Επιτελείο Στρατού δεν φείδεται επ’ αυτού των απαιτούμενων εξόδων! Σκεφτείτε να έθετε κανείς θέμα παροχής τέτοιας πίστωσης στον δικό μας Υπουργό Οικονομικών! Θα μας έβαζε ειδικό φόρο περιστεριακής αλληλεγγύης!
