Σε πανελλαδικό επίπεδο, σύμφωνα με χθεσινή ανάρτηση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, το 2024 η Αστυνομία χειρίστηκε, κατά μέσο όρο, 60 – 70 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας την ημέρα, σύνολο 22.080 υποθέσεις, έναντι 11.589 το 2023, αύξηση 91%.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στην Ήπειρο, σύμφωνα με τα στοιχεία, που εξασφάλισε και παρουσιάζει ο Η.Α. Συνολικά οι υπηρεσίες χειρίστηκαν 704 περιστατικά, εκ των οποίων τα 286 η Διεύθυνση Αστυνομίας Ιωαννίνων, τα 180 η Δ.Α. Άρτας, τα 136 η Δ.Α. Πρέβεζας και τα 102 η Δ.Α. Θεσπρωτίας. Το 2023 ο συνολικός αριθμός των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας στην Ήπειρο ανερχόταν σε 276, το 2022 ήταν 303, ενώ ακόμη λιγότερα ήταν παλιότερα (209 το 2021 και 210 το 2020).
Σε ό,τι αφορά τις συλλήψεις, το 2024 πραγματοποιήθηκαν σε όλη την επικράτεια 13.503, αύξηση 109%, από τις 6.453 του 2023. Στην Ήπειρο συνελήφθησαν 572 άτομα, εκ των οποίων 220 στη Δ.Α. Ιωαννίνων, 157 στη Δ.Α. Άρτας, 123 στη Δ.Α. Πρέβεζας και 72 στη Δ.Α. Άρτας.
Καταγγελίες για περιστατικά βίας ετών
Ο αριθμός προφανώς και τρομάζει, ωστόσο, η αύξηση έχει να κάνει με το ότι πολλά από τα θύματα σπάνε τη σιωπή και προχωρούν σε καταγγελίες. «Όταν το 2019 ανέλαβα το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και βρήκα τις καταγγελίες κάτω από 5.000 το χρόνο, οι αστυνομικοί μου είπαν πως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, γνωρίζουμε μόνο το 30% των πραγματικών υποθέσεων και πως τα θύματα διστάζουν να καταγγείλουν. Για αυτό, λοιπόν, οι 25.438 άνθρωποι, που εμπιστεύτηκαν την Ελληνική Αστυνομία και την Πολιτεία, δε μας τρομάζουν, μας δίνουν δύναμη να χτίσουμε πάνω σε αυτό, ώστε κανένα θύμα να μη μένει στη σιωπή και στον φόβο», αναφέρει στην ανάρτησή του ο κ. Χρυσοχοΐδης.
Την ίδια εικόνα μεταφέρει και ο προϊστάμενος του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων & Ενημέρωσης Δημοσιογράφων της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηπείρου, Αστυνόμος Α΄ Ηλίας Μήτσιος, μιλώντας στον Η.Α. «Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να τονιστεί ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Ανέκαθεν υπήρχε, όμως τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η στάση τόσο του νομοθέτη όσο και της ίδιας της κοινωνίας απέναντι στο φαινόμενο. Μην ξεχνάμε ότι μέχρι πριν από 20 περίπου χρόνια, τα αδικήματα, που σήμερα χαρακτηρίζονται ως ενδοοικογενειακή βία, η νομοθεσία τα αντιμετώπιζε σύμφωνα με τις κοινές ποινικές διατάξεις και για τη δίωξή τους απαιτούνταν προηγουμένως να έχει υποβάλει το θύμα έγκληση. Με άλλα λόγια, οι περιπτώσεις αυτές είχαν τον χαρακτήρα περισσότερο “προσωπικών διαφορών” παρά κοινωνικού προβλήματος. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Η κοινωνικοηθική απαξία για τα εγκλήματα της ενδοοικογενειακής βίας είναι πλέον τεράστια και καμία πράξη βίας εντός της οικογένειας ούτε γίνεται αποδεκτή ούτε δικαιολογείται», τονίζει και προσθέτει: «Για τον λόγο αυτό, παρατηρούμε και στην περιοχή μας, χρόνο με τον χρόνο, αύξηση των καταγγελιών των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Αυτό όμως, είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί, δε συνεπάγεται έξαρση του φαινομένου, αλλά οφείλεται στο γεγονός ότι πλέον καταγγέλλονται περιστατικά, που στο παρελθόν δε θα γίνονταν ποτέ γνωστά. Αυτό το βλέπουμε ξεκάθαρα, όταν στις υπηρεσίες μας προσέρχονται άτομα, που, ενώ υφίστανται βία για χρόνια, το καταγγέλλουν για πρώτη φορά. Ακριβώς με αυτόν τον τρόπο λοιπόν, θεωρούμε, ότι πρέπει να ερμηνευτεί η παρατηρούμενη στα στατιστικά στοιχεία αύξηση.
Επειδή μάλιστα έχουμε αυτή την αύξηση στις καταγγελίες, το αρμόδιο Υπουργείο και η Ελληνική Αστυνομία έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους, όπως ενδεικτικά η λειτουργία σε κάθε Νομό της χώρας Γραφείων Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, η χορήγηση της εφαρμογής panic button στα θύματα και η εξασφάλιση χώρων ασφαλούς φιλοξενίας τους (safe houses)».
Panic Button και σε άνδρες
Δηλωτικό της προσπάθειας να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα της ενδοοικογενειακής βίας, είναι και η αύξηση της εγκατάστασης του Panic Button, που πλέον έχει επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα και έγινε διαθέσιμο για όλα τα ενήλικα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Σε πανελλαδικό επίπεδο, το 2024 5.817 θύματα εγκατέστησαν το Panic Button, μια αύξηση που φτάνει στο 387% από το 2023. Κρίσιμο είναι ότι αυτό ενεργοποιήθηκε 841 φορές, αύξηση 233% συγκριτικά με το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Μ. Χρυσοχοΐδης.
Στην Ήπειρο η εφαρμογή του Panic Button χορηγήθηκε σε 130 άτομα σε διάστημα έξι περίπου μηνών, καθώς η δυνατότητα δόθηκε από τις 10 Ιουνίου και μετέπειτα. Ωστόσο, έχει ενεργοποιηθεί μόλις δύο φορές. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δέκα είναι άντρες θύματα βίας, όχι όμως αποκλειστικά από συζύγους.
«Η ενδοοικογενειακή βία δεν αφορά μόνο τις σχέσεις μεταξύ των συζύγων, αλλά όλα τα μέλη της οικογένειας. Αυτό που παρατηρούμε από τις καταγγελίες, που έχουν υποβληθεί στις υπηρεσίες μας από άνδρες, είναι ότι οι περισσότερες στρέφονται εναντίον άλλου άνδρα, μέλους της οικογένειας, π.χ. αδελφός έναντι αδελφού, πατέρας έναντι υιού ή το αντίστροφο. Τα περιστατικά όπου άνδρας καταγγέλλει τη σύζυγό του, είναι πολύ λιγότερα και μάλιστα τις περισσότερες φορές οι σχετικές καταγγελίες γίνονται στο πλαίσιο μεταξύ τους αλληλομηνύσεων. Γενικά λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, από τα περιστατικά που έχουν απασχολήσει τις υπηρεσίες μας, οι άνδρες καταγγέλλουν συνήθως άλλους άνδρες, μέλη της οικογένειας. Ωστόσο, επειδή κρίνουμε με βάση μόνο όσα μας καταγγέλλονται, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν και πόσες περιπτώσεις υπάρχουν, όπου άνδρες, αν και υφίστανται βία από γυναίκες-μέλη της οικογένειάς τους, δεν προβαίνουν τελικά σε καταγγελία σε βάρος τους, καθώς και αν υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι, που τους αποτρέπει να το πράξουν, όπως π.χ. κοινωνικά ταμπού», διευκρινίζει ο προϊστάμενος του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων & Ενημέρωσης Δημοσιογράφων της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηπείρου, Ηλίας Μήτσιος.
Δομές προστασίας και μεταφορά θυμάτων
Τα πιο σοβαρά περιστατικά προκύπτουν από τις περιπτώσεις, που η Αστυνομία χρειάστηκε να μεταφέρει θύματα σε ιατροδικαστή ή νοσοκομείο, καθώς και σε αυτές που απαιτήθηκε βραχυχρόνια διαμονή σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, που λειτουργούν ως “safe houses”.
Και δυστυχώς δε λείπουν τέτοια περιστατικά και από την Ήπειρο. Σε 58 περιπτώσεις απαιτήθηκε η μεταφορά του θύματος σε ιατροδικαστική υπηρεσία ή/και μονάδα ιατρικής φροντίδας, με την πλειονότητα των περιπτώσεων (28) να αφορά την Πρέβεζα και να ακολουθούν η Θεσπρωτία (17), Άρτα (11) και Γιάννενα (9).
Μεταφορά σε δομές για τη βραχυπρόθεσμη ασφαλή φιλοξενία γυναικών-θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας απαιτήθηκε συνολικά σε εννέα περιστατικά.
