«Έξυπνα» έργα για μείωση των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές

Σε μια εποχή που οι προκλήσεις της κλιματικής κρίσης δεν αποτελούν θεωρητικές, υποθέσεις του μέλλοντος, αλλά πραγματικότητα, που αποτυπώνεται σε καταστροφές και απώλεια περιουσιών ή ακόμη και ανθρώπινων ζωών, η διαχείριση των φαινομένων βρίσκεται στο επίκεντρο και της επιστήμης και της αυτοδιοίκησης, με την ομάδα του καθηγητή του ΕΚΠΑ και προέδρου του ΟΑΣΠ Ευθύμιου Λέκκα να δίνει μια πρώτη εικόνα της ολοκληρωμένης μελέτης και των χαρτών διαχείρισης κινδύνων των Ιωαννίνων, κατά τη διάρκεια του 1ου Πολυθεματικού Συνεδρίου των ΟΤΑ, που πραγματοποιείται στα Γιάννενα.
Οι χάρτες, που έχουν εκπονηθεί, περιλαμβάνουν μια πλήρη αποτύπωση των γεωλογικών συνθηκών σε ολόκληρο τον Δήμο Ιωαννιτών, αλλά και μια πληθώρα πληροφοριών για τα ευάλωτα σημεία, την τρωτότητά τους, ακόμη και τα σημεία παρακολούθησης πυρκαγιών ή κατάλληλα για συγκέντρωση πολιτών και διαμονή σε περίπτωση κάποιας καταστροφής.
Τα επικαιροποιημένα σχέδια για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, όπως σεισμοί, πλημμύρες και πυρκαγιές, αλλά και μέτρα πρόληψης για τη μείωση του κινδύνου, ως αποτέλεσμα της συνεργασίας του καθηγητή και της ομάδας του με τον Δήμο Ιωαννιτών, πρόκειται να παρουσιαστούν σε συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, το επόμενο διάστημα.
Σε δηλώσεις του, στο περιθώριο του Συνεδρίου πάντως, ο κ. Λέκκας σημείωσε πως στο πλαίσιο της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης, τα φαινόμενα θα είναι πιο έντονα, πιο συχνά, πιο καταστροφικά και θα καταλαμβάνουν μεγαλύτερες εκτάσεις.
Με βάση τα νέα δεδομένα και με βάση τα εξελιγμένα λογισμικά και επιτόπου παρατηρήσεις, η επιστήμη επιχειρεί να κατανοήσει το περιεχόμενο των νέων φαινομένων, να προσεγγίσει τις πιθανές μελλοντικές εκφάνσεις τους, αλλά και να εξετάσει τα μέτρα για τη διαχείρισή τους. «Αυτά τα φαινόμενα απαιτούν μια νέα διαχείριση, μια νέα νοοτροπία και προσέγγιση στα θέματα του σχεδιασμού των έργων. Ένα σχεδιασμός, ο οποίος θα νόμιζε κανένας ότι περιλαμβάνει έργα, τα οποία έχουν πιο μεγάλες διαστασιολογήσεις, πιο μεγάλο όγκο, πιο κοστοβόρα έργα, αλλά όμως βλέπουμε ότι αυτά τα έργα συνήθως αποτυγχάνουν. Και το έχουμε δει αυτό από πολλά παραδείγματα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έτσι λοιπόν, προσπαθούμε με έξυπνους τρόπους, έξυπνα έργα, να μειώσουμε τις επιπτώσεις», τόνισε, σημειώνοντας ωστόσο με έμφαση πως οι επιπτώσεις δεν πρόκειται να εκμηδενιστούν.
Στα Γιάννενα, όπως ανέφερε, έχουμε να κάνουμε με μια τεκτονική τάφρο, γι’ αυτό έχουμε και πολύ χαμηλά υψόμετρα, και έχουμε και τη λίμνη, η οποία ορίζεται από μεγάλα ρήγματα. «Δεν υπάρχει θέμα μεγάλων σεισμού, αλλά όμως οι σμηνοσειρές (σεισμοί οι οποίοι εκδηλώνονται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα) που αναπτύσσονται, πολλές φορές βάζουν σε προβληματισμό και τους κατοίκους και τις αρχές. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε, έτσι ώστε να μπορέσουμε να διερευνήσουμε το φαινόμενο και στη συνέχεια να προτείνουμε κάποια μέτρα σχετικά με την πολιτική προστασία», σημείωσε.
Βασικό πρόβλημα αποτελούν οι καθυστερήσεις και αγκυλώσεις στη διαδικασία υλοποίησης έργων, είτε πριν είτε μετά τις καταστροφές, αλλά και στην έλλειψη νοοτροπίας συντήρησης των παλαιότερων έργων, ένας από τους παράγοντες, μαζί και με τον όγκο του νερού και τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά, που έπαιξαν ρόλο και στις πρόσφατες πλημμύρες στην Ήπειρο.
«Ο όγκος του νερού είναι το ένα δεδομένο. Τον κίνδυνο αυτόν δεν μπορούμε να τον μειώσουμε. Αντίθετα με την κλιματική κρίση αυξάνεται. Από την άλλη μεριά, είναι η φύση των πετρωμάτων και θέματα γεωλογικής δομής και εξέλιξης, γεωτεχνικών χαρακτήρων των γεωλογικών σχηματισμών. Από εκεί και πέρα όμως είναι και η δική μας τρωτότητα που δυστυχώς είναι αυξημένη, όχι στα νέα έργα τόσο, αλλά στα παλιά έργα, γιατί δε γίνεται συντήρηση. Μιλώντας συνολικά στην Ελλάδα, λείπει ο όρος “συντήρηση”. Δεν υπάρχει συντήρηση πουθενά, ούτε και στα ιδιωτικά κτίρια, τα σπίτια μας. Συνεπώς, μη συντηρημένο έργο, σημαίνει έργο με αυξημένη τρωτότητα. Το γινόμενο υψηλού κινδύνου και αυξημένης τρωτότητα, είναι υψηλή διακινδύνευση», σημείωσε ο κ. Λέκκας.