Μέσα από την απλότητα και τη φυσικότητα της γραφής του, ο Γιώργος Θανάσης καταφέρνει να θίξει πανανθρώπινες θεματικές όπως η αγάπη, η απώλεια και η αναζήτηση του εαυτού. Τονίζονται η ελευθερία της ψυχής, της αυθεντικής έκφρασης καθώς και η αναγκαιότητα της εσωτερικής απελευθέρωσης.
Η αλήθεια, όπως τη φέρνει ο ποιητής στο φως, δεν είναι στατική, αλλά μια δυναμική διαδικασία που απαιτεί ευελιξία, θάρρος και εσωτερική προεργασία για εύρεση ισορροπίας. Η συλλογή αυτή αναδεικνύει την ανθρώπινη ανάγκη για βαθύτερη κατανόηση, τόσο του εαυτού όσο και των γύρω μας, μέσα από έναν κόσμο γεμάτο από συναισθηματικές αντιφάσεις και στιγμές ανατροπής.
Σε αυτήν τη συνέντευξη, έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με τον ίδιο τον ποιητή για το βιβλίο του και να εμβαθύνουμε στη διαδικασία σκέψης και γραφής του. Η συγκεκριμένη συλλογή παίρνει μια μορφή ψυχοθεραπευτικής διεργασίας για τον αναγνώστη.
Η επίδραση της ποίησης στον ψυχικό μας κόσμο είναι γνωστή. Τι συμβαίνει όμως όταν ένας ψυχολόγος γίνεται ποιητής;
Κύριε Θανάση, ο τίτλος της ποιητικής συλλογής σας, «Κινούμενη Αλήθεια», είναι πολύ δυνατός. Τι σας ώθησε να επιλέξετε αυτόν τον τίτλο και πώς αντανακλά την ποίηση που παρουσιάζεται στο βιβλίο;
Ο τίτλος περιλαμβάνει μια πρόκληση, να αναστοχαστούμε πάνω στη φύση της αλήθειας. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι γνωρίζουν τι είναι αλήθεια, όμως σε έναν ρευστό κόσμο, που όλα μεταβάλλονται διαρκώς, είναι δυνατόν η αλήθεια να παραμένει σταθερή και ακλόνητη; Πιστεύω ότι η τέχνη, μέσα από τις πολλές και παράλληλες λειτουργίες που έχει, έρχεται και για να μας προσφέρει μια δημιουργική αμφισβήτηση. Η ποίησή μου κινείται ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο, προσπαθεί να θέσει τον εσωτερικό μας κόσμο σε κίνηση, ώστε να ανακαλύψει ο καθένας την αλήθεια του, μια αλήθεια που δεν περιμένει, αλλά κινείται διαρκώς.
Η συλλογή βρίθει από συναισθηματικές αντιφάσεις, όπως η αγάπη κι ο αποχωρισμός. Τι ρόλο παίζουν τα συναισθήματα στην ποίησή σας και πώς τα χρησιμοποιείτε για να εκφράσετε αλήθειες για τη ζωή; Υπήρξε κάποιο συναίσθημα που σας ταλαιπώρησε ν’ αποτυπωθεί κι αν ναι, γιατί;
Ως ψυχολόγος τείνω να αντιλαμβάνομαι ότι όλα τα συναισθήματα είναι χρήσιμα και λειτουργικά. Ευτυχία δεν είναι μόνο η χαρά, είναι η εναλλαγή συναισθημάτων. Προσπάθησα μέσα στη συλλογή μου να αναδείξω διάφορες φάσεις-ιστορίες ανθρώπων, μοναχικών, ερωτευμένων, χωρισμένων, πενθούντων, καθώς πιστεύω ότι όλοι έχουμε περάσει ή θα περάσουμε από αυτά τα στάδια, και το κάθε στάδιο έχει κάτι να μας προσφέρει και που αξίζει να ειπωθεί. Δεν με ταλαιπώρησε κάποιο συναίσθημα, απεναντίας όλα τα συναισθήματα με βοήθησαν στο να γράψω.
Πολλές φορές με λυρική απλότητα και δωρική καθαρότητα, αναφέρεστε στο να ξεπερνάμε τις προσωπικές μας αμφιβολίες και φόβους. Πιστεύετε ότι η ποίηση είναι ένας τρόπος να τα αποδεχτούμε ή να τα ξεπεράσουμε; Ποια είναι η προσωπική σας σχέση μαζί της;
Αυτό που θα σας πω θα σας φανεί κάπως παράξενο, ο κύριος λόγος που γράφω ποίηση είναι ο αναγνωστικός. Έγραψα ποιήματα που θα ήθελα ο ίδιος να διαβάζω. Και επειδή δεν τα βρήκα, με τον τρόπο και τη διείσδυση που ήθελα, τα έγραψα. Καθώς θέλω να διαβάζω πράγματα που με ηρεμούν, βάζουν τις σκέψεις μου σε σειρά και με βοηθούν να αποδέχομαι τα συναισθήματά μου. Πιστεύω ότι τα ποιήματα μου κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση και χαίρομαι που πολλοί άνθρωποι που τα διάβασαν αισθάνθηκαν παρόμοια.
Στο ποίημα «Χελιδόνι», αναφέρεστε στην έννοια της προσπάθειας και της αποδοχής της αλήθειας. Ποιες είναι οι σκέψεις σας γύρω από την έννοια της αποτυχίας και πώς τη διαπραγματεύεστε μέσα από τη γραφή σας;
Στο ποίημα «Χελιδόνι» θέτω το θέμα αν η ατομική προσπάθεια αρκεί για να αλλάξει η κοινωνία και να έχουμε έναν καλύτερο κόσμο. Θεωρώ ότι για να επιτευχθούν σημαντικές αλλαγές στην κοινωνία απαιτείται συλλογικός αγώνας και ομαδική προσπάθεια. Αποτυχία για μένα δεν υπάρχει, σημαίνει ότι προσπάθησες και κάτι έμαθες, άρα ακόμη και αυτή έχει ένα κέρδος. Πραγματική αποτυχία είναι μόνο η παραίτηση.
Υπάρχουν ποιήματα στη συλλογή που φαίνονται να αφορούν πολύ προσωπικές στιγμές, όπως η «Αγάπη από φως». Πώς καταφέρνετε να κάνετε αυτές τις προσωπικές στιγμές καθολικές, ώστε ο αναγνώστης να αναγνωρίσει τον εαυτό του μέσα τους;
Η μετατροπή των προσωπικών στιγμών σε κάτι καθολικό είναι μια από τις πιο σημαντικές και ταυτόχρονα πιο ευάλωτες πτυχές της ποιητικής διαδικασίας. Το κλειδί βρίσκεται στη χρήση της γλώσσας, των εικόνων και των συναισθημάτων με τρόπο που να αγγίζει τις βαθύτερες ανθρώπινες εμπειρίες. Επιπλέον, η ειλικρίνεια παίζει καθοριστικό ρόλο. Όταν ένα ποίημα είναι ειλικρινές, ο αναγνώστης το νιώθει. Όταν διαβάζουμε κάτι που μας αγγίζει, δεν αναγνωρίζουμε απαραίτητα την ίδια ακριβώς εμπειρία, αλλά το συναίσθημα που κρύβεται πίσω από αυτή.
Η ποίησή σας φαίνεται να έχει μια έντονη ανάγκη για εσωτερικό διάλογο και αυτογνωσία. Εμπειρικά, πιστεύετε ότι ο ποιητής πρέπει να είναι πρώτα σε ειρήνη με τον εαυτό του για να μπορέσει να γράψει αληθινά;
Για μένα, η ποίηση είναι ένα ταξίδι προς την αυτογνωσία, καθώς ο ποιητικός λόγος βοηθά να διεισδύσουμε στα άδυτα της ψυχής και μέσα εκεί ξεκινά ένας γόνιμος εσωτερικός διάλογος. Θεωρώ ότι ο ποιητής για να γράψει αληθινά χρειάζεται να έχει καταπολεμήσει τις εσωτερικές αντιφάσεις του, να έχει αποδεχτεί πρώτα κάποιες σκληρές αλήθειες, διαφορετικά η ποίηση του θα κινείται στην επιφάνεια των πραγμάτων.
Τι νιώθετε ότι μπορεί να προσφέρει η σύγχρονη ελληνική ποίηση στους αναγνώστες σήμερα; Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι ποιητές;
Η ποίηση μπορεί να προσφέρει παρηγοριά, να διεγείρει τη σκέψη και να ενισχύσει τη συναισθηματική ευαισθησία. Πολλοί αναγνώστες που διάβασαν το ποίημα «Επίκεντρο» — βρίσκεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου — και είναι το πρώτο που κανείς προσέχει, μου είπαν ότι ένιωσαν συμπαράσταση και ενθάρρυνση. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι ποιητές είναι πολλές, όπως η προώθηση του έργου τους, η διατήρηση της ποιότητας και της αυθεντικότητας και κυρίως το γεγονός ότι ο πολύς κόσμος δεν διαβάζει ποίηση.
Μπορεί η δύναμη της ευρύτερης λογοτεχνίας από μόνη της να αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τα βιβλία και την ανάγνωση; Ποια είναι η άποψή σας;
Η λογοτεχνία έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τα βιβλία και την ανάγνωση, αλλά αυτή η επίδραση εξαρτάται από έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως η εκπαίδευση, η τεχνολογία και ο πολιτισμός. Η λογοτεχνία μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την αναδιάρθρωση της σχέσης μας με τα βιβλία, αλλά χρειάζεται την υποστήριξη της κοινωνίας, του εκπαιδευτικού συστήματος και των νέων τεχνολογιών για να επιτευχθεί μια μακροπρόθεσμη αλλαγή.
