Με δύο δράσεις ολοκληρώνεται το PALIMPSEST

Η πρώτη εκδήλωση (Walk the Walk) είναι περιπατητική και αφορά τη βιωματική εμπειρία, με μία ξενάγηση στο ανοιχτό υπαίθριο μουσείο του PALIMPSEST στην πόλη των Ιωαννίνων την Τρίτη 29 Μαρτίου, στις 7 το απόγευμα. Η δεύτερη εκδήλωση (Talk the Talk) είναι διαλογική και αφορά την παρουσίαση του συνολικού έργου από όλους τους εταίρους, Ιταλούς και Έλληνες, και την αποτίμηση των αποτελεσμάτων σε σχέση με τους στόχους αλλά και σε σχέση με τις μελλοντικές του δυνατότητες. Η παρουσίαση θα γίνει την Τετάρτη 30 Μαρτίου, στις 11 το πρωί, στη Μονή Δουρούτης, στην Πανεπιστημιούπολη Ιωαννίνων.
Επικεφαλής εταίρος του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και η Σχολή Καλών Τεχνών, και υπόλοιποι εταίροι η Περιφέρεια Ηπείρου, ο Δήμος Ιωαννιτών, το Πανεπιστήμιο του Bari και η Επαρχία του Lecce.
Το PALIMPSEST, που χρηματοδοτείται στον άξονα προτεραιότητας 2– Ολοκληρωμένη Διαχείριση του Περιβάλλοντος του διασυνοριακού προγράμματος Interreg Ελλάδα – Ιταλία, εστιάζει στο πώς στοιχεία πολιτιστικής κληρονομιάς μπορούν να ενταχθούν εκ νέου στην πόλη με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, στις περιοχές της Ηπείρου και της Απουλίας. Το PALIMPSEST απαντά στην κοινή πρόκληση του πώς μπορεί να προωθηθεί ο τουρισμός στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, εμψυχώνοντας τον δημόσιο αστικό χώρο και αναζωογονώντας την πολιτιστική κληρονομιά μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες, προσεγγίσεις «από τα κάτω προς τα πάνω» και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις.
Το PALIMPSEST συνεργάστηκε με εκπαιδευτικούς και μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για να συλλέξει ιστορίες και μνήμες, που αφορούν τον δημόσιο αστικό χώρο της πόλης. Οι μαθητές απευθύνθηκαν για αυτό τον σκοπό σε ηλικιωμένους και στη συνέχεια μεταγράψανε, θεατρικά και σε animation, τις ιστορίες και τις μνήμες. Σε επόμενο στάδιο, όλο το συγκεντρωμένο υλικό εισήχθη σε χάρτη-εφαρμογή, μέσω της οποίας προσδιορίζεται η ακριβής τοποθεσία των αφηγηματικών στοιχείων. Σε συνεργασία με καλλιτέχνες το υλικό χρησιμοποιήθηκε ώστε να δημιουργηθούν διαδραστικές εγκαταστάσεις μέσα στην πόλη, οι οποίες ενεργοποιούνται από τους επισκέπτες, κατασκευάζοντας μια ονειρική ατμόσφαιρα.
Το PALIMPSEST έχει στόχο να μετουσιώσει την συμβατική εμπειρία του αστικού δημόσιου χώρου σε μια εμπειρία μουσειακή, αφηγηματική, διαδραστική και θεματική – ώστε να αναζωογονήσει τη συνθήκη της πόλης και να προσελκύσει υψηλής ποιότητας τουρισμό.
Το PALIMPSEST ως σκέψη και ως πρόθεση υπήρχε πολύ καιρό πριν ξεκινήσει στο πλαίσιο του Interreg. Η πρώτη σχετική δημοσίευση έγινε το 2007. Οι τεχνικές απαιτήσεις του έργου, όμως, προϋπέθεταν τεχνολογίες που δεν υπήρχαν όταν η σκέψη άρχισε να διαμορφώνεται. Ακόμα και χρόνια μετά, όταν το έργο εντάχθηκε στη χρηματοδότηση του Interreg, συνέχισαν να υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες. Η έκφραση «you talk the talk but can you walk the walk?» αποτέλεσε μια διαρκή υπενθύμιση του ότι το PALIMPSEST θα κριθεί από την εφαρμογή της φιλόδοξης θεωρίας στην πράξη.
Το PALIMPSEST είναι ένα πραγματικά συμμετοχικό έργο και δούλεψαν σ’ αυτό δεκάδες άνθρωποι, καλλιτέχνες, πληροφορικοί, αρχιτέκτονες, εκπαιδευτικοί, λαογράφοι, αρχειονόμοι, φωτογράφοι, σκηνοθέτες, τεχνικοί, αλλά, κυρίως, συνεργάστηκαν εκατοντάδες μαθητές και συγγενείς τους, και στήριξαν την προσπάθειά μας φορείς και υπηρεσίες. Και δεν περιορίστηκε στο να ανασύρει χαμένες στρώσεις από το παλίμψηστο της πόλης, αλλά το ίδιο αποτέλεσε την κατασκευή ενός παλίμψηστου, με συνεχείς μεταπαραγωγές της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και των ιστοριών της πόλης. Οι ιστορίες που συγκεντρώθηκαν, ηχογραφήθηκαν, κατηγοριοποιήθηκαν, εικονογραφήθηκαν, δραματοποιήθηκαν, έγιναν video, φωτογραφίες, animation, εικαστικές εγκαταστάσεις. Σε κάθε φάση της μεταπαραγωγής οι ιστορίες ξαναβρίσκαν το σύνδεσμό τους με την πόλη και τους ανθρώπους της.
«Το PALIMPSEST προτείνει κάτι περισσότερο από ένα διαδραστικό, άυλο, ονειρικό μουσείο που φέρνει στο παρόν γεγονότα και μνήμες από το παρελθόν, προτείνει μια πόλη που συμμετέχει και επιμελείται τη συνύπαρξη του παρελθόντος στον παρόντα αστικό δημόσιο χώρο της με τη μορφή ενός μουσείου, όπου η συλλογική μνήμη είναι ενεργή και ενεργοποιεί τη σύνδεση με το μέλλον», αναφέρει σε σημείωμά του ο επιστημονικά υπεύθυνος του έργου Ξενοφών Μπήτσικας.