Στόχος είναι η κατάθεση του φακέλου εντός του Ιανουαρίου του 2022, προκειμένου στη συνέχεια να υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος να γνωμοδοτήσουν τα συμβουλευτικά όργανα του Οργανισμού, ώστε η υποψηφιότητα να τεθεί στην τελική κρίση στην επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής της UNESCO, που είναι προγραμματισμένη να γίνει στο Καζάν της Ρωσίας τον Ιούνιο του 2022.
Πολύ πριν μια υποψηφιότητα φτάσει στην επιτροπή της UNESCO, θα πρέπει να περάσει από την κρίση του συμβουλευτικού της οργάνου, του ICOMOS (International Council on Monuments and Sites) και στην περίπτωση του Ζαγορίου και του IUCN (International Union for Conservation of Nature), καθώς η υποψηφιότητα αφορά και το φυσικό περιβάλλον. Οι εμπειρογνώμονες του ICOMOS ταξιδεύουν και βλέπουν in situ τα υποψήφια μνημεία, έρχονται σε επαφή με την τοπική κοινωνία και τους εμπλεκόμενους φορείς πριν στείλουν την αξιολόγησή τους στο συμβούλιο. Μετά, ένας άλλος αξιολογητής, η ταυτότητα του οποίου παραμένει μυστική, κάνει τη δική του αξιολόγηση με βάση τα στοιχεία του πρώτου. Από τον συνδυασμό των δύο αξιολογήσεων προκύπτει η τελική εισήγηση του ICOMOS προς την επιτροπή της UNESCO.
Το θετικό για την περίπτωση του Ζαγορίου είναι ότι η χώρα μας εξελέγη πρόσφατα στην Επιτροπή Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται για τα επόμενα τέσσερα χρόνια στον πυρήνα των αποφάσεων, εκεί όπου κάθε χρόνο αποφασίζεται ποια πολιτιστικά αγαθά θα εγγραφούν ή όχι στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Στο στάδιο ολοκλήρωσης ο φάκελος
Τα βήματα που πρέπει να γίνουν το επόμενο διάστημα, εξετάστηκαν σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αθήνα, με τη συμμετοχή της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, της εθνικής συντονίστριας για τα ελληνικά Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς Ευγενίας Γερούση, του περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη, του δημάρχου Ζαγορίου Γιώργου Σουκουβέλου και υπηρεσιακών παραγόντων του υπουργείου Πολιτισμού.
Ο ογκώδης φάκελος, που περιλαμβάνει την ιστορική, αρχαιολογική και πολιτισμική τεκμηρίωση, προετοιμάζεται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Δήμο Ζαγορίου από το 2019 και βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης. Μάλιστα, ταυτόχρονα με την υποβολή του, η οποία θα συνοδεύεται και από αποφάσεις υποστήριξης των συλλογικών οργάνων της αυτοδιοίκησης, αναμένεται να γίνει και μια εκδήλωση παρουσίασης, στην οποία ενδέχεται να δώσει το παρών και ο πρωθυπουργός.
«Ευχαριστούμε για την άρτια προετοιμασία. Εμείς ως φορείς θα κάνουμε τα πρέποντα», αναφέρει σε ανάρτησή του ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, εκφράζοντας ευχαριστίες στα στελέχη της «Ήπειρος Α.Ε.» για την άρτια εργασία τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η υποψηφιότητα του Ζαγορίου είναι η πρώτη της Ελλάδας στον τομέα των Πολιτιστικών Τοπίων, όπου στον κατάλογο της UNESCO υπάρχει η γνωστή κοιλάδα Μπαμιγιάν του Αφγανιστάν, τα Πυρηναία Όρη της Γαλλίας και οι αμπελώνες της Ντιζόν που παράγουν τα κρασιά Βουργουνδίας, οι ιστορικές βίλες της Τοσκάνης κ.ά.
Η πιο πρόσφατη ελληνική εγγραφή στον κατάλογο της UNESCO ήταν ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, που εντάχθηκε το 2016, και η αμέσως προηγούμενη η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας το 2007.
Επίσης, το υπουργείο προετοιμάζει τον φάκελο υποψηφιότητας για τα Μινωικά Ανάκτορα, με στόχο να ολοκληρωθεί το 2023. Στόχος είναι η εγγραφή στον κατάλογο της UNESCO έξι ανακτορικών κέντρων: Ζάκρου, Κνωσού, Φαιστού, Μαλίων, Ζωμίνθου και Κυδωνίας.
