Καταλυτική στην αρχικά διαφαινόμενη κυρίαρχη τάση για ένα καθολικό όχι στη σημερινή συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου για το θέμα, στάθηκε η παρέμβαση του δημάρχου Πωγωνίου Κώστα Καψάλη, ο οποίος φιλοξενεί στα όρια του δήμου του –από κοινού με τον δήμο Ζίτσας- ένα μεγάλο αιολικό πάρκο στον Κασιδιάρη, που είχε τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας και που αποφέρει σημαντικά έσοδα στον ακριτικό δήμο. «Δεν μπορούμε να λέμε σε όλα όχι. Ναι μεν στην Ήπειρο υπάρχουν Εθνικά Πάρκα που δε χωρούν τέτοιες δραστηριότητες, υπάρχουν όμως κι άλλες περιοχές που δεν έχουν αναπτυξιακές προοπτικές και μπορούν να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη ΑΠΕ», τόνισε χαρακτηριστικά, με τον δήμαρχο Πρέβεζας Νίκο Γεωργάκο να συντάσσεται στην ίδια γραμμή.
Από την άλλη, φάνηκε και μία διαλλακτικότητα σε σχέση με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών, αν συνοδευτεί με μεγαλύτερα αντισταθμιστικά οφέλη κατά την κατασκευή και κατά τη λειτουργία τους, πλην φυσικά για περιοχές με μεγάλη περιβαλλοντική σημασία, όπου εκεί η άρνηση είναι κάθετη και μη διαπραγματεύσιμη.
Το θέμα ήρθε προς συζήτηση με πρωτοβουλία του προέδρου της Π.Ε.Δ. Ηπείρου Χρήστου Ντακαλέτση, μετά τα πολλά αιτήματα αδειοδότησης έργων ΑΠΕ που έχουν κατατεθεί από εταιρείες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, πολλά εκ των οποίων αφορούν και δήμους της Ηπείρου, όπου προκαλούνται το τελευταίο διάστημα αντιδράσεις. Τις αντιδράσεις αυτές μετέφεραν στο Δ.Σ. της Π.Ε.Δ. οι δήμαρχοι Ζαγορίου Γιώργος Σουκουβέλος, Μετσόβου Κωνσταντίνος Τζαφέας και Σουλίου Γιάννης Καραγιάννης.
Ο κ. Ντακαλέτσης κατέθεσε ολοκληρωμένη εισήγηση με προτάσεις και η τελική απόφαση για τους αιολικούς σταθμούς ελήφθη μετά από διαλογική συζήτηση με απόλυτη ομοφωνία, αποτελώντας κοινή συνισταμένη όλων των θέσεων που εκφράστηκαν. Τονίστηκε με έμφαση πως κανείς δε στέκεται a priori κατά των ΑΠΕ, το ζήτημα ωστόσο της σύμφωνης γνώμης των τοπικών κοινωνιών στα συγκεκριμένα έργα αναδείχτηκε ως το μείζον αίτημα όλων.
Όπως τόνισε ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, η πλειονότητα των έργων αυτών αποτελούν βιομηχανικού τύπου αιολικά πάρκα και βάση της ισχύουσας κατάταξης, οι άδειες για έργα κατηγορίας Α1 (άνω των 60MW) δίνονται από το υπουργείο Περιβάλλοντος, για έργα κατηγορίας Α2 (από 10 ως 60 MW) από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και για έργα κατηγορίας Β (από 0 μέχρι 10 MW) από τις περιφέρειες. Ο κ. Ντακαλέτσης χαρακτήρισε παρωχημένο το μοντέλο απόδοσης των αντισταθμιστικών ωφελημάτων, καθώς, όταν θεσμοθετήθηκε, υπήρχε ανάγκη για τέτοια έργα ώστε να πιάσει τους ενεργειακούς στόχους η χώρα μας, τώρα αντίθετα εξυπηρετούν κυρίως τους οικονομικούς στόχους των εμπλεκόμενων εταιρειών. Υπογράμμισε, ακόμη, πως η απεμπόληση του δικαιώματος έκφρασης αποφασιστικής γνώμης από τις τοπικές κοινωνίες δεν μπορεί να γίνει από κανέναν αποδεκτή.
Παράλληλα, ο κ. Ντακαλέτσης έκανε γνωστά και τα εξής δύο στοιχεία: α) Το ΥΠΕΝ από τον Νοέμβριο του 2020 προχώρησε στην υπογραφή της σύμβασης για τη μελέτη με τίτλο «Αξιολόγηση και Αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Ε.Χ.Π. Α.Π.Ε.)» και β) το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται η προκήρυξη των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, η ολοκλήρωση των οποίων θα διασφαλίσει την ορθολογική χρήση των βοσκοτόπων και θα συμβάλλει στην κατεύθυνση ανάταξης της κτηνοτροφίας και στην περιοχή μας.
Οι προτάσεις που διατύπωσε ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Ηπείρου και συνιστούν τους άξονες της απόφασης του Δ.Σ. της, που απομένει να καθαρογραφεί, είναι οι εξής:
- Πάγωμα όλων των αδειών από τη ΡΑΕ όπως και λοιπών αδειοδοτήσεων έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης και αναθεώρησης του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
- Τεκμηρίωση της υπάρχουσας κατάστασης ως προς τους τιθέμενους εθνικούς στόχους για τις ΑΠΕ και την ανάλυση του βαθμού επίτευξης αυτών έως σήμερα από τους πλέον επίσημους φορείς.
- Ενεργή συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά τη διαβούλευση της αξιολόγησης και αναθεώρησης του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ και ικανός χρόνος διάρκειας αυτής, ώστε να υποβληθούν τεκμηριωμένα οι απόψεις όλων των φορέων.
- Αναθεώρηση των αντισταθμιστικών ωφελημάτων προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, τόσο πριν την κατασκευή των έργων όσο και κατά την λειτουργία τους, με αύξηση του προβλεπόμενου σήμερα ποσοστού 3% επί των εσόδων. Να εξορθολογιστεί ο τρόπος απόδοσης αυτών των οικονομικών ωφελημάτων ώστε να κατευθύνονται συνολικά στις περιοχές που θίγονται από τα αιολικά έργα και όχι μόνο στις κοινότητες που φιλοξενούν τις ανεμογεννήτριες.
- Απαίτηση για τη σύμφωνη γνώμη των τοπικών κοινωνιών κατά τη διαδικασία της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ.
- Υψομετρικό «κατώφλι» 1.000 μέτρων, άνω του οποίου να μη δύναται η εγκατάσταση αιολικών σταθμών στην Ήπειρο. Ο εν λόγω περιορισμός να ισχύσει μόνο εφόσον δεν γίνει αποδεκτό το αίτημα για την αποφασιστική γνώμη των δήμων στις αιτήσεις εγκατάστασης ΑΠΕ.
- Απαγόρευση εγκατάστασης έργων ΑΠΕ σε περιοχές όπως Εθνικά Πάρκα, Εθνικοί Δρυμοί και περιοχές Natura.
- Να δημιουργηθεί «κουμπαράς» με μέρος από τα ακαθάριστα έσοδα για κάθε έργο ΑΠΕ, ώστε με το πέρας της κάθε επένδυσης ο κάθε δήμος να μπορεί με τα έσοδα αυτά να χρηματοδοτεί την αποκατάσταση του τοπίου.
