Η πολιτεία τιμωρεί, αλλά δε χωροθετεί

Η ανεξέλεγκτη εναπόθεση ογκωδών αντικειμένων, από στρώματα έως μπάζα, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες «πληγές» και για τον Δήμο Ιωαννιτών και το θέμα τέθηκε για μία ακόμη φορά στη συνεδρίαση λογοδοσίας του δημοτικού συμβουλίου, στον απόηχο και των καταγγελιών για την παράνομη εναπόθεση των ογκωδών από τον Δήμο στον χώρο που προορίζεται να λειτουργήσει το «Πράσινο Σημείο», παραπλεύρως της οδού Νιάρχου.
Ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Μάκης Χρυσοστόμου, απαντώντας στην ερώτηση της παράταξης «Ανεξάρτητη Δημοτική Πρωτοπορία», επικαλέστηκε την απαλλαγή από την υποχρέωση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων από την αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας Ηπείρου, για την εναπόθεση έως 20 τόνων ογκωδών, ελλείψει άλλης εναλλακτικής λύσης, αφού πανελλαδικά δεν έχουν χωροθετηθεί χώροι εναπόθεσης των ογκωδών.
Το πρόβλημα εντάθηκε από τις αρχές του περασμένου χρόνου, οπότε ο ΧΥΤΑ Ελληνικού σταμάτησε να δέχεται στρώματα, ενώ ταυτόχρονα ο Δήμος Ιωαννιτών, όπως και οι υπόλοιποι δήμοι, δε διαθέτουν θρυμματιστή για το «σπάσιμο» των ογκωδών, ώστε να διευκολύνεται η διαχείρισή τους.
«Μέχρι το 2024 τα ογκώδη οδηγούνταν στον ΧΥΤΑ. Από τη στιγμή, όμως, που αυτό έπαψε να ισχύει, μας ζητήθηκε να τα διαχειριστούμε εμείς με διαδικασίες διαλογής. Περιμένουμε την εγκατάσταση θρυμματιστή από τον ΦΟΔΣΑ, ενώ ήδη με ιδιώτη θρυμματιστή ξεκινήσαμε να διαχειριζόμαστε τις ποσότητες, που έχουν συγκεντρωθεί στην περιοχή του Κάτω Νεοχωρόπουλου, ακολουθώντας τον δρόμο της περιβαλλοντικής απαλλαγής, ώστε να λειτουργεί νόμιμα ο χώρος συγκέντρωσης των ογκωδών», υπογράμμισε ο κ. Χρυσοστόμου, προσθέτοντας ότι εντός της πόλης το πρόβλημα έχει περιοριστεί με τη λειτουργία ειδικού οχήματος, που συλλέγει καθημερινά τα ογκώδη.
Ο δήμαρχος Θωμάς Μπέγκας, από την πλευρά του, τόνισε με έμφαση ότι το πρόβλημα είναι πανελλαδικό και οφείλεται αποκλειστικά στην απουσία θεσμικού πλαισίου. «Με ευθύνη του κράτους δεν υπάρχει σήμερα σύστημα διαχείρισης ογκωδών απορριμμάτων. Ο ΦΟΔΣΑ, ως φορέας των Δήμων, έχει την αρμοδιότητα για τα απορρίμματα, όμως χωρίς το απαραίτητο πλαίσιο κι εμείς αναγκαζόμαστε να εφευρίσκουμε λύσεις για να καλύψουμε το κενό», σημείωσε.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης με τον τίτλο «Καθορισμός αδικημάτων και κυρώσεων σε βάρος φυσικών και νομικών προσώπων για παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενσωμάτωση Οδηγίας (ΕE) 2024/1226 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Απριλίου 2024 σχετικά με τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων και των κυρώσεων για την παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης και την τροποποίηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1673 και λοιπές διατάξεις», που κατατέθηκε στη Βουλή και αναμένεται να συζητηθεί και να ψηφιστεί το επόμενο διάστημα, προβλέπεται διάταξη που αυστηροποιεί τα πρόστιμα για πολίτες που πετούν ογκώδη αντικείμενα ανεξέλεγκτα.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση προβλέπει συγκεκριμένα: «Όποιος προκαλεί ρύπανση ή υποβαθμίζει το περιβάλλον με πράξη ή παράλειψη που αντιβαίνει στις διατάξεις του νόμου αυτού ή των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται κατ’` εξουσιοδότηση του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους ή και χρηματική ποινή 3.000 έως 60.000 ευρώ. Αν η πράξη του προηγούμενου εδαφίου τελέστηκε από αμέλεια, επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή και χρηματική ποινή. Αν οι αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης ή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος είναι, με βάση το είδος ή την ποσότητα των ρύπων ή την έκταση ή τη σημασία της υποβάθμισης, περιορισμένες επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή και χρηματική ποινή».
Η εγκατάλειψη ογκωδών αστικών απορριμμάτων σε δημόσιο χώρο, αποτελεί παράβαση σύμφωνα με το άρθρο 9 της ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/119776/2429/14.12.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών «Δομή και ελάχιστο περιεχόμενο του Κανονισμού Καθαριότητας των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού» (Β΄ 5888), καθώς συνιστά υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τιμωρείται με τις ποινές του τρίτου εδαφίου».
Ωστόσο, η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση, δεδομένης της απουσίας θεσμοθετημένων χώρων, δεν δίνει συγκεκριμένες λύσεις. Για τα ογκώδη αστικά απόβλητα προβλέπει πως η συλλογή, µεταφορά και διαχείριση πραγµατοποιείται µετά από επικοινωνία του ενδιαφερόµενου µε την Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήµου ή µε βάση άλλο πρόγραµµα που έχει καταρτίσει ο Δήµος. «Εφόσον οργανωθούν και λειτουργήσουν ΣΕΔ για έπιπλα και στρώµατα, αντίστοιχα η οργάνωση της χωριστής συλλογής και µεταφοράς γίνεται σε συνεργασία του Δήµου µε τα ΣΕΔ. Τα ογκώδη µπορούν να οδηγούνται αρχικά στο Πράσινο Σηµείο, εφόσον υφίσταται, προκειµένου στη συνέχεια να οδηγηθούν για επεξεργασία και στο Κέντρο Δηµιουργικής Επαναχρησιµοποίησης (Κ.Δ.Ε.Ύ.) µε σκοπό την επαναχρησιµοποίηση. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τηρείται η ιεράρχηση των αποβλήτων. Για τα ογκώδη αντικείµενα που δεν προέρχονται από κατοικίες αλλά από επαγγελµατικούς χώρους και πέραν κάποιου συγκεκριµένου βάρους και όγκου, κάθε φορά που γίνεται αποκοµιδή ή συνολικού βάρους και όγκου ετησίως ο Δήµος δύναται να επιβάλει ειδικό τέλος που καθορίζεται κατόπιν αποφάσεως του Δηµοτικού Συµβουλίου», αναφέρει χαρακτηριστικά.