Κι αυτό δεν ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα μόνο της Ηπείρου, αλλά σε κάθε περιοχή της χώρας υπήρχαν οι τοπικοί ανταγωνισμοί και τα παιχνίδια ομάδων γειτονικών πόλεων είχαν τον χαρακτήρα του τοπικού ντέρμπι. Στην Ήπειρο πάντα τα δύο σωματεία που κυριαρχούσαν ήταν ο ΠΑΣ και η Αναγέννηση Άρτας. Μάλιστα η ομάδα της Άρτας είναι παλιότερο σωματείο από τον ΠΑΣ, καθώς ιδρύθηκε το 1960 από τις συγχωνεύσεις των ομάδων Παναμβρακικός, Ολυμπιακός και Αετός Άρτας.
Το ξεκίνημα της δεκαετίας του ’70 βρήκε και τις δύο ομάδες στον α’ όμιλο της Β’ Εθνικής. Τα μεταξύ τους παιχνίδια ήταν ντέρμπι και κάποια στιγμή άρχισε και η Αναγέννηση άρχισε να διεκδικεί άνοδο στην Α’ Εθνική. Ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ που είχε αναλάβει την τεχνική ηγεσία είχε φτιάξει μια δυνατή ομάδα, ενώ και στην διοίκηση ήταν επιφανείς κάτοικοι της περιοχής με πρόεδρο τον δικηγόρο Λάμπρο Ρίζο, μετέπειτα εκλεγμένο νομάρχη Άρτας.
Έτσι τα γειτονικά ντέρμπι απέκτησαν νέο ξεχωριστό ενδιαφέρον. Είναι περιττό να μιλήσουμε αν γέμιζαν τα γήπεδα στις μεταξύ τους συναντήσεις, είτε στην Άρτα, είτε στα Γιάννινα, παρότι εκείνη την εποχή οι πόλεις είχαν πολύ λιγότερο πληθυσμό απ’ ότι σήμερα. Σ’ ένα ματς στα Γιάννινα που έγινε στις αρχές Μαρτίου 1972 σημειώθηκε ρεκόρ εισιτηρίων αφού στο γήπεδο ήταν διπλάσιος κόσμος απ’ όσο χαρά! Ο ένας ήταν πάνω στον άλλο. Για 13.000 εισιτήρια κάνουν λόγο τα ρεπορτάζ της εποχής σε ένα γήπεδο που έχει 7500 θέσεις. Στη δε Άρτα, δεν γέμιζε μόνο το γήπεδο, αλλά και τα τριγύρω σπίτια (τότε δεν είχαν σηκωθεί μεγάλες πολυκατοικίες) και επίσης ο λόφος που είναι απέναντι από το γήπεδο γέμιζε από κόσμο. Παρά τον φανατισμό και τον υψηλό κίνδυνο επεισοδίων, επιτρεπόταν οι μετακινήσεις φιλάθλων από Γιάννινα προς Άρτα και αντίθετα.
Τα περισσότερα παιχνίδια έγιναν σε αθλητικά πλαίσια. Μπορεί να υπήρχε φανατισμός και στον αγωνιστικό χώρο να έπεφταν κορμιά με συχνές αποβολές παικτών, ίσως και κάποια μεμονωμένα επεισόδια εντός ή εκτός γηπέδου, αλλά γενικά δεν υπήρχαν παρατράγουδα. Μόνο σε ένα παιχνίδι, που έγινε σαν σήμερα και πριν από 53 χρόνια, δηλαδή την Κυριακή 12 Νοεμβρίου 1972, στο γήπεδο της Άρτας η κατάσταση είχε ξεφύγει εντελώς με ομαδική εισβολή φιλάθλων και από τις δύο ομάδες! Όπως λένε όσοι έζησαν τις δραματικές στιγμές εκείνων των γεγονότων, ήταν θαύμα που δεν θρηνήθηκαν θύματα! Γιατί η θεία πρόνοια έβαλε τη Σκέπη της. Με το που έγινε η εισβολή των φιλάθλων (Αρτινών και Γιαννιωτών) στον αγωνιστικό χώρο και άρχισαν τα επεισόδια και οι συμπλοκές, ξέσπασε μια φοβερή μπόρα, σαν να έριχνε νερό η πυροσβεστική με τις μάνικες. Με το ξέσπασμα της μπόρας που ήταν μια θύελλα από βροχή, σταμάτησαν και τα επεισόδια! Ο κόσμος αποχώρησε, η αστυνομία επέβαλε την τάξη και έσβησε η φωτιά της βίας. Σ’ αυτό το ματς είχε κερδίσει 1-0 η Αναγέννηση με γκολ στο 56’ του Κουτσογεώργου.
Διαιτητής ήταν ο Πρωτονοτάριος που στο 16’ είχε αποβάλει τον Βέργο του ΠΑΣ. Η Αναγέννηση είχε αγωνιστεί με τους Χρηστάκη, Τζιομάκη, Μπασιούκα, Κουτσογεώργο, Σιακούφη, Κωστούλα (80’ Πέτσα), Νίκου, Παπαδιώτη, Βάσιο, Κοντογιώργο, Ευταξία. Ο ΠΑΣ με τους Λίσσα, Τσουρλίδα, Βασιλειάδη, Κοντογιωργάκη, Μοντέζ, Γραμμενιάτη, Παστερνάκη, Σιόντη, Φίλιο, Βέργο, Γκλασμάνη. Στο ματς του β’ γύρου στα Γιάννινα, όπου ο ΠΑΣ είχε κερδίσει με 5-0 είχαν ληφθεί δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, έγιναν κοινές ανακοινώσεις των ομάδων που καλούσαν τον κόσμο να συμφιλιωθεί και έτσι έγινε. Ένα χρόνο μετά ο ΠΑΣ ανέβηκε στην Α’ Εθνική και χώρισαν οι δρόμοι των δύο ιστορικών ομάδων της Ηπείρου.
Ο χρόνος έκλεισε πληγές, οι ομάδες συμφιλιώθηκαν κάνοντας μεταξύ τους πολλά φιλικά παιχνίδια. Επίσης πολλοί Αρτινοί παίκτες φόρεσαν τη φανέλα του ΠΑΣ όπως και Γιαννιώτες της Αναγέννησης. Κι όταν στη διετία 2004-06 ΠΑΣ και Αναγέννηση βρέθηκαν αντίπαλοι στη Γ’ Εθνική τα ματς έγιναν ήσυχα και στις δύο πόλεις. Σήμερα δε, όλα αυτά που περιγράφουμε παραπάνω μοιάζουν με παραμύθι από το μακρινό παρελθόν και δεν έχουν καμία σχέση με την τωρινή πραγματικότητα. Τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Δεν υπάρχουν οι παλιοί τοπικοί ανταγωνισμοί και οι φίλαθλοι βλέπουν το Ηπειρωτικό ποδόσφαιρο σαν ενιαίο σύνολο, σαν μια ενιαία ποδοσφαιρική κοινότητα. Τα τείχη των τοπικών ανταγωνισμών έπεσαν και κυριαρχεί η αντίληψη του ενιαίου Ηπειρωτικού ποδοσφαίρου με τον ΠΑΣ σημαιοφόρο και με τις υπόλοιπες ομάδες της περιφέρειας να είναι ανεβασμένες και να έχουν πολύ καλές σχέσεις και συνεργασία μ’ αυτόν.
12/11/1972: Η βροχή έσβησε τη φωτιά των επεισοδίων στην Άρτα
Στη δεκαετία του ’70 κυριαρχούσαν στην Ήπειρο τα μεγάλα ντέρμπι ανάμεσα στον ΠΑΣ Γιάννινα και την Αναγέννηση Άρτας. Που άλλοτε προσέφεραν στον κόσμο μεγάλες συγκινήσεις, ξεσήκωσαν τις τοπικές κοινωνίες και ήταν για πολύ καιρό θέμα συζήτησης για τους φιλάθλους.
