Σε δεύτερο πλάνο οι αλλαγές στον εκλογικό νόμο

Ο Κώδικας περιλαμβάνει σειρά διατάξεων για τις αρμοδιότητες και τα οικονομικά των δήμων, αλλά, για μια ακόμη φορά, κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο, τουλάχιστον προς το παρόν, οι σημαντικές αλλαγές που επέρχονται στο εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών.
Ο Κώδικας, 1000 και πλέον σελίδων, διακρίνεται σε κεφάλαια, που αφορούν το εκλογικό σύστημα, τη διακυβέρνηση και εποπτεία, τις αρμοδιότητες και την οικονομική διαχείριση στους Δήμους και τις Περιφέρειες.
Στην τοποθέτησή του, ο κ. Λιβάνιος σημείωσε πως με τον νέο Κώδικα δεν αλλάζουν τα όρια και ο αριθμός των δήμων και περιφερειών, ενώ θα επανακαθοριστεί ο χαρακτήρας των Δήμων, όπως ορεινοί, ημιορεινοί και μητροπολιτικοί, προκειμένου να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
Ο νέος εκλογικός νόμος προβλέπει τη δυνατότητα εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών με έναν γύρο και σε μία μόνο Κυριακή, ενώ καθιερώνεται και η ηλεκτρονική ψηφοφορία, διευκολύνοντας την διαδικασία της εκλογής. Βασικές αρχές είναι η ηλεκτρονική ψηφοφορία -για όποιον την επιθυμεί- για την ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών, δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων. Ανάλογα με τον αριθμό μελών συμβούλων, ένας έως τρεις δημοτικοί σύμβουλοι μπορεί αν εκλέγονται άνευ σταυρού, ενώ στις περιφέρειες υποχρεωτικά δύο ή τρεις. Επίσης, οι δημοτικοί σύμβουλοι θα εκλέγονται σε ενιαίο ψηφοδέλτιο από όλες τις δημοτικές ενότητες, μεταξύ άλλων. Ο νέος νόμος θα δίνει απόλυτη πλειοψηφία σε όποιον εκλεγεί, καθώς θα παίρνει τα 3/5 των εδρών στα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια. Επίσης, προβλέπει αυξημένη δημοκρατική νομιμοποίηση του δημάρχου και του περιφερειάρχη, ενώ προβλέπει και κατάργηση αποσπάσεων στον τόπο εκλογής δημοσίων υπαλλήλων.
Από την πλευρά της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, όπως και από την πλευρά της Ένωσης Περιφερειών, έγινε σαφές πως οι αλλαγές του εκλογικού νόμου μπορεί να είναι σημαντικές, ωστόσο είναι κάτι που μπορεί να περιμένει, καθώς υπάρχουν μεγάλα προβλήματα, όπως η υποχρηματοδότηση, η αλληλοεπικάλυψη ευθυνών και αρμοδιοτήτων και η έλλειψη προσωπικού.
Κοινή συνισταμένη των εκπροσώπων των δύο φορέων, όπως εκφράστηκε κατά τις τοποθετήσεις τους, είναι η ανάγκη ενός νέου, λειτουργικού πλαισίου πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, στο οποίο το μεν Κράτος σχεδιάζει στρατηγικά, αλλά δεν ασκεί μικροδιοίκηση, και η δε αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού συμμετέχει στον σχεδιασμό των δημόσιων πολιτικών και αναλαμβάνει καθαρά τις ευθύνες που αναλογούν στην καθεμία.
Εκφράστηκε ακόμα η προσδοκία η ολοκλήρωση του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης να λειτουργήσει ως δύναμη ανανέωσης και εκσυγχρονισμού στη λειτουργία, όχι μόνο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά μίας νέας, πιο έξυπνης Ελλάδας, και να αποτελέσει μια σημαντική νίκη έναντι της γραφειοκρατίας και των καθυστερήσεων στην καθημερινή επαφή με τους πολίτες, να δώσει χώρο σε καινοτόμες, σύγχρονες διοικητικές δομές και να αυξήσει τον βαθμό της ελευθερίας κίνησης της αυτοδιοίκησης τόσο του Α’ όσο και του Β’ βαθμού.
«Το ζητούμενο σήμερα δεν είναι απλώς η βελτίωση της σχέσης Κράτους – Αυτοδιοίκησης. Είναι κάτι βαθύτερο: η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του πολίτη προς τη Δημοκρατία, της κοινωνίας προς τους θεσμούς, του κράτους προς την τοπική του βάση», ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ, περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, ενώ ειδικότερα για τον Β’ βαθμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σημείωσε ότι η απορρόφηση πόρων από τις Περιφέρειες είναι σταθερά υψηλότερη και πιο ευέλικτη από εκείνη του κράτους.
Για την ΚΕΔΕ, ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης αποτελεί ένα πρώτο, αναγκαίο βήμα, που αφορά τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου λειτουργίας των δήμων, αλλά από μόνο του αυτό το βήμα δεν αρκεί. «Πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά, με άξονα ένα νέο σύστημα διοικητικής οργάνωσης της χώρας», ανέφερε ο πρόεδρος Λάζαρος Κυρίζογλου, επισημαίνοντας πως ο νέος Κώδικας δεν αντιμετωπίζει τα αδιέξοδα που δημιουργεί στην ομαλή λειτουργία των Δήμων η συστηματική υποχρηματοδότηση από το κεντρικό κράτος και θέτοντας τις προτεραιότητες για τους Δήμους.
Αυτές είναι το ξεκαθάρισμα των ευθυνών κι αρμοδιοτήτων, το προσωπικό, η αύξηση και ο σαφής προσδιορισμός των οικονομικών πόρων, η αναβάθμιση της καταστατικής θέσης του πολιτικού προσωπικού της αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού, η επίλυση των προβλημάτων των μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων, η επανεξέταση των αρμοδιοτήτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και η μεταφορά αρμοδιοτήτων τους στις Περιφέρειες και τους Δήμους, και η απλούστευση διαδικασιών για να χτυπηθεί η γραφειοκρατία.
Όσον αφορά το ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού νόμου, που τέθηκε από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ επισήμανε ότι αυτό θα συζητηθεί πρώτα στο εσωτερικό της αυτοδιοίκησης. «Αυτή τη στιγμή προέχει η προώθηση πολιτικών λύσεων πάνω στις βασικές προτεραιότητες που έχουμε θέσει», σημείωσε, χαρακτηριστικά.
Στη συνεδρίαση έλαβαν μέρος, από την πλευρά των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκτός των διοικητικών συμβουλίων της ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ, οι 13 πρόεδροι των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (ΠΕΔ) της χώρας και οι 13 πρόεδροι των περιφερειακών συμβουλίων καθώς και η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών.