Στα Γιάννενα το 2025 η συνάντηση του Δικτύου εμπειρογνωμόνων κρατών Ν.Α. Ευρώπης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά

Η απόφαση ελήφθη στην 18η ετήσια συνάντηση του Δικτύου, που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία κατά το διάστημα 9-11 Οκτωβρίου, μετά από πρόταση της ελληνικής αντιπροσωπείας. Την ευθύνη και τον συντονισμό θα έχουν το Δίκτυο εμπειρογνωμόνων κρατών ΝΑ Ευρώπης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, υπό την αιγίδα της UNESCO, και το Γραφείο UNESCO στη Βενετία με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και του Δήμου Ιωαννιτών.
Τονίζεται ότι είναι η δεύτερη φορά, μετά το 2011, που η Ελλάδα αναλαμβάνει να φιλοξενήσει τη συνάντηση του Δικτύου. Για την πόλη των Ιωαννίνων αποτελεί ιδιαίτερη τιμή, διότι πρόκειται για μια διοργάνωση με ιδιαίτερη σημασία τόσο για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στα κράτη της ΝΑ Ευρώπης όσο, και ιδιαιτέρως, για την προβολή των στρατηγικών διαφύλαξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που εφαρμόζει η χώρα μας σε εθνικό επίπεδο.
Καθοριστική σημασία για την επιλογή των Ιωαννίνων έπαιξε το γεγονός της παρουσίασης στη φετινή συνάντηση των δράσεων διαφύλαξης και ανάδειξης της παραδοσιακής αργυροχοΐας και αργυροτεχνίας των Ιωαννίνων ως καλό παράδειγμα προβολής μιας ζωντανής τοπικής παράδοσης σε αστικό περιβάλλον. Οι δράσεις παρουσιάστηκαν από εκπροσώπους της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πλαίσιο των δημόσιων πολιτικών που εφαρμόζει για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, από κοινού με τον αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Πολιτιστικών Θεμάτων και Εκδηλώσεων του Δήμου Ιωαννιτών Μηνά Πασχόπουλο.
Όπως είναι γνωστό, το 2023 η γιαννιώτικη αργυροχοΐα – αργυροτεχνία εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Με αφορμή το σημαντικό αυτό γεγονός για την ιστορία της πόλης των Ιωαννίνων και με τη θερμή υποστήριξη του Δήμου Ιωαννιτών ξεκίνησε ένα ευρύ πλέγμα δράσεων για την ανάδειξη της τέχνης, τη διαφύλαξή της, κυρίως από τις νεότερες γενιές, καθώς και την αξιοποίησή της ως μέσου περαιτέρω ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Στην προσπάθεια αυτή συνδράμουν το Κέντρο Παραδοσιακής Βιοτεχνίας Ιωαννίνων (ΚΕΠΑΒΙ), το Σωματείο Ασημουργών Μεταλλοτεχνιτών Ιωαννίνων «Η Γιαννιώτικη Τέχνη» καθώς και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, υπό την ευθύνη του οποίου λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία το Μουσείο Αργυροτεχνίας στο Κάστρο Ιωαννίνων.
Η ελληνική αντιπροσωπεία αναφέρθηκε στη σημασία της γιαννιώτικης αργυροτεχνίας-αργυροχοΐας ως στοιχείου συγκρότησης της ιστορίας και της ταυτότητας της πόλης των Ιωαννίνων, καθώς και στην υποδειγματική συνεργασία μεταξύ της δημόσιας διοίκησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, του ΚΕΠΑΒΙ, του Σωματείου Ασημουργών Μεταλλοτεχνιτών Ιωαννίνων «Η Γιαννιώτικη Τέχνη» και του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στο ένθερμο ενδιαφέρον των αργυροχόων, που εξακολουθούν να διατηρούν την τέχνη τους ζωντανή, επιμένοντας στην ανάγκη μετάδοσής της στις νεότερες γενιές. Επιπλέον, έγινε διεξοδική αναφορά στον τρόπο σχεδιασμού και υλοποίησης του «Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας», ενός νέου και πολλά υποσχόμενου θεσμού που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Δήμου Ιωαννιτών, βρίσκοντας συμπαραστάτες τόσο τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού όσο και τους τοπικούς φορείς. Η παρέμβαση της ελληνικής αντιπροσωπείας ολοκληρώθηκε με την αναφορά στις ενέργειες, που γίνονται για τη συγκρότηση του κατάλληλου πλαισίου επαγγελματικής κατάρτισης για την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας στην πόλη των Ιωαννίνων, που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες του επαγγέλματος. Η διασφάλιση της μεταλαμπάδευσης της γιαννιώτικης αργυροτεχνίας στις νεότερες γενιές αποτελεί ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας, όπως επεσήμανε η ελληνική αντιπροσωπεία.
Η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε στη συνάντηση από στελέχη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η οποία αποτελεί την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία για την εφαρμογή στην Ελλάδα της διεθνούς Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003). Θέμα της φετινής διοργάνωσης ήταν η άυλη πολιτιστική κληρονομιά σε αστικά περιβάλλοντα, με έμφαση στη διασύνδεση μεταξύ της εφαρμογής της Σύμβασης του 2003, των δράσεων σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και δημόσιων πολιτικών για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Τονίζεται δε ότι για πρώτη φορά σε διοργανώσεις υπό την αιγίδα του Δικτύου, τα σημεία επαφής κάθε κράτους-μέλους είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης σε ζητήματα που αφορούν τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των πόλεων.
Στη συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν συντονιστές του Δικτύου εμπειρογνωμόνων κρατών ΝΑ Ευρώπης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, εκπρόσωπος του Γραφείου της UNESCO στη Βενετία, το οποίο συνέδραμε στη διοργάνωση, πιστοποιημένοι εκπαιδευτές της UNESCO σε θέματα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας καθώς και οι εθνικές αντιπροσωπείες – σημεία επαφής των κρατών-μελών του Δικτύου, παρουσιάστηκαν καλά παραδείγματα δράσεων διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των πόλεων, όπως έχουν εφαρμοστεί από την τοπική αυτοδιοίκηση, φορείς των τοπικών κοινωνιών και άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς (π.χ. μουσεία, ΜΚΟ).