Πολιτισμός

Θεματοφύλακες της ελληνικής κληρονομιάς της Πόλης

Μια συζήτηση με τους διοργανωτές του 7ου Διεθνούς Μαθητικού Συνεδρίου Λογοτεχνίας, που φέτος είναι αφιερωμένο στον Αντώνη Σαμαράκη.

Μαθητές, πανεπιστημιακοί, λογοτέχνες, ηθοποιοί, μουσικοί και δημοσιογράφοι θα συμμετάσχουν στο 7ο Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο Λογοτεχνίας με θέμα «Αντώνης Σαμαράκης». Ο αιώνιος έφηβος», για να προσεγγίσουν τη ζωή και το έργο του μεγάλου έλληνα δημιουργού.

Το συνέδριο διοργανώνει το Ζωγράφειο Λύκειο Κωνσταντινούπολης και τα Εκπαιδευτήρια
Ε. Μαντουλίδη Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και θα πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη, στο Ζωγράφειο Λύκειο, από τις 10 έως τις 14 Απριλίου.

Στο Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο θα πραγματοποιηθούν εισηγήσεις από διακεκριμένους επιστήμονες και μαθητές 19 σχολείων (δημόσιων και ιδιωτικών) της Ελλάδας, της Πόλης, της Λευκωσίας και της Ίμβρου. Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου θα κηρύξει ο Οικουμενικός Πατριάρχης
Βαρθολομαίος, ενώ την εναρκτήρια ομιλία με τίτλο «Ο Αντώνης μου» θα πραγματοποιήσει η Ελένη Σαμαράκη, σύζυγος του Αντώνη Σαμαράκη.

Παράλληλα με τις εισηγήσεις θα πραγματοποιηθούν θεατρικές εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, συζητήσεις, περιήγηση στον Βόσπορο, στην Προποντίδα, στην Πρίγκηπο και στη Χάλκη. Μία από τις παράλληλες δράσεις, αυτή με τίτλο «Οι συγγραφείς συνομιλούν με τους μαθητές», θα έχει, μάλιστα, και γιαννιώτικο χρώμα, καθώς μεταξύ των συμμετεχόντων είναι και ο Γιάννης Πάσχος, ο οποίος είναι και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του συνεδρίου.

Λίγες ημέρες πριν ανοίξει η αυλαία του σημαντικού αυτού συνεδρίου, συνομιλήσαμε με τον διευθυντή του Ζωγραφείου Λυκείου Γιάννη Θ. Δεμιρτζόγλου και τη γενική διευθύντρια των Εκπαιδευτηρίων Ε. Μαντουλίδη Άσπα Χασιώτη.

 

Χρηστάκης Ζωγράφος, Ζωγράφειο Λύκειο, 7ο Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο Λογοτεχνίας, Κωνσταντινούπολη, Αντώνης Σαμαράκης , πώς συνδέονται όλα αυτά;

Γιάννης Δεμιρτζόγλου: Το Ζωγράφειο Λύκειο ιδρύθηκε το 1893, 125 χρόνια πριν, από πρωτοπόρους επιχειρηματίες, κοσμογυρισμένους Έλληνες, όπως ο ιδρυτής του, Ηπειρώτης στην καταγωγή, Χρηστάκης Ζωγράφος. Από την ίδρυσή του είχε ως στόχο την καλύτερη εκπαίδευση των Ρωμιόπουλων. Αυτή την παράδοση συνεχίζουμε και σήμερα, την προσπάθεια των ανθρώπων εκείνης της εποχής να μη χαθεί οριστικά η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά από την Πόλη.

Σήμερα μπορεί να είμαστε λίγοι, αλλά νιώθουμε αμέτρητοι. Πιστεύουμε ότι και οι λίγοι αξίζουν το καλύτερο και συνεχίζουμε να ατενίζουμε το αύριο και να ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες, όπως όλη η ανθρωπότητα.

Οι εκδηλώσεις, όπως και το Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο Λογοτεχνίας, που συνδιοργανώνουμε με τα Εκπαιδευτήρια Ε. Μαντουλίδη, υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στοχεύουν στο να κάνουν το Ζωγράφειο γνωστό στον κόσμο. Να κάνουν περήφανους τους αποφοίτους του που βρίσκονται σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, να κεντρίσουν το ενδιαφέρον και να προκαλέσουν τη συγκίνηση των φίλων του Ζωγραφείου, χάρη στη στήριξη των οποίων νιώθουμε δυνατοί και συνεχίζουμε. Παράλληλα, βοηθούν και τους δικούς μας μαθητές να αγαπήσουν την ελληνική γλώσσα, να διδαχτούν την ελληνική λογοτεχνία και κυρίως να αποκτήσουν φιλίες σε όλο τον κόσμο.

Άσπα Χασιώτη: Τα συνέδρια έχουν πολλαπλή αξία. Οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας από ελληνικά σχολεία της Ελλάδας, της Λευκωσίας, της Αμερικής, της Αιγύπτου, της Πόλης γνωρίζουν τη ζωή και το έργο των μεγάλων ελλήνων δημιουργών, έρχονται κοντά στους ερευνητές, τους πανεπιστημιακούς δασκάλους αλλά και τους καταξιωμένους λογοτέχνες σε συνεργασίες που μεγιστοποιούν τη δυνατότητα να ανθίσει η πολυφωνία, να ασκηθούν η σκέψη και η κριτική ικανότητα και να καλλιεργηθεί η καλλιτεχνική ευαισθησία.

Παράλληλα, έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν την ιστορία τους, να κοινωνήσουν στα νάματα της παράδοσής τους, να γευτούν τη ρωμαίικη φιλοξενία, να αναγνωρίσουν την αξία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, να επισκεφτούν τις ρωμαίικες κοινότητες, τις εκκλησίες, τα σχολεία, τα βυζαντινά μνημεία και να κοινωνήσουν τις ομορφιές της Πόλης των πόλεων.

 

Τα Διεθνή Μαθητικά Συνέδρια φαίνεται να έχουν ιδιαίτερο χαρακτήρα. Πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα και ποια είναι η εμπειρία σας μέχρι σήμερα;

Άσπα Χασιώτη: Η ιδέα ξεκίνησε το 2011, στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, σε κάποιες αναγνώσεις σε βυζαντινά μνημεία. Σκέφτηκα τότε πόσο ωραίο θα ήταν να διαβάζαμε Παπαδιαμάντη στις εκκλησιές της Πόλης. Μοιράστηκα αμέσως την ιδέα με τον Γιάννη και η ιδέα έγινε στόχος και όνειρο… αμέσως ενημερώσαμε τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη και φτάσαμε με την ευλογία του στο πρώτο συνέδριο, 100 + 1 χρόνια μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, την άνοιξη του 2012, με τη συμμετοχή 13 σχολείων από την Ελλάδα και την Πόλη και εκλεκτών εκπροσώπων των γραμμάτων και των τεχνών.

Το Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο Λογοτεχνίας, σήμερα οκτώ χρόνια μετά, έγινε θεσμός… πριν ακόμη τελειώσει η διοργάνωση αρχίζουν οι αιτήσεις και η προετοιμασία του επόμενου. Αυξήθηκε ο αριθμός των σχολείων που συμμετέχουν, το πλήθος των εκδηλώσεων αλλά και ο ενθουσιασμός και η ευθύνη μας για το αύριο των παιδιών μας…

 

Σε όλους κάνει εντύπωση, κοιτώντας το πρόγραμμα, το εύρος της συμμετοχής: ποιητές, λογοτέχνες, δημοσιογράφοι, καθηγητές, δάσκαλοι, μαθητές… Aυτό δε δημιουργεί κάποια προβλήματα; Πώς τα καταφέρνετε; Δε γνωρίζω να υπάρχει κάτι παρόμοιο.

Άσπα Χασιώτη: Το μόνο πρόβλημα είναι ο χρόνος. Δεν είναι ποτέ αρκετός, για να δείξουμε όσα θέλουμε και να μοιραστούμε όσα θέλουμε. Ο χρόνος ποτέ δεν είναι αρκετός για τον δάσκαλο, που θέλει να προσφέρει το καλύτερο στους μαθητές του.

Το ενδιαφέρον του θεσμού είναι ότι δημιουργεί γέφυρες και σχέσεις ανάμεσα στις γενιές και στο διαφορετικό υπόβαθρο των συνέδρων, σε μία δημιουργική συνάντηση λίγων ημερών αλλά πολλών εμπειριών. Το πρόγραμμα δεν περιορίζεται μόνο στις εισηγήσεις. Διανθίζεται με εκθέσεις, με θεατρικές κα μουσικές εκδηλώσεις και με πολλή Κωνσταντινούπολη. Δεν γίνεται κάτι παρόμοιο, πουθενά στον κόσμο, από όσα γνωρίζω και από όσα μου μεταφέρουν οι εκλεκτοί καλεσμένοι μας. Πρόκειται για κάτι πρωτότυπο και μοναδικό γεμάτο νιάτα και άρωμα ανοίξεως.

 

Οι άνθρωποι της Πόλης, Ρωμιοί και Τούρκοι, υποστηρίζουν το συνέδριο ή κρατούν αποστάσεις, ο καθένας για τους δικούς του λόγους;

Γιάννης Δεμιρτζόγλου: Όλοι βλέπουν θετικά την προσπάθεια αυτή. Είχαμε πάντα τη στήριξη της Διεύθυνσης Παιδείας της Πόλης, του δημάρχου του Πέρα, των καθηγητών πανεπιστημίων της Πόλης, συγγραφέων, καλλιτεχνών αλλά και σχολείων.

Η ομογένεια από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε και στήριξε το συνέδριο. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κηρύττει κάθε χρόνο την έναρξη και υποδέχεται ως χελιδόνια κομίζοντα την άνοιξη, μαθητές και μαθήτριες από όλο τον κόσμο στην Πόλη, στην κοιτίδα της παιδείας. Οι ελληνικές κοινότητες, οι εκκλησίες και τα ιδρύματα ανοίγουν με χαρά τις πόρτες τους. Η πρωτοβουλία αυτή φέρνει κοντά τους δύο λαούς, τους δύο πολιτισμούς και συμβάλλει επίσης στην ελληνοτουρκική φιλία.

 

Και μια τελευταία ερώτηση. Θα μας αποκαλύψετε το θέμα του επόμενου συνεδρίου;

Άσπα Χασιώτη: Το θέμα του επόμενου συνεδρίου ανακοινώνεται πάντα το βράδυ του Σαββάτου, λίγο πριν ξεκινήσει το αποχαιρετιστήριο πάρτι, που κάθε χρόνο διοργανώνει η φιλόξενη Κοινότητα του Μεγάλου Ρεύματος, για να τιμήσει τους σύνεδρους. Μπορούμε μόνο να αποκαλύψουμε ότι το συνέδριο του 2020 θα είναι αφιερωμένο στην ποίηση.