Η εφημερίδα, βέβαια, εστιάζει κυρίως στον ρόλο του δικηγόρου, λόγω της κομματικής του ιδιότητας. Ο λόγος για τον Γιάννη Κιτσάκη, μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος φέρεται να επικύρωνε τα πλαστά έγγραφα και τις βεβαιώσεις, που εμφάνιζαν ως απογόνους Ελλήνων τους αλλοδαπούς.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τα ευρήματα μιλούν για καλοστημένο κύκλωμα, τα μέλη του οποίου εργάζονταν στο τμήμα Ληξιαρχείου του δήμου Αθηναίων, στο Ειδικό Ληξιαρχείο του υπουργείου Εσωτερικών αλλά και στη Διεύθυνση Ιθαγενείας Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας. Μαζί με αυτούς, δικηγόροι από την Αθήνα και τα Γιάννενα οργάνωναν τις διαδικασίες, ενώ μέλη του κυκλώματος από τη Βηρυτό εντόπιζαν τους ενδιαφερομένους, που ήθελαν να αποκτήσουν ελληνική ιθαγένεια, κυρίως με σκοπό να πάρουν στα χέρια τους το ελληνικό διαβατήριο.
Σύμφωνα με την έκθεση ελέγχου, τα μέλη του κυκλώματος εντόπιζαν γυναίκες, που είχαν γεννηθεί στην Ελλάδα γύρω στο 1890, δεν είχαν παντρευτεί ποτέ και δεν είχαν αποκτήσει παιδιά . Έψαχναν, δηλαδή, για ανενεργές οικογενειακές μερίδες. Έπειτα, με πλαστές ληξιαρχικές πράξεις, εμφάνιζαν αυτές τις γυναίκες να έχουν πραγματοποιήσει πολιτικό γάμο πριν από 80-100 χρόνια στη Βηρυτό. Τα μέλη του κυκλώματος επέλεγαν να τις εμφανίζουν να έχουν κάνει πολιτικό γάμο, διότι εκείνη την εποχή ο πολιτικός γάμος δεν αναγνωριζόταν από το ελληνικό κράτος, με αποτέλεσμα οι γυναίκες να μη χάνουν την ελληνική υπηκοότητα τους. Με λίγα λόγια, το κύκλωμα ήταν καλά διαβασμένο και σωστά δικτυωμένο, ώστε να μπορέσει να εντοπίσει αυτές τις 13 περιπτώσεις γυναικών, οι οποίες έχουν αποβιώσει από εικοσαετίας και δεν είχαν συγγενή, που θα μπορούσε να τους χαλάσει τη δουλειά. Έτσι, οι συγκεκριμένες γυναίκες χρησιμοποιήθηκαν ως η κορυφή ενός γενεαλογικού δέντρου, που ελληνοποίησε δεκάδες Σύριους και Λιβανέζους.
Η υπόθεση, πάντως, δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, καθώς από τον Ιούλιο του 2017 είχαν έρθει στη δημοσιότητα πληροφορίες, που ήθελαν τη Διεύθυνση Ιθαγενείας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου -Δυτικής Μακεδονίας να βρίσκεται στο μικροσκόπιο του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης μετά από καταγγελίες για παράνομες ελληνοποιήσεις. Πληροφορίες που είχε επιβεβαιώσει και ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Βασίλης Μιχελάκης, παρέχοντας, όμως, τότε κάλυψη στην υπηρεσία, λέγοντας πως δεν είχε προκύψει ως εκείνη τη στιγμή κάτι το μεμπτό. Από τα όσα αναφέρονται, ωστόσο, στην έκθεση ελέγχου, προκύπτουν αρκετά ζητήματα και για υπαλλήλους, τουλάχιστον σε σχέση με πλημμελή έλεγχο.
Η τακτική και τα λάθη
Μέλη του κυκλώματος έβρισκαν ανενεργές οικογενειακές μερίδες. Στόχος τους ήταν να εντοπίσουν μόνο γυναίκες, καθώς είναι καταγραμμένες μόνο σε ένα μητρώο, σε αντίθεση με τους άντρες που καταγράφονται και στα στρατιωτικά μητρώα. Στις χώρες των ενδιαφερομένων, που ήθελαν να αποκτήσουν ελληνική ιθαγένεια και εν συνέχεια ελληνικό διαβατήριο, δραστηριοποιούνταν μέλη του κυκλώματος, τα οποία τους εντόπιζαν και τους καθοδηγούσαν σε σχέση με τις διαδικασίες που έπρεπε να ακολουθήσουν. Οι ενδιαφερόμενοι επισκέπτονταν την Ελλάδα και έρχονταν σε επαφή με δικηγόρο. Δήλωναν στο Ειδικό Ληξιαρχείο του υπουργείου Εσωτερικών, 80 χρόνια μετά, τον γάμο των γυναικών και τοποθετούσαν τη δήλωση αυτή στον φάκελο της προ εικοσαετίας αποθανούσας γυναίκας. Το επόμενο και τελευταίο βήμα ήταν το αίτημα των αλλοδαπών στα τμήματα ιθαγένειας. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τα μέλη του κυκλώματος απευθύνθηκαν αρχικά σε τμήματα ιθαγένειας άλλων περιοχών της Ελλάδας, στα οποία οι υπάλληλοι διαπίστωναν ότι οι φάκελοι… έπασχαν. Έτσι, το κύκλωμα βρήκε πρόσφορο έδαφος για συνεργασία στα τμήματα Ιθαγένειας των Ιωαννίνων και της Φλώρινας. Εκεί, ο πληρεξούσιος δικηγόρος, με εξουσιοδοτήσεις που γίνονταν από τους ίδιους υπαλλήλους υπηρεσιών του δήμου Αθηναίων και όχι της περιοχής της οποίας δήλωναν μόνιμοι κάτοικοι οι αλλοδαποί, κατέθετε τον φάκελο και σε χρόνο-ρεκόρ η ιθαγένεια των ιδίων αλλά και των υπόλοιπων μελών της οικογένειάς τους ήταν γεγονός.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του πορίσματος της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, που έχει σταλεί τόσο στα υπουργεία Εσωτερικών και Εξωτερικών όσο και στον δήμο Αθηναίων για τη διερεύνηση ευθυνών, τα μέλη του κυκλώματος είχαν υποπέσει σε πολλά λάθη, τα οποία τελικά τα πρόδωσαν.
Αναλυτικά, όπως αναφέρει η έκθεση ελέγχου, στο σύνολο των ελεγχθεισών περιπτώσεων αιτημάτων αλλοδαπών, που απευθύνθηκαν στα τμήματα Ιθαγένειας Ιωαννίνων και Φλωρίνης, επικαλούμενος λόγος έλξης ελληνικής ιθαγένειας είναι η ελληνική καταγωγή από εκ πατρός μητέρες, οι οποίες φέρεται να τέλεσαν γάμο με αλλοδαπούς Λιβανέζους ή Σύριους στο εξωτερικό. Βρήκαν αίτηση που, ενώ απευθυνόταν στο τμήμα Ιθαγένειας της Φλώρινας, πρωτοκολλήθηκε και διεκπεραιώθηκε στο αντίστοιχο τμήμα των Ιωαννίνων. Εντοπίστηκαν αιτήσεις χωρίς προσδιορισμό συγκεκριμένης διεύθυνσης κατοικίας, αλλά με χειρόγραφη αναγραφή του δήμου. Στο σύνολο των αιτήσεων καθορισμού ιθαγένειας προς το τμήμα Ιθαγένειας Ιωαννίνων χρησιμοποιούνται οι ίδιες διευθύνσεις φερόμενης κατοικίας των αιτούντων αλλοδαπών. Στην επιτόπια αυτοψία της ΕΛ.ΑΣ. στις δηλωμένες διευθύνσεις, διαπιστώθηκε ότι τα σπίτια αυτά χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για ιδιοκατοίκηση από τους έλληνες ιδιοκτήτες τους. Οι φερόμενες ως υπογραφές των αιτούντων αλλοδαπών σε διάφορα έγγραφα εμφανίζονται διαφορετικές μεταξύ τους αλλά και σε σχέση με αυτή του διαβατηρίου του κάθε αλλοδαπού. Υπήρξε φάκελος που δεν περιλάμβανε αντίγραφο του διαβατηρίου. Παρ’ όλα αυτά η αίτηση έγινε αποδεκτή από τον υπάλληλο και διεκπεραιώθηκε την ίδια μέρα. Από τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι επιθεωρητές αφίξεων και αναχωρήσεων των αιτούντων, δεν προκύπτει η παρουσία αυτών στην Ελλάδα κατά τον χρόνο θεώρησης του γνήσιου της υπογραφής τους. Σε ορισμένους φακέλους αιτημάτων του τμήματος Ιθαγένειας των Ιωαννίνων, η έκδοση της απόφασης κτήσης της ιθαγένειας προηγείται χρονικά σε σχέση με την αίτηση για καταχώρηση διάφορων ληξιαρχικών γεγονότων.
Όλα τα αιτήματα που εξετάστηκαν από το κλιμάκιο ελέγχου και είχαν υποβληθεί στη Φλώρινα, δεν είχαν αριθμό πρωτοκόλλου, στάλθηκαν στην υπηρεσία ταχυδρομικά και διεκπεραιώθηκαν παρανόμως, καθώς στην πλειονότητά τους, όπως αναφέρει η έκθεση ελέγχου, δε φέρουν γνήσιο υπογραφής του φερόμενου ως αιτούντος. Εμφανίζεται το ίδιο όνομα υπαλλήλου του δήμου Αθηναίων σε πλήθος θεωρήσεων φακέλων που υποβλήθηκαν στα Ιωάννινα. Για πρώτη φορά στο τμήμα Ιθαγένειας Ιωαννίνων σημειώνεται η συγκεντρωτική υποβολή τόσων αιτημάτων προερχόμενων από την ίδια χώρα, κάτι που συνιστά ασυνήθιστο φαινόμενο, ωστόσο αυτό δεν κίνησε τις υποψίες των υπαλλήλων που χειρίστηκαν την υπόθεση. Οι αιτήσεις που είχαν κατατεθεί για να εξεταστούν στα Ιωάννινα υποβλήθηκαν στην πλειονότητά τους με πληρεξούσιο δικηγόρο, χωρίς να προκύπτει η απαιτούμενη αντικειμενική αδυναμία του αιτούντος για αυτοπρόσωπη παρουσία. Κατατέθηκαν αιτήσεις αλλοδαπών από πληρεξούσιο δικηγόρο χωρίς να περιλαμβάνεται στα δικαιολογητικά έγγραφο του πληρεξουσίου.
Τέλος, όπως αναφέρει η έκθεση ελέγχου, σημαντική είναι η διαπίστωση μη ανταπόκρισης από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές του εξωτερικού, όπως η πρεσβεία της Ελλάδας στη Βηρυτό, σε αιτήματα των αρμόδιων ελληνικών δημόσιων υπηρεσιών για διασταύρωση και επαλήθευση, γεγονός που όρθωσε εμπόδια σε όλη τη διαδικασία της έρευνας νομιμότητας των αιτημάτων καθορισμού ιθαγένειας. Πέρα από το διοικητικό πόρισμα των επιθεωρητριών βρίσκεται σε εξέλιξη προκαταρκτική εξέταση από τις δικαστικές αρχές για αναζήτηση τυχόν ποινικών ευθυνών.
Ο ρόλος του δικηγόρου
Ο πληρεξούσιος δικηγόρος, ο οποίος εμφανίζεται να καταθέτει τους φακέλους των αλλοδαπών που αιτούνταν ιθαγένεια στο αρμόδιο τμήμα των Ιωαννίνων, είναι ο Γιάννης Κιτσάκης. Σύμφωνα με στοιχεία από τη δικαστική έρευνα, όπως τα παρουσιάζει η εφημερίδα Documento, εμφανίζεται να αναλαμβάνει σχεδόν όλες τις υποθέσεις αλλοδαπών και τους συγγενείς αυτών, ακολουθώντας την ίδια τακτική. Όπως αναφέρεται και στην έκθεση ελέγχου, η διευκόλυνση στην υποδοχή του αιτήματος χωρίς τις νόμιμες προϋποθέσεις συνιστά ένδειξη περί ύπαρξης προσωπικών σχέσεων και οικειότητας μεταξύ του συγκεκριμένου δικηγόρου και των αρμόδιων υπαλλήλων του τμήματος Ιθαγένειας Ιωαννίνων.
Ο κ. Κιτσάκης εμφανίζεται να καταθέτει ο ίδιος τους φακέλους των αλλοδαπών στην αρμόδια υπηρεσία των Ιωαννίνων, χωρίς να προκύπτει, όμως, από κανένα στοιχείο του φακέλου η αντικειμενική αδυναμία του αιτούντος για αυτοπρόσωπη παρουσία για την υποβολή της αίτησης, όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις. Επίσης, σε πολλές από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο πόρισμα, εμφανίζεται να κάνει θεώρηση του γνησίου της υπογραφής των αιτούντων, ωστόσο, από στοιχεία αφίξεων και αναχωρήσεων της Διεύθυνσης Προστασίας Συνόρων, οι αλλοδαποί δε βρίσκονταν τότε στην Ελλάδα. Σε άλλες περιπτώσεις που έχει αναλάβει ο δικηγόρος, διαπιστώνεται θεώρηση του γνησίου σε διαφορετικές υπογραφές. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος φέρεται να βεβαιώνει το γνήσιο της υπογραφής της εν λόγω αιτούσης, η υπογραφή της φέρει καταφανείς διαφορές με τις φερόμενες υπογραφές της, που έχουν τεθεί σε λοιπά έγγραφα του φακέλου.
Τι απαντά ο Ι. Κιτσάκης
Στην υπηρεσία ιθαγένειας ρίχνει τις ευθύνες, σύμφωνα με την εφημερίδα Documento, ο Γιάννης Κιτσάκης για τις ελλείψεις και τις παραλείψεις των φακέλων. «Είχα αναλάβει περιπτώσεις αλλοδαπών, στις οποίες ήμουν πληρεξούσιος δικηγόρος. Δεν ξέρω τι απέγιναν. Δε με κάλεσε εμένα να μου πει κάτι. Εγώ τη δουλειά μου έκανα, από εκεί και πέρα δεν ξέρω τι να πω», ανέφερε στην εφημερίδα, διευκρινίζοντας πως οι αλλοδαποί πήγαιναν μονοί τους στην υπηρεσία. Στην ερώτηση γιατί στους περισσοτέρους φακέλους δεν εμφανιζόταν έγγραφο πληρεξουσίου ή δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί η απουσία του αιτούντος, ενώ εμφανιζόταν κοινή διεύθυνση μόνιμης κατοικίας για όλους, ανέφερε: «Γι’ αυτό τους καλεί η υπηρεσία, για τα συμπληρωματικά ή τις ελλείψεις. Εγώ κατέθετα μερικούς φακέλους, άλλοι έγιναν δεκτοί άλλοι δεν έγιναν. Από εκεί και πέρα, η υπηρεσία έχει την ευθύνη για τη συμπλήρωση των φακέλων. Μερικοί έχουν καταθέσει αυτοπρόσωπα τους φακέλους. Άλλοι δεν μπορούσαν και πήγα εγώ με εξουσιοδότηση. Δεν έγινε κάτι μεμπτό».
Όσον αφορά τη θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής, που φέρεται να κάνει ο δικηγόρος στους αιτούντες χωρίς να είναι παρόντες, ο κ. Κιτσάκης υποστήριξε: «Εγώ δεν το θυμάμαι να το έχω κάνει αυτό. Και αν το έκανα. θα μου το ζήτησε εκεί η υπηρεσία».
Στην ερώτηση αν τον προβλημάτισε αυτή η αδικαιολόγητη συχνή ροή αιτούντων από Λίβανο και Συρία στα Γιάννενα, παραδέχθηκε ότι του προκάλεσε εντύπωση, αλλά από τη στιγμή που έβλεπε χαρτιά από το Ειδικό Ληξιαρχείο, το οποίο είναι το πλέον αρμόδιο, δεν είχε λόγο να τα αμφισβητήσει.
Απάντηση από τη ΝΔ ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ
Tην τεράστια υποκρισία των «αρίστων» της αξιωματικής αντιπολίτευσης, υπογραμμίζει το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή το δημοσίευμα του Documento σχετικά με τις έρευνες για κύκλωμα παράνομων ελληνοποιήσεων στο οποίο φέρεται να εμπλέκεται και δικηγόρος, μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της Ν.Δ.
«Είναι χαρακτηριστικό ότι το συγκεκριμένο στέλεχος της ΝΔ ξιφουλκεί στα ΜΜΕ κατά της “εθνικά επιζήμιας” Συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ την ίδια ώρα φέρεται να εμπλέκεται σε παράνομη υπόθεση ελληνοποιήσεων! Περιμένουμε την αντίδραση της Ν.Δ. και του κ. Μητσοτάκη σε ένα τόσο σοβαρό και ευαίσθητο θέμα, που αναδεικνύει, εκτός των άλλων, τις ευθύνες των προηγούμενων κυβερνήσεων για το σαθρό πλαίσιο που επικρατούσε. Η σημερινή κυβέρνηση διόρθωσε τις παθογένειες του παρελθόντος, ενώ έχει κατατεθεί από το υπουργείο Εσωτερικών το νομοσχέδιο που κάνει ακόμα πιο αντικειμενικό, διάφανο και δίκαιο το σύστημα απόδοσης ιθαγένειας», αναφέρει, μεταξύ άλλων, η ανακοίνωση.
