Οι κυκλικοί κόμβοι άρχισαν να αναπτύσσονται στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης εδώ και πέντε τουλάχιστον δεκαετίες. Στις εθνικές και επαρχιακές οδούς συνέβαλαν αποφασιστικά στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, ενώ με την επέκτασή τους στον ιστό των πόλεων βελτίωσαν την κυκλοφορία των οχημάτων.
Στη χώρα μας η υιοθέτηση της δημιουργίας κυκλικών κόμβων υπήρξε κάτι παραπάνω από δειλή. Επί χρόνια οι υπεύθυνοι προσέφυγαν στην εύκολη λύση των φωτεινών σηματοδοτών (των γνωστών μας φαναριών) και μάλιστα «όπου νάναι».
Χαρακτηριστική περίπτωση συναντάμε στην ευθεία εθνική οδό που συνδέει Τρίκαλα με Καλαμπάκα. Κάθε τόσο, όπου «εμβάλλει» ένας αγροτικός παράδρομος έχουμε ένα φανάρι. Οι κυκλικοί κόμβοι έρχονται με μεγάλη καθυστέρηση και το χειρότερο, με εμφανείς στρεβλώσεις.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα τι συμβαίνει στη Βόρεια Ευρώπη και συγκεκριμένα σε μια χώρα όπου αφθονούν οι κυκλικοί κόμβοι, τη Γαλλία.
Δυο σημαντικά στοιχεία οφείλουμε να επισημάνουμε. Στις εθνικές οδούς όπου τα οχήματα μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητες έως 90 χλμ|ώρα, λίγο πριν από κάθε κόμβο υπάρχει στροφή του δρόμου προς τα δεξιά. Δεν μπαίνεις δηλαδή κατ’ ευθείαν στον κόμβο αλλά αφού μεσολαβήσει στροφή, στην οποία θέλοντας και μη, μειώνεις ταχύτητα. Το δεύτερο στοιχείο είναι το σημαντικότερο. Σε όλους ανεξαιρέτως τους κυκλικούς κόμβους της χώρας ισχύει ο ίδιος κανόνας κυκλοφορίας: Προτεραιότητα έχει πάντοτε το όχημα που βρίσκεται ήδη εντός του κόμβου. Αυτό επισημαίνεται εμφανώς με το γνωστό σήμα του ανεστραμμένου τριγώνου. Μάλιστα για πάνω από δυο δεκαετίες, προκειμένου να εμπεδωθεί στη συνείδηση των οδηγών, κάτω από το ανεστραμμένο τρίγωνο υπήρχε εμφανής πινακίδα που έγραφε: «δεν έχετε προτεραιότητα». Πολλές απ’ αυτές τις επιγραφές υπάρχουν και σήμερα.
Ας δούμε τι συμβαίνει στη χώρα μας όπου στους κυκλικούς κόμβους φαίνεται να έχει υιοθετηθεί το «κυκλικό αλαλούμ». Στην εθνική οδό Ιωαννίνων-Άρτας, στον πρόσφατα δημιουργηθέντα κόμβο του Αβγού, μετά από τη μεγάλη ευθεία μπαίνεις «ντουγρού» (ας μας επιτραπεί η έκφραση) στον κόμβο. Το αποτέλεσμα: μέχρι στιγμής εμείς εδώ γνωρίζουμε τρεις περιπτώσεις οχημάτων που κατέληξαν στο κεντρικό ανάχωμα εντός του κόμβου. Και φανταζόμαστε τι θα μπορούσε να συμβεί με συνθήκες ομίχλης ή βροχόπτωσης που μόνο σπάνια φαινόμενα, δεν είναι στην περιοχή μας.
Σ’ ό,τι αφορά τους κανόνες κυκλοφορίας στους κόμβους, εδώ μιλάμε για κυκλοφοριακή παρωδία.
Ας πάρουμε έναν κόμβο γνωστό σε όλους μας, κι ας υποθέσουμε ότι ερχόμαστε από την οδό Δομπόλη, και θέλουμε μέσω του κόμβου να πάμε προς τα Ζευγάρια. Μπαίνοντας στον κόμβο δεν υπάρχει σήμα και ως βρισκόμενοι από δεξιά έχουμε προτεραιότητα από αυτούς που είναι μέσα στον κόμβο. Στα 20 μέτρα «εκβάλλει» η οδός Ναπ. Ζέρβα, όπου υπάρχει STOP για τους οδηγούς. Αν δεν το γνωρίζεις, πρέπει να ψάξεις να το δεις, κάτι που δεν είναι εύκολο όταν οδηγείς. Μετά από 10 μέτρα εισέρχονται τα οχήματα από την οδό Σουλίου τα οποία (εκ δεξιών) έχουν προτεραιότητα. «Πιάσ΄το αβγό και κούρεφ’ το» με δυο λόγια.
Αντίστοιχο αλαλούμ έχουμε σε όλους τους κόμβους. Και το τυχόν επιχείρημα ότι όλοι οι δρόμοι δεν έχουν το ίδιο φορτίο, είναι αίολο. Ο ενιαίος κανόνας σε όλους τους κόμβους στη Β. Ευρώπη έχει δώσει απτά αποτελέσματα. Και δεν είναι κουτόφραγκοι οι εκεί υπεύθυνοι οδικής κυκλοφορίας.
